Met een bootje door het oerwoud van Borneo - Tanjung Puting

Dwars door de jungle heen met een bootje, de klotok. Rustig dobberend tussen de neusapen, makaken, varanen en gavialen. Veel vervuiling om je heen, maar ook prachtige natuur. Je vaart over een rivier waar nog enkele zoetwaterdolfijnen zitten en je verlaat de bewoonde wereld. In het oerwoud van Borneo kan je echt tot rust komen. Het is er vredig en stil en er is veel te zien. Van vuurvliegjes tot orang-oetangs. 's Avonds begint het lawaai pas echt, toch blijft het rustig. Dit avontuur speelt zich allemaal af in nationaal park Tanjung Puting.

Inhoudsopgave

• Vertrek met je klotok vanuit Kumai
• Het begin van de tocht
• Tocht in de diepe jungle
• Orang oetang kampen
• Het UNESCO Borneose dorp
• Tips voor op de klotok

Vertrek met je klotok vanuit Kumai

Alle klotoks - de karakteristieke bootjes waarmee je door het oerwoud zal gaan varen - vertrekken vanaf Kumai. Dit plaatsje, gelegen aan de rivier, ligt vlak bij het oerwoud. Zodra je op de klotok stapt waar je voor een paar dagen zal verblijven, zal je vertrekken. Je zal weg gaan van de bewoonde wereld en je verplaatsen naar de natuur. Je vaart rustig aan langs de stad. Aan de ene kant zal je de rustige stad zien. De vele zwaluwen die uit de gebouwen komen en boven het water zweven. Aan de andere kant zal je al de natuur zien. Je zal al kunnen zien hoe ontzettend groen het is aan de overkant.

Terwijl je over de rivier vaart zal je ook sowieso kennis maken of kennis hebben gemaakt met de bemanning. Bedenk je dat zo een reisje naar de natuur een echte luxe is. Je zal ook in de watten worden gelegd. Niet alleen is er een schipper aan boord, maar ook een eigen gids, een eigen kok en een bootsmaatje. De schipper zal alleen varen en zal je verder ook weinig zien. De kok is vooral de hele dag bezig met eten koken en afwassen, waardoor je haar (meestal zijn de koks vrouwen) weinig zult zien. Voor het bootsmaatje en de gids geldt echter iets anders. Het bootsmaatje is meestal een jongeman die overal bijspringt waar hij maar kan. De gids is de persoon met wie je het meeste te maken krijgt. De gids begeleidt je tijdens je boottocht door de jungle, maar leidt je ook naar de orang-oetangplekken. Verder legt hij je - als het goed is - veel uit over de natuur en de mensen die hier wonen. Mocht je ook verzoeken hebben om bepaalde dieren te zien, dan kan je dit verzoek indienen en zal de gids goed kijken voor je.

Op een gegeven moment zal je de stad min of meer achter je laten. Je hebt dan nog steeds bebouwing in zicht, maar het is geen echte stad meer. Dit gebied is ook de beste kans om rivierdolfijnen te zien. Met flink wat geluk en een goede timing bestaat de kans dat je - overigens erg zeldzame - rivierdolfijnen ziet. Deze dolfijnen laten zich meestal zien tijdens de schemering. Ook als de zon nog net niet op is zijn de dolfijnen geregeld zichtbaar.

Het begin van de tocht

Je zal na een tijdje linksaf gaan en een andere rivier opvaren. De rivier die je op vaart leidt je direct de jungle in. Toch is de zijkant nog vrij begroeid en zal je nog weinig zien. Neem je tijd gewoon hier en ontspan, want veel meer kan je niet doen. Met wat geluk zie je overigens enkele vogels of aapjes, maar reken hier zeer zeker niet op. Mocht je hier 's avonds ergens voor anker gaan dan zal je duizenden vuurvliegjes zien. De gids zal je er op wijzen, maar de kans bestaat dat je ze eerst niet ziet. Dit is niet vreemd en overkomt veel mensen. Op een gegeven moment zal je er één zien en dan volgen er velen.

De vele planten aan de zijkant van het oerwoud zorgen er voor dat je weinig zal kunnen zien. Op een gegeven moment wordt dit gelukkig beter. Je zal tegen die tijd dan ook bij een huisje komen. Daar zal je even aanleggen, omdat er nog betaald moet worden voor de toegang naar het nationale park. Let op dat je dit niet zelf betaalt! De prijs die je betaald hebt is inclusief de toegang van het nationale park. Houd voet bij stuk, want je hoeft niet te betalen.

Tocht in de diepe jungle

Direct nadat je bij dit huisje bent geweest vaar je langs het echte oerwoud. Dit oerwoud ziet er nog extreem ongerept uit, maar helaas is niets minder waar. De rivier is extreem vervuild en het oerwoud direct naast de rivier is daarom aangetast. Toch zal het niet lang duren voordat je zeker je eerste apen zult zien. De eerste keer is het mogelijk wat zoeken, maar daarna wordt het steeds gemakkelijker. Apen die je hier sowieso zal zien zijn neusapen en makaken. Met heel veel geluk en een goede gids zie je misschien ook nog wel een orang-oetang. Andere apen die je nog tegen kan komen zijn rode apen en gibbons.

Na een tijdje zal je rechtsaf een kleiner riviertje op gaan. Dit stuk is niet vervuild door mijnbouw, waardoor hier veel meer leven mogelijk is. Je zal hier dan ook mogelijk gavialen, varanen, kleurrijke vogels en meer zien. Er zijn talloze plekken waar vissen zichtbaar zijn. Je zal hier omringd worden door pure natuur. De natuur is hier nauwelijks vervuild en groeit zoals het groeit. Mensen hebben hier eigenlijk geen invloed. Let er wel op dat je hier niet gaat zwemmen. Zwemmen is namelijk dodelijk hier, omdat je zo opgegeten kan worden door gavialen.

Orang oetang kampen

Dé reden dat veel mensen een tocht maken met de klotok, is omdat ze orang-oetangs willen zien. De orang-oetangs die hier zitten zijn vrijwel allemaal wild, maar er zijn drie kampen waren semi-wilde orang-oetangs komen. Deze kampen zijn eigenlijk voederplateaus. De semi-wilde orang-oetangs komen hier nog geregeld langs voor wat voedsel, omdat ze nog niet zo goed zijn in zelf voedsel zoeken.

Om de populatie van orang-oetangs levensvatbaar te houden - dat wil zeggen dat de genenbasis groot genoeg moet blijven - moet er goed voor orang-oetangs worden gezorgd. Daarom is het cruciaal om ze wat bij te voeren wanneer ze zelf niet genoeg eten kunnen vinden. Vaak zijn dit orang-oetangs die heel erg ziek zijn geweest of zijn het ex huisdieren.

Toch bestaat de kans dat je rond deze kampen ook andere dieren ziet. Behalve orang-oetangs zal je ook geregeld makaken, gibbons, wilde zwijnen of rode apen tegen komen hier. De kans bestaat natuurlijk dat je ze niet allemaal zult zien, maar je zult bij deze kampen in ieder geval een persoonlijke ontmoeting met orang-oetangs kunnen hebben!

Het UNESCO Borneose dorp

Bij het oerwoud is ook een traditioneel Borneoos dorp te vinden. Dit UNESCO dorp bestaat uit één lange straat. Het dorp biedt plaats voor ongeveer driehonderd mensen die leven van de landbouw, veeteelt en van het oerwoud. Deze mensen hebben weinig, maar komen in principe niks te kort. Je kan hier wel een aantal westerse voedingswaren vinden, zoals coca cola en een zakje chips. Het dorp is dus vrijwel geheel traditioneel op het toeristische stukje na dat eigenlijk net buiten het dorp ligt.

Tips voor op de klotok

Een aantal belangrijke dingen waar je op moet letten op de klotok ontbreken niet. Ook al zijn ze vaak niet geschreven, is het toch goed om je aan bepaalde regels te houden. Jij bent extreem belangrijk voor hun inkomsten, dus ze zullen echt alles voor je willen doen. Profiteer hier niet te veel van, want deze mensen werken vaak al de hele dag. Toch mag je wel vragen om wat je nodig hebt. Mocht jij je niet helemaal fit voelen en je darmen zijn wat van slag, vraag dan gewoon om coca cola. Vaak hebben ze dit wel mee gekregen van de touroperator, maar soms niet. Toch hoort frisdrank bij de prijs die jij hebt afgesproken, tenzij nadrukkelijk anders is afgesproken.

Let op bedorven voedsel. Mocht je maximaal drie dagen en drie nachten gaan dan is bedorven voedsel meestal geen probleem. Mocht je langer gaan moet je wel op gaan letten. Eet gewoon alles wat je lust en geniet er van, maar probeer na de derde dag en nacht zeevoedsel te vermijden. Dingen als mosselen, garnalen en kreeft moet je dan niet meer eten, omdat je extreem ziek kan worden.

Tenslotte is het belangrijk dat jij je als toerist netjes gedraagt. Gedraag je netjes in Tanjung Puting nationaal park, maar gedraag je ook netjes tegenover de bemanning. Geef op het einde daarom ook een fatsoenlijke fooi, want ze werken echt hard voor je. Als je niet tevreden was met de bemanning hoef je geen fooi te geven, maar toch is de fooi alsnog wel gebruikelijk om te geven. Geef dan gewoon iets minder. De gids zal een bedrag moeten krijgen van ongeveer 50.000 rupia per dag. De schipper zal een bedrag moeten krijgen van ongeveer 35.000 rupia per dag. Normaal gesproken krijgt de kokkin ongeveer 12.500 rupia per dag. Het bootsmaatje krijgt vaak geen fooi, maar mocht je hem een fooi geven, denk dan aan ongeveer 12.500 rupia per dag, hetzelfde als de kokkin.