Noord-Cyprus: de moeite waard!

Cyprus is een vakantiebestemming waar zon, zee, strand en cultuur hand in hand gaan. Jaarlijks trekken vele toeristen naar het zuidelijke deel van het eiland. Toch is het minder toeristische noorden, een mix van authenticiteit en rust, zeker een bezoek waard. Hieronder enkele daguitstappen die niet mogen ontbreken tijdens een rondreis.

Ligging en bereikbaarheid

Cyprus situeert zich in de Middellandse Zee, ten oosten van de Griekse eilanden, ten zuiden van Turkije en ten westen van Syrië. Zuid-Cyprus is rechtstreeks te bereiken via vluchten uit Europa. Noord-Cyprus is vanuit Nederland en België enkel bereikbaar via een tussenstop in Turkije.

Klimaat

Cyprus heeft een mediterraan klimaat. De zomers zijn er warm en lang, terwijl de winters mild en kort zijn. De neerslag valt van december tot maart, waarna vanaf april de temperaturen oplopen tot boven de 20 graden. In de maand mei wordt al snel 30 graden bereikt en in juni, juli en augustus kan de temperatuur gemakkelijk tot 40 graden klimmen. In deze periode is het rond 8u00 à 9u00 ’s morgens al snikheet. September en oktober kennen de aangenaamste temperaturen.

Geschiedenis

Cyprus heeft een lange en ingewikkelde geschiedenis. Omdat dit artikel hoofdzakelijk gaat over reizen in Noord-Cyprus wordt slechts een beknopte samenvatting van de geschiedenis weergegeven. Toch is het belangrijk om de verdeeldheid (Noord-Zuid) van het eiland te begrijpen vooraleer naar Cyprus te reizen.
Cyprus is, dankzij zijn strategische ligging, al sinds de oudheid een belangrijk handelscentrum geweest tussen Europa en Azië. Tijdens de Ottomaanse periode kwam er een grote minderheid Turken op het eiland wonen. In 1925 werd Cyprus een Britse kroonkolonie. Vanaf 1958 groeide de onenigheid tussen Grieks- en Turks-Cyprioten, waarop een verdrag werd gesloten tussen het Verenigd koninkrijk, Griekenland en Turkije waarin de onafhankelijkheid van het eiland werd overeengekomen. Grieks- en Turks-Cyprioten zouden samen besturen, maar in 1963 wilden de Grieks-Cyprioten de invloed van de Turks-Cyprioten inperken. Dit leidde tot een uitbarsting van onderling geweld, voornamelijk in de hoofdstad Nicosia. Groot-Brittannië probeerde beide partijen te scheiden door een bufferzone te creëren. De ‘Groene Lijn’ verdeelt de hoofdstad in tweeën. In 1974 vond een staatsgreep plaats en vielen de Turken het land binnen: ze bezetten het noordelijke deel. In 1983 riepen de Turks-Cyprioten eenzijdig de Turkse Republiek van Noord-Cyprus uit. Deze republiek wordt enkel door Turkije erkend. In 2004, trad Cyprus toe tot de Europese Unie, maar enkel het zuidelijke (Griekse) deel wordt door Europa erkend. Tot op heden is Noord-Cyprus een struikelblok voor Turkije om toe te treden / toegelaten te worden tot de Europese Unie.

Valuta

In zuidelijk Cyprus is de Euro de officiële munteenheid, maar in het noorden wordt de Turkse Lira gehanteerd. Een Turkse Lira komt overeen met ongeveer een halve euro. Je kunt dus bij benadering de bedragen door twee delen om de Lira in Euro’s om te zetten.

Vervoer

Aangezien Cyprus ooit een Britse kolonie is geweest, wordt er aan de linkerkant van de weg gereden. Je kunt auto’s huren (zowel links- als rechtshandig), maar je kan ook gebruik maken van het openbaar vervoer. Er zijn geen treinen in Cyprus, maar wel busdiensten tussen de verschillende steden. De busjes (dolmus genoemd) rijden zeer frequent en je stapt op of af waar je wilt. Verder zijn er taxi’s om je naar je bestemming te brengen.
Tegenwoordig kan je met een huurauto ook naar het zuiden van Cyprus, mits een extra verzekering af te sluiten aan de grensovergang.

Daguitstappen

Naargelang je vervoermiddel en de plaats waar je verblijft, kan je volgende daguitstappen maken:
Uitstap 1: Kyrenia (Girne)

Kyrenia is één van de mooiste steden op heel Cyprus. Het was vroeger de belangrijkste haven op het eiland en de hoefijzervorm waarin talrijke zeilboten aangemeerd liggen biedt een idyllische aanblik. Je kunt er rustig door de straten kuieren en er zijn restaurantjes in overvloed. Vlak naast de haven bevindt zich een kasteel (Girne Kalesi) waarin het oudst bewaarde scheepswrak ter wereld te bezichtigen is. Vanop de kasteelmuren heb je een prachtig uitzicht over de stad, terwijl je op de binnenplaats afkoeling kan vinden onder enkele bomen.
Trek ongeveer 1 dag uit voor deze uitstap. Een halve dag is ook mogelijk als je kortbij logeert; probeer zeker bij zonsondergang de sfeer op te snuiven. Op woensdag is er de lokale markt, waar je plaatselijke lekkernijen en kleding kan kopen.

