Texel; uitstapjes

Texel wordt niet voor niets het natuureiland genoemd. In 2002 heeft het gehele duingebied van Texel de status Nationaal Park gekregen. In dit artikel vindt u enkele suggesties voor uitstapjes op Texel, al dan niet gerelateerd aan de natuur: Ecomare, een dagje Vlieland, een bootreisje naar de zeehonden, de vuurtoren beklimmen, een bezoek aan het juttermuseum of de Bonte Belevenis. Voor elk wat wils.

De bootreis

De reis van Den Helder naar de Texelse haven 't Horntje is vooral voor kinderen al een ervaring op zich. Al zou het alleen al zijn om de buitenboord meereizende zeemeeuwen, die maar wat graag een korst brood in de vlucht opvangen. Het Marsdiep, waarop het behoorlijk onstuimig kan zijn, is niet breed; steeds zijn de contouren van Den Helder en de naderende kust van het eiland in beeld. De werkelijke afstand tussen de twee veerhavens bedraagt 4200 meter. De gemiddelde snelheid waarmee gevaren wordt is ongeveer 20 km. per uur. (11,5 knopen) Dit betekent dus een reistijd van rond de twintig minuten. De maatschappij TESO verzorgt elk uur een afvaart. Om 6.30 uur vertrekt de eerste boot vanuit Den Helder en de laatste mogelijkheid om op Texel tekomen is met de boot van 21.30 uur.
Vanaf Texel vertrekt de boot ieder uur vanaf 6.00 uur tot 21.00 uur.

Op de fiets

De beste manier om Texel te verkennen is op de fiets. Houd er wel rekening mee dat het er (bijna) altijd waait vanuit het zuidwesten. De Texelaars geven niet voor niets de volgende raad: begin in Oudeschild en rijd over het nieuwe fietspad langs de Waddenzee richting De Cocksdorp. Een schitterende tocht! Ga dan vanuit De Cocksdorp onder de duinen langs naar De Koog. Inderdaad, het moet al gek lopen wil je dan niet naar het noorden de wind opzij in de rug hebben en vanuit De Cocksdorp fietst u in de luwte van de duinenrij.

Texel heeft in totaal 135 kilometer fietspad. Ook de vele kleine landweggetjes zijn bijzonder geschikt om te fietsen. Bij de VVV zijn veel boekjes met fietsroutes verkrijgbaar; soms gecentreerd rond een bepaald thema.

Ecomare

In het duingebied ten zuiden van de badplaats De Koog vindt U Ecomare. Dit is een opvang voor o.a. zeehonden en vogels. Kinderen kunnen hier uren zoet zijn, wat niet wegneemt dat ook hun ouders hier veel interessants te zien krijgen. Op het terrein bij de zeehondenbassins staat een enorm opengewerkr model van een potvis, met dezelfde afmetingen als het dier dat eens op het strand van Texel aanspoelde. Bij de informatiebalie kunt U alle vragen kwijt met betrekking tot de natuur van Texel, de Waddenzee en de Noordzee. Voor de liefhebbers zijn er boeken te koop over allerhande (natuur)onderwerpen over het eiland. Ook kunt U hier wandelroutes en fietsroutes kopen.

Vanuit Ecomare worden er excursies georganiseerd die inhoudelijk vooral zijn toegesneden op kinderen, zoals naar de Waddenzee: zeehonden kijken, vissen op garnalen met een netje, de (drooggevallen) bodem van de Waddenzee onderzoeken, vogels "spotten" met een verrekijker en een ontdekkingstocht in de Slufter, het in open verbinding staande natuurgebied op de noordwestpunt van Texel.

In het zeehondenbassin worden zieke en zwakke zeehonden""bijgespijkerd". Vaak kunnen ze na een periode in Ecomare weer terug naar zee. Elke dag om elf uur en om drie uur 's middags worden de zeehonden gevoerd. Een verhaal apart. Ook heeft men hier vaak jonge zeehondjes, de zogenaamde huilers. Vaak zijn deze zeehondjes te vroeg geboren en zijn ze hun moeder kwijt. Ze maken een klaaglijk, huilend geluid, vandaar hun bijnaam "huilers". Ze krijgen in Ecomare een apart dieet: eerst melk, daarna vispap en later heel vette vis. In de zomer en de herfst zijn de huilers gewone zeehonden, in de winter en het vroege voorjaar zijn het grijze zeehonden, die worden namelijk 's winters geboren.

Ook vangt