Met de trein door Zuid-Afrika

Een groot land als Zuid-Afrika laat zich misschien wel het beste per trein ontdekken: je vliegt niet in razende vaart over al het moois heen en je zit ook niet urenlang in een touringcar. Het treinnetwerk is beperkt, maar wie de tijd ervoor neemt, wordt beloond met prachtige uitzichten en soms zelfs bijzonder goede service. De beroemde Blue Train tussen Kaapstad en Johannesburg is voor de meeste portemonnees een stap te ver, maar er zijn genoeg andere opties.

• Treinroutes in Zuid-Afrika
• Treinklassen
• Tarieven
• Ervaring in de Premiere Class trein

Dit artikel gaat over langeafstandstreinen in Zuid-Afrika en dus niet over de MetroRail-treinen of de Gautrain die voor korte afstanden gebruikt worden in Kaapstad, Johannesburg en Pretoria.

Treinroutes in Zuid-Afrika

De nationale spoorwegen van Zuid-Afrika, Shosholoza Meyl, opereert op verschillende routes. De hoofdlijn ligt tussen Kaapstad en Johannesburg. Verder zijn er lijnen vanuit Port Elizabeth, East London en Durban die vlak onder Johannesburg (bij Germiston) bij elkaar komen. Je kunt dus niet van Port Elizabeth rechtstreeks naar Kaapstad: je zou dan via Bloemfontein en Kimberley moeten reizen. Er gaan ook nog lijntjes naar Komatipoort en Messina. Treinen rijden maximaal vier keer per week een route, dus het is belangrijk om goed te plannen. Kijk voor een overzicht op Seat 61.

Treinklassen

Je hebt in Zuid-Afrika niet verschillende klassen in één trein, maar wel verschillende treinen die als geheel een hogere klasse zijn.

Economy en Tourist Class

De eenvoudigste trein is de Economy Class, want dit zijn alleen stoelen. Een graadje luxer zijn de Tourist Class treinen waarbij je een compartiment met twee of vier bedden hebt en douches aan het einde van de gang. Er is niet altijd bedlinnen beschikbaar, dus vraag hiernaar voordat je aan boord gaat. Stellen zal men zoveel mogelijk samen plaatsen in een eigen compartiment, maar anders deel je samen met personen van hetzelfde geslacht een compartiment. Bij de Tourist Class gaat ook een restauratiewagen mee waar je je maaltijden en drinken kan kopen. Dit is bij Economy Class ook vaak zo, maar niet altijd.

Premiere Class en Blue Train
Hierboven zijn nog twee hogere klassen treinen: de Premiere Class en de Blue Train. De Premiere Class trein biedt net weer wat meer luxe dan de Tourist Class. De compartimenten zijn bijvoorbeeld twee keer zo groot en is er een lounge-barwagon. Verder is het eten en drinken in het restaurant inbegrepen, m.u.v. alcoholische dranken. Deze treinen rijden een of twee keer per week op de routes van Johannesburg naar Kaapstad, Port Elizabeth en Durban.

De Blue Train is wereldberoemd onder treinreizigers en een soort Hilton op wielen. Deze trein rijdt een of twee keer per week tussen Kaapstad en Pretoria. De compartimenten zijn ook hier groot en ieder heeft een eigen douche of zelfs bad. Al het eten en drinken is inbegrepen en naar het schijnt zelfs de Havana-sigaren.

Tarieven

De treintarieven hangen af van het seizoen. In het hoogseizoen, d.w.z. de Zuid-Afrikaanse zomer, zijn de kaartjes het duurst en ook het snelst uitverkocht. In het laagseizoen kan het 30-40% goedkoper zijn. Kinderen onder 10 jaar betalen de helft van het tarief voor volwassenen.

Om de vergelijking tussen de klassen te vergemakkelijken houden we even de standaardroute Kaapstad-Johannesburg aan en de prijzen van het hoogseizoen. Met de Tourist Class kost deze ca. 45 euro, de Premiere Class is zo'n 220 euro per persoon en voor de Blue Train zul je ruim 1000 euro per kaartje neer moeten tellen.

Boeken kan vanaf 90 dagen van tevoren. Omdat het treinbedrijf zelf niet altijd even goed te bereiken is, kun je vaak beter via een lokale agent je tickets boeken.

Ervaring in de Premiere Class trein

In december 2013 heb ik de Premiere Class trein genomen van Kaapstad naar Johannesburg. De boeking verliep bijzonder soepel via het lokale reisbureau African Sun Travel.

Voor vertrek

Bij aankomst op het station van Kaapstad worden we ontvangen in de speciale lounge, waar verder alleen passagiers van deze trein en de Blue Train mogen komen. Een dame geeft ons onze (handgeschreven!) tickets en de bagage laten we ook bij haar achter, want deze wordt door een portier de trein in gebracht. Het ontbijt van scones met koffie en thee staat klaar. In de hele ruimte staan gemakkelijke stoelen en banken.

Klaar om te gaan

De cabine die ons is toegewezen heeft onze namen op de deur en er ligt een persoonlijke welkomstbrief klaar. Deze vertelt ons dat er een ontvangst zal zijn in de lounge vanaf ca. 9 uur. Dat laten we ons natuurlijk geen twee keer zeggen! De lounge is een bijzonder comfortabele wagon met banken en een bar. De biltong (gedroogd vlees) en Pringles staan al klaar. Er wordt ook al champagne geserveerd, ondanks dat het 9 uur 's ochtends is. De medewerker is bijzonder beleefd en blijft vragen of we niet nog meer koffie/thee/champagne willen. Bij vertrek werpen we een laatste blik op de Tafelberg en maken we ons op voor een reis van ruim 24 uur.

Onderweg

Je kunt er natuurlijk voor kiezen om in je eigen cabine te gaan zitten, maar het is goed toeven in de lounge waar de grote ramen uitzicht bieden op het landschap. De lunch is een driegangenmaal en wordt geserveerd aan ons eigen tafeltje in de restaurantwagon. Bijzonder smakelijk! Om 4 uur zijn er koekjes in de lounge en tegen zessen is het tijd voor het diner. Dit bestaat uit vijf gangen: soep, voorgerecht, hoofdgerecht, toetje en een kaasplank. Opnieuw is het bijzonder goed. Wat kan er dan ook beter zijn dan te genieten van goed gezelschap en goed eten terwijl het landschap van de Karoo tegen een ondergaande zon aan je voorbij glijdt.

De cabine

De cabine is bijzonder comfortabel met twee grote banken om op te zitten. De spullen kunnen allemaal makkelijk boven de deur worden gelegd, dus er is veel ruimte. Onder het klaptafeltje bevindt zich een wasbak en er zijn slippers, ochtendjassen en handdoeken. De ramen hebben zowel gordijntjes als rolluiken, maar kunnen ook open voor een ongestoorde blik naar buiten. Tijdens het diner maakt het personeel het bed klaar. Door het zachte wiegen van de trein heb ik heerlijk geslapen, al was het wel met oordopjes tegen het getikketak van de wielen.

Aankomst

In de ochtend wordt er een uitstekend ontbijt geserveerd in het restaurant. De douche aan het einde van de gang is fijn. In het eerste deel blijft alles droog, dus daar kun je je spullen neerleggen, en in het tweede deel is de douche zelf. Met een vertraging van een uur lopen we Johannesburg binnen. Ondanks dat de reis zo'n 27 uur heeft geduurd, heb ik niet het gevoel dat ik zo lang in een trein heb gezeten. Dit komt natuurlijk doordat je je eigen slaapcompartiment hebt, maar ook door het goede eten aan boord, de mogelijkheid om in de trein op en neer te lopen en de verhalen van medereizigers.
Deze treinreis was zonder twijfel een van de hoogtepunten van mijn reis door Zuid-Afrika. Wie puur van A naar B wil reizen, kan beter vliegen, maar wie ook onderweg wat wil zien, nieuwe mensen wil leren kennen en een heel relaxte tijd wil hebben, is bij de Premiere Class trein aan het juiste adres.