Het dorp Warstiens in Beeld

Warstiens is echt één van die dorpen in Mid-Fryslân, die men persoonlijk bezocht móet hebben. Per 1 april 2010 wonen in Warstiens 39 bewoners, 25 mannen en 14 vrouwen. Warstiens is vanouds een echt "wetterdoarp", een dorp aan het water. Bij besluit van 5 december 2007 is Warstiens een beschermd dorpsgezicht geworden. Uit het gemeentearchief blijkt dat er in 1807 zes huizen stonden, 5 boerderijen en 1 arbeiderswoning. Er woonden in 1807 bijna evenveel mensen als nu.

Ligging

Op slechts twee kilometer afstand van Wergea is deze boerengemeenschap gelegen. Warstiens is een klein dorpje in de gemeente Boarnsterhim. Warstiens is één van de achttien dorpen van de in 1984 gevormde gemeente Boarnsterhim, in de Nederlandse provincie Friesland en ligt in het noorden van Boarnsterhim. Warstiens ligt ten westen van het kanaal Langdeel, vlakbij de dorpen Warga en Wartena en ongeveer vijfduizend meter ten zuiden van de stad Leeuwarden. Warstiens maakte tot de gemeentelijke herindeling in 1984 deel uit van de voormalige gemeente Idaarderadeel, waarbij Grou de belangrijkste plaats was. Warstiens bestaat uit 4 boerderijen, 6 huizen en een kerk en is alleen te bereiken via een doodlopende weg vanuit Warga en via het Langdeel, de vaarroute van Leeuwarden naar Earnewald. Tegenwoordig is in Warstiens geen boerderij meer in bedrijf. Wel zijn er twee recreatiewoningen en nog zes woningen permanent bewoond.

Geschiedenis

Uit het gemeentearchief blijkt dat er in 1807 zes huizen stonden, 5 boerderijen en 1 arbeiderswoning. Er woonden in 1807 bijna evenveel mensen als in 2010, namelijk 37, waarvan 20 kinderen en 3 "werkboden". “Werkboden” betekent zoiets als knecht of meid. Van de grootste boerderij is vastgelegd dat daarbij 129 pondemaat land behoorde. Hiervoor moest 1.197 gulden pacht worden opgebracht. Op de grootste boerderij werden 44 koeien gemolken en er was slechts 1 paard en er waren 7 schapen. Veel land van de 5 boeren in Warstiens lag aan de overkant van het Langdeel, er moest dus veel heen en weer gevaren worden.

Oudheid

Door onderzoek weten we nu, maar ook door gevonden terprestanten, dat er rond het begin van de jaartelling al mensen in het gebied over het Langdeel woonden. Voor de geschiedenis van deze streek is prachtig historisch materiaal blootgelegd. Dit door de opgraving van de grondvorm van een boerderij uit die tijd. Ook zijn er vele terpjes in het gebied bij Warstiens aangetroffen. Deze terpjes bewijzen en verklaren dat er een flinke bevolkingsconcentratie was rond Warstiens. Deze stonden in verbinding met bewoners in het zuiden en in het noorden. De talrijke overstromingen van het gebied rond Warstiens zijn er volgens de archieven de oorzaak van, dat er een einde kwam aan de toenmalige bewoning.

Bereikbaarheid

Warstiens is dus goed bereikbaar met de fiets. Met de boot naar Warstiens gaat via het Langdeel, vervolgens aanleggen in de meest noordelijke sloot en aan de noordelijke wal. Ook met de auto is Warstiens goed bereikbaar. Vanuit Warga is Warstiens ook lopend goed te bereiken. Warstiens ligt namelijk maar 1.500 meter bij Warga vandaan. De route met het openbaar vervoer kan ook per trein naar Leeuwarden en vervolgens via Warga met de belbus. Dit kan bij reservering zowel overdag en in het weekend, maar gelukkig ook ’s avonds.

Plaatselijk Belang Warstiens

Plaatselijk Belang Warstiens is in 1985 opgericht en op 12 juni 2010 is dat groots gevierd. In het anders zo rustige dorpje Warstiens was het die dag volop feest. Reünisten konden onder het genot van een hapje en een drankje een serie foto’s en oude filmbeelden bekijken en bijpraten met buren en de oud-inwoners van Warstiens.

Eclectisch bouwwerk

Hoewel je het niet zou verwachten heeft Warstiens een gezichtsbepalende kerk. Deze hervormde kerk is gebouwd in 1882 en is gebouwd ter vervanging van de middeleeuwse kerk.
Het ontwerp van het eclectische bouwwerk is gemaakt door de Leeuwarder architect H.H. Kramer. Bij de herbouw is de traditionele oost-west oriëntatie volledig omgekeerd. Uit het gemeente archief blijkt dat Warstiens al in de 14e eeuw, mogelijk zelfs eerder, een Godshuis bezat. De klok, waarvan men beweert, dat die in 1252 gegoten is, is nu in het bezit van het Rijksmuseum in Amsterdam.

Klokkenluiden

De kerk vervult nog altijd een functie. Mede daarom is het orgel in 1999 gerestaureerd en vervolgens het kerkgebouw in 2003. Op 7 november 2003 is de gerestaureerde kerk overgedragen aan de kerkvoogdij. In de toren hangen twee klokken, die bij geboorte en bij overlijden worden geluid. Een opvallend gebruik in Warstiens is, dat bij de geboorte van een jongen beide klokken worden geluid en dat bij de geboorte van een meisje slechts één klok wordt geluid. En voor een gezellige avond gebruikt ook het plaatselijk belang van Warstiens enkele malen per jaar de huidige kerk.