Amsterdam City Swim: zwemmen tegen ALS

De Amsterdam City Swim is een jaarlijks zwemevenement dat voor het eerst plaatsvond in 2012. Het is een zwemwedstrijd die in eerste instantie werd georganiseerd door een vriendengroep. Aanleiding vas de diagnose van de ziekte ALS (Amyotrofische Laterale Sclerose) hun gezamenlijke vriend Weert Jan Weerts. Deze is uiteindelijk, op 9 december 2013, op 43-jarige leeftijd aan de ziekte overleden. De vrienden zwommen als eerbetoon aan hun zieke maat en om hem te steunen in zijn strijd tegen ALS de Hellespont (de zeestraat tussen Turkije en Europa) over en bouwden deze actie vervolgens uit om geld in te zamelen voor onderzoek tegen deze ernstige ziekte. Vanuit de farmaceutische industrie en de overheid is er weinig geld beschikbaar voor onderzoek en bestrijding van ALS vanwege het relatief kleine aantal patiënten dat aan deze ziekte lijdt, reden waarom de Stichting ALS Nederland geld inzamelt voor deze groep.

Wat is ALS?

De ziekte ALS is een aandoening van het zenuwstelsel waardoor steeds meer spieren in het lichaam, behalve de hartspier, worden aangetast. Zenuwcellen die de spieren aansturen raken aangetast waardoor de spieren niet meer functioneren. Mensen met ALS verliezen veel functies. Het hart en de zintuigen blijven echter functioneren. De ziekte ALS is onder deze naam bekend sinds 1862. De naamgever is Jean-Marie Charcot (geboren in 1825 in Parijs). Hij beschreef de aantasting van zowel het eerste als het tweede motorneuron en gaf als eerste een nauwkeurige observatie van het ziektebeeld ALS. ALS is een ernstige (anno 2019 nog) ongeneeslijke ziekte die uiteindelijk tot de dood leidt.

Bij wie komt ALS voor en wat is de levensverwachting?

Na het optreden van de eerste symptomen is de levensverwachting drie tot vijf jaar. Een relatief kleine groep patiënten overleeft de eerste vijf jaar en sporadisch komt het voor dat een ALS-patiënt twintig jaar na de diagnose nog in leven is. De ziekte komt niet voor bij kinderen. Ook jong volwassenen worden zelden door de ziekte getroffen. Bij tachtig procent van de patiënten wordt de ziekte gediagnosticeerd tussen de veertig en zeventig jaar. De ziekte komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. ALS is niet besmettelijk en komt overal ter wereld voor.

Erfelijkheid van ALS

Veel is nog onduidelijk over de ziekte, maar vastgesteld is dat ALS in ongeveer tien procent van de gevallen voorkomt in familiair verband. In het DNA van deze patiënten zit een afwijking die de ziekte kan veroorzaken. Het ALS-centrum Nederland doet genetisch onderzoek. Doel is om patiënten en hun familie beter te kunnen informeren. Ook is het streven om door middel van genetisch onderzoek tot betere behandelingsmethoden te komen.

Weert Jan Weerts en ALS

Weert Jan Weerts woonde met zijn vrouw en zoontje in Amstelveen toen hij in 2006 de diagnose ALS kreeg. Hij was op dat moment manager van een beleggingsfonds en deed veel aan sport. Hij had last van overbelaste spieren, dacht hij. Helaas was het anders. De trillingen en kramp in zijn handen en armen waren de eerste symptomen van ALS. Weert Jan Weerts heeft zich tot het einde van zijn leven ingezet voor de strijd tegen ALS. Niet alleen in zijn persoonlijke leven, maar ook als penningmeester van de Stichting ALS vocht hij tegen de ziekte. Zijn dood was echter onvermijdelijk. Hij stierf in december 2013.

Amsterdam City Swim

Op 30 augustus 2011 zwommen veertien vrienden van Weert Jan Weerts de Hellespont over. Zij deden dat als eerbetoon aan hun vriend en om hem een hart onder de riem te steken. Deze actie leverde zoveel aandacht, steun, donaties en waardering op, ook van Weert Jan Weerts zelf, dat ze het hier niet bij lieten. Vijf van de veertien mannen richtten de stichting Amsterdam City Swim op. Zij organiseerden samen met House of Sports (een organisatie die zich bezighoudt met sportmarketing) de eerste Amsterdam City Swim op 9 september 2012. Ruim 1100 zwemmers zwommen door de Amsterdamse grachten om geld in te zamelen voor ALS. Het was een groot succes. Er werd in dat eerste jaar maar liefs 740.000 euro opgehaald. Een jaar later werd de actie geprolongeerd en verdubbelden het aantal deelnemers en de opbrengst. Inmiddels is er ook een Amsterdam City Swim voor kinderen. Zij zwemmen een kortere afstand dan de 2 km die de volwassen zwemmers afleggen.

Anno 2019 is het jaarlijkse zwemevenement zo populair dat het zaak is om tijdig in te schrijven om te voorkomen dat alle kaarten zijn uitverkocht. Op de website van de stichting is te zien wie de deelnemers zijn en hoeveel geld ze ophalen.

Ambassadeurs

Een aantal bekende Nederlanders heeft inmiddels zijn of haar naam verbonden aan deze actie. Het bekendst is de deelname van – toen nog prinses – Maxima. Zij deed mee in 2012. In dat jaar legden ook Pieter van den Hoogenband, Marleen Veldhuis en Ronald de Boer het parcours af. Van den Hoogenband is een van de ambassadeurs van de Amsterdam City Swim. Ook Ferry Weerman (openwaterzwemmer) en Edith van Dijk (lange-afstandzwemster) zetten zich in voor dit jaarlijkse evenement. Andere bekende namen zijn Beau van Erven Dorens en Jan Joost van Gangelen. Met de hulp van veel vrijwilligers blijkt het ieder jaar mogelijk om dit spektakel te organiseren.

Waterkwaliteit

De Amsterdamse grachten zijn schoner dan ooit en er wordt nog steeds aan gewerkt om het water nog schoner te krijgen. Anno 2019 wordt er nog maar weinig geloosd in de grachten omdat bijna alle huizen en woonboten zijn aangesloten op het riool. Niettemin is het nog wel opletten geblazen. Er komt nog steeds tuinbouwgif in het water en ook gooien mensen afval in de grachten. Aangeraden wordt daarom om tijdens de Amsterdam City Swim een badmuts, zwembril en snorkel te dragen. Bovendien wordt de zwemmers dringend aangeraden een wetsuit te dragen. Verder dient men bedacht te zijn op onderkoeling en verwondingen.

Afgelasting in 2018

In 2018 werd de Amsterdam City Swim afgelast. In dat jaar speelde de extreem droge zomer de organisatoren parten. Hierdoor waren de noodafsluitingen van de riolen niet voldoende doorgespoeld. Toen het de week voor het evenement hevig ging regenen stroomden de rioleringen over, wat ertoe leidde dat de e-colie-bacterie in het water werd aangetroffen. Het gezondheidsrisico voor de deelnemers werd te groot bevonden en het evenement werd afgeblazen.

Andere acties tegen ALS

De Amsterdam City Swim is niet de enige actie tegen ALS. New York heeft het Amsterdamse voorbeeld gevolgd met de New Amsterdam City Swim. Ook bekend is de Ice Bucket Challenge waarbij via een soort kettingactie mensen werden uitgedaagd om een emmer ijskoud water over zich heen te laten gieten en/of te doneren tegen ALS. Dit heeft heel wat publiciteit opgeleverd, mede gezien het feit dat veel bekende personen hieraan meededen. Er zijn in navolging van de Amsterdam City Swim veel kleinere en grotere acties op gang gekomen. De Stichting ALS Nederland haalt jaarlijks een aantal miljoenen op om wetenschappelijk onderzoek naar de ziekte te stimuleren en de zorg voor ALS-patiënten te verbeteren.

Actuele informatie

In 2019 vindt de Amsterdam City Swim plaats op zondag 8 september.