Uitstap 2: St. Hilarion / Bellapais
Niet zo ver van Kyrenia bevinden zich het St. Hilarion kasteel en het Bellapais klooster.
St. Hilarion

St. Hilarion is het best bewaarde van de 3 kruisvaarderskastelen, naast Buffavento en Kantara, en wordt ook wel eens het kasteel van Sneeuwwitje genoemd omdat Walt Disney hieruit zijn inspiratie zou gehaald hebben voor de film. Dit sprookjesachtige kasteel ligt in de bergen en biedt duizelingwekkende uitzichten op de kustlijn van Noord-Cyprus. Op weg naar St. Hilarion passeer je een militaire zone, waar het strikt verboden is te stoppen of foto’s te maken.

Anekdote over de “Queens window”: Koningin Regaena liet dit kasteel bouwen in de 11de eeuw. Zij was een mooie, maar ook zeer wrede en gierige koningin. Aangezien het kasteel in de bergen gelegen is, was het voor de arbeiders een zware klus om al het materiaal naar boven te krijgen. In plaats van blij te zijn toen het kasteel klaar was, was ze bezorgd dat iemand van de arbeiders zich zou herinneren waar de schatkamer lag. Op een dag toen ze aan het raam zat dat uitgaf op de steile vallei, bedacht ze een plan. Ze liet alle arbeiders naar het kasteel komen om uitbetaald te worden. Eén voor één werden ze de kamer ingeroepen, waar ze door lijfwachten vastgegrepen werden en door het venster (de Queens window) naar buiten gegooid werden, een gewisse dood tegemoet.

Bellapais klooster

Bellapais is een vroeg-13de eeuws gotisch klooster. De naam is afgeleid van het Franse “Abbay de la Paix” of Abdij van de vrede. Het klooster is vrij goed bewaard gebleven en is een typisch voorbeeld van Gotische kunst. Rond het klooster zijn enkele toeristische winkeltjes en restaurantjes.
Het is mogelijk om St. Hilarion en Bellapais op dezelfde dag te bezoeken. Het is echter aangeraden om voor eigen vervoer te zorgen want er rijden geen busjes. Het is mogelijk om een taxi te nemen, maar dit beperkt je in tijd. De taxi wacht 1 uur in St. Hilarion om je daarna naar Bellapais te brengen waar je een half uur tijd krijgt. Veel te weinig om deze prachtige plaatsen rustig te bezoeken.

Uitstap 3: Famagusta (Gazimagusa)

Famagusta, oorspronkelijk een haven, is omringd door enorme stadswallen. Binnen de stadswallen is het gezellig kuieren door de straatjes en genieten van de vele historische gebouwen die er te bezichtigen zijn. Sinds de Turkse bezetting zijn de Grieks-Cyprioten uit de stad verdreven en is Varosha (de kustwijk) een spookstad geworden, een soort niemandsland, bewaakt door het Turkse leger.
De stranden rond Famagusta zijn mooie, witte zandstranden, geliefd bij vakantiegangers.
Trek minstens een halve dag uit om Famagusta te bezoeken (afhankelijk van waar je logeert). Een combinatie met de ruïnes van Salamis is mogelijk, maar dan wordt het haasten. Het is mogelijk om een ‘gezamenlijke taxi’ te nemen tot in Famagusta: dit is goedkoper dan een gewone taxi, je moet dan wel tegen 18u00 terug aan de taxistand zijn.

Uitstap 4: Salamis

De ruïnes van Salamis zijn zeker een bezoek waard. Ze zijn vlak bij de stad Famagusta gelegen en bovendien een belangrijke erfenis in de wereld geschiedenis. Deze archeologische site is slechts gedeeltelijk opgegraven, maar tevens de meest spectaculaire op het eiland. In Salamis waan je je even in het oude Griekenland. Het gymnasium met zijn monumentale zuilen, het amfitheater met 50 rijen zitplaatsen en de marmeren beelden katapulteren je terug in de oudheid.
Vlakbij zijn enkele stranden waar je na een bezoek aan de ruïnes een frisse duik in het water kan nemen. Dit kan goed van pas komen, want er is weinig tot geen schaduw te vinden op de archeologische site. Voorzie dus voldoende water en bescherming tegen de zon. Vlakbij is een restaurant.

