De Dolmus in Turkije: een belevenis op zich!

Wie wel eens in Turkije is geweest, heeft vast al een keer kennis gemaakt met de Dolmus, een speciale Turkse minibus. Ook reizigers die voor het eerst naar dit land gaan afreizen, doen er goed aan te weten wat de Dolmus is. Een ritje met deze bus is een echte 'happening'. Hieronder vind je tips en trucs voor het reizen met de 'volgepakte bus' in Turkije.

Wat is een Dolmus?

Openbaar vervoer Turkije

Turkije kent een uitgebreid vervoersysteem. Het openbaar vervoer bestaat onder andere uit taxi's, privébusjes en een groots opgezet busnet. In grote steden zoals Ankara, Bodrum, Alanya en Izmir heb je ook een kleiner type bus, de zogenaamde Dolmus (spreek uit Dolmoesj). Deze bus is bedoeld voor de iets kortere reisafstanden (maximaal een half uur). Voor de langere afstanden wordt vaak de gewone Turkse bus gepakt.

Volgepakte bus

Een Dolmus betekent in het Turks letterlijk 'volgepakte bus' of zoiets als 'tjokvol'. Het is een minibusje waar ongeveer twaalf personen in kunnen. De Turkse bus rijdt een vaste (toeristische) route. Soms neemt de chauffeur iets meer mensen mee dan wettelijk is toegestaan en zit en/of staat de bus vol met wel zestien personen.

Herkenbaarheid en vertrek Turkse bus

Kleur van bus

Een Dolmus is een kleine bus en is dus aan het formaat te herkennen. De meeste van deze busjes in Turkije zijn blauw van kleur. Een enkele keer hebben de busjes ook wel eens een andere kleur zoals wit of oranje. Vaak rijden de steden echter vol 'Dolmusjes' met hetzelfde uiterlijk en is dus snel duidelijk welke kleur deze Turkse minibussen hebben.

Chauffeur

De Dolmus vertrekt altijd wanneer de chauffeur vindt dat het busje 'vol' zit. Soms is dit al bij acht personen maar het komt ook voor dat de chauffeur pas wil vertrekken als er zestien personen zijn ingestapt. In de praktijk hoef je echter nooit heel lang te wachten en rijdt het busje binnen maximaal tien minuten van de standplaats weg. Wie langs de kant van de weg opstapt, hoef amper te wachten omdat de chauffeur daarna z'n route direct vervolgt.

Traject

Vaste route in Turkije

De Dolmus rijdt volgens een vast parcours. Het busje legt altijd exact dezelfde route af en de stops worden op vaste plaatsen gemaakt. Voorop de bus (onder andere op de voorruit) vind je een bord met daarop de plaats van de eindbestemming. Op de zijkant staat ook vaak aangegeven wat de begin- en eindbestemming zijn.

Opstapplaatsen Dolmus

De Turkse minibus heeft vaste op- en afstapplaatsen. Deze zijn niet altijd helemaal duidelijk. Informeer daarom van te voren goed bij de buschauffeur waar de bus exact vertrekt en stopt. Er zijn geen echte haltes. Men gaat gewoon langs de kant van de weg staan en steekt z'n hand op om met de Dolmus mee te kunnen.

Uitstappen: roep Stop!

In het busje zijn geen 'stopknoppen' aanwezig zoals in Nederland het geval is. Wie uit wil stappen, steekt zijn hand op en roept op een beleefde manier 'Stop' of 'Dur' (spreek uit: Doer). De buschauffeur stopt dan direct bij de eerstvolgende 'stopplek'. Je kunt eventueel van te voren ook aan de chauffeur kenbaar maken waar je uit wilt stappen. De chauffeur stelt het altijd op prijs als je nog even vriendelijk bedankt voor de rit of groet.

Vertrektijden Dolmus

Bustijden

De Dolmus kent overigens een route die meestal 20 minuten tot maximaal een half uur duurt. Als je vergeet uit te stappen, kom je dus vanzelf weer bij het vertrekpunt aan. Hoewel de vertrektijden niet altijd duidelijk zijn, wordt de (vaste) route minstens twee keer per uur afgelegd en in het hoogseizoen vertrekt de bus soms om de tien minuten.

Informatie

Informeer voor de zekerheid bij de buschauffeur/ het busstation. Ook personeel in hotels of eventuele reisleiders zijn vaak goed op de hoogte van de routes en vertrektijden van de Turkse Dolmus.

Seizoenstijden

Het toeristenseizoen loopt in Turkije van april tot en met oktober. De Dolmus vertrekt dan vanaf de grotere plaatsen gemiddeld om de tien minuten. Men kan de Turkse bus al om half acht morgens nemen en vaak vertrekt de laatste Dolmuş tussen half één en één uur 's nachts. Dit verschilt van locatie tot locatie, in sommige kleinere plaatsen rijdt het Turkse minibusje maar tot 11 uur 's avonds. Informeer van te voren goed naar de vertrektijden om er zeker van te zijn dat je op tijd op je bestemming aankomt!

Tarieven Dolmus

Kosten kaartje

De prijs van een kaartje in de Turkse minibus is relatief laag vergeleken met ander openbaar vervoer in Europa. Voor een ritje van 20 minuten (enkele reis) in Turkije betaal je ongeveer drie en een halve Turkse lira wat neerkomt op ongeveer 1,50 euro. De buschauffeur heeft voorin het busje een geldkistje staan waarin alle opbrengsten worden verzameld. In de bus betaal je overigens altijd voor een enkele reis en krijg je geen officieel ticket.

Betalen in de Dolmus
Veel mensen die voor het eerst met de Dolmus reizen, zijn verbaasd over de wijze van betalen. In het Turkse busje betaal je de reiskosten via een zogenaamd 'doorgeefsysteem'. In de bus zoek je eerst een plekje uit, vervolgens roep je naar de chauffeur wat je eindbestemming is en geef je het verschuldigde bedrag door naar voren. De passagiers voor je zorgen ervoor dat het geld bij de chauffeur terechtkomt. Het wisselgeld komt in omgekeerde volgorde weer terug. Het is natuurlijk handig kleingeld bij je te hebben zodat je zoveel mogelijk gepast kunt betalen.

Standplaatsen

In de grote steden in Turkije zijn vaak centrale standplaatsen voor alle bussen, minibusjes en taxi's. Hier vertrekt ook de Dolmus.
Wie niet precies weet waar de vertrekplaats van het busje is, kan dus altijd naar deze centrale plek toegaan. Vaak staan hier bordjes met 'Otobus' of 'Taksi'. De centrale standplaats is vaak in de buurt van de moskee van de stad.

De Dolmus: een betrouwbaar systeem

Praktisch

In Turkije heeft het Turkse busje inmiddels z'n sporen verdiend. Het bussysteem blijkt uitermate praktisch. Iedereen kan in -en uitstappen wanneer hij of zij wil. Bovendien is een ritprijs verre van duur. De route is meestal goed doordacht uitgestippeld: het busje rijdt vaak langs toeristische trekpleisters en/of bezienswaardigheden. In de meeste grote steden is het mogelijk om tot en met middernacht nog een Dolmus te pakken. Het handige is bovendien dat je deze -in tegenstelling tot een taxi- niet vooraf hoeft te reserveren of te bellen.

Sfeer in de bus

Bovendien is de sfeer in de Turkse bus uitermate relaxed te noemen. Betalen gaat op basis van goed vertrouwen. Medepassagiers zijn bereid te helpen en voor oudere mensen of personen die slecht ter been zijn wordt snel plaats gemaakt. De chauffeur van de bus houdt zich vaak goed aan de verkeersregels in Turkije. Het is relatief veilig om met de Dolmus te reizen. Een ritje met deze Turkse bus is daarom niet alleen erg praktisch maar ook vaak gezellig en een echte 'happening' te noemen.