Uitstap 5: Turtle Beach

Alagadi beach wordt ook wel “turtle beach” genoemd vanwege de aanwezigheid van zeeschildpadden. Deze schildpadden zijn met uitsterven bedreigd en daarom worden hun nesten beschermd. Studenten uit het Verenigd Koninkrijk hebben er een project opgezet. Elke nacht zijn ze aanwezig op het strand en markeren elk nest, waar schildpadden hun eieren komen leggen, door middel van een korfje.
Elke namiddag om 16u00 wordt er een nest opgegraven en de kleine schilpadjes worden meegenomen, onderzocht en gemarkeerd, waarna ze dan rond 20u00 terug vrijgelaten worden in zee. De opgraving kan door iedereen bijgewoond worden en is echt de moeite waard.

Wil je erbij zijn als de schildpadden terug vrijgelaten worden, dan moet je reserveren want de plaatsen zijn beperkt.
Het strand is beschermd gebied en wordt van 20u00 tot 8u00 afgesloten voor bezoekers. Overdag kan je er echter genieten van de zon en de zee. Er is een restaurant op het strand waar je parasols kan huren.

Alagadi beach is een goede plek als je een dagje wil uitrusten en niets doen. Bovendien is het fijn om te combineren met de zeeschildpadden.

Uitstap 6: Karpaz Peninsula

Een uitstap naar Karpaz Peninsula is een must voor de natuurliefhebber. Het uitgestrekte schiereiland heeft de status van Nationaal Park. Appartementen, hotels en resorts zijn hier zeldzaam. Je kunt helemaal tot aan de punt van het eiland, waar zich het Apostolos Andreas klooster bevindt. Hier kan je ‘Heilig water’ uit de bron drinken en meenemen. Op dit ‘eindpunt’ zijn een aantal souvenirwinkels en vooral veel ezels te zien. Ezels zijn het nationale symbool van Cyprus: ze zijn overal op de weg tegen te komen en vaak moet je stoppen om ze niet omver te rijden.
Maar het schiereiland is vooral bekend om zijn “Golden beaches” of gouden stranden. Op de meeste plaatsen in Cyprus zijn steenstranden, maar hier op deze plek, zijn uitgestrekte kilometers aan zandstrand te vinden. Heerlijk om te zwemmen of te snorkelen. De omgeving is bovendien schitterend door de afwezigheid van bebouwing.
Voor een bezoek aan dit prachtig stukje ongerepte natuur trek je minstens 1 dag uit. Het gebied is niet met het openbaar vervoer te bereiken dus ben je aangewezen op eigen vervoer (4x4 nodig!) of kan je met een touroperator meegaan. Dit laatste is niet aan te raden omdat de tijd die je dan op het strand kan doorbrengen erg beperkt is (1 à 2 uur) en dit is zonde vanwege de unieke zwemmogelijkheden. Informeer je goed hoever het rijden is vanuit je verblijfplaats zodat je vroeg genoeg kan vertrekken om maximaal te profiteren. Indien je een overnachting ter plaatse kan regelen, is dit de beste oplossing.

Uitstap 7: Nicosia (Lefkosia)

Nicosia is één van de laatst verdeelde hoofdsteden in de wereld. Dwars doorheen de stad loopt de zogenaamde “groene lijn”: dit is een bufferzone die gecontroleerd wordt door de VN. De “groene lijn” heeft zijn naam te danken aan het feit dat een Britse generaal de lijn in het groen intekende op de kaart. Er is één overgang van Noord naar Zuid in de hoofdstad. Mits je de nodige documenten, identiteitskaart en VISA (stempel op een papier dat je kreeg wanneer je Noord-Cyprus binnenkwam) bij je hebt, kan je zonder probleem oversteken naar het andere deel van de stad. Je merkt snel het verschil tussen het Griekse en het Turkse deel. In het Turkse deel heb je vooral klerenwinkels, terwijl je in het Griekse deel een wirwar van gezellige straatjes hebt met niets anders dan souvenirwinkels. Een echte aanrader is de Büyük Han in het Turkse deel.
Trek zeker een dag uit voor een bezoek aan Nicosia. Zorg voor een degelijk plan zodat je weet welke bezienswaardigheden je wilt bezoeken, anders loop je snel verloren. Merk ook op dat in het Griekse deel veel musea gesloten zijn in de namiddag: informeer je goed.
Nicosia is eenvoudig met het openbaar vervoer (bus) te bereiken.

Meer informatie

Er bestaat niet zo veel reisinformatie over noord-Cyprus. Een goede reisgids om aan te schaffen is die van Bradt “North Cyprus”. De gids is Engelstalig en spijtig genoeg nog niet in het Nederlands vertaald. Toch is het één van de enige gidsen die specifiek over Noord-Cyprus gaat. In de meeste reisgidsen komt het noorden wel aan bod, maar beslaat dit gedeelte slechts enkele pagina’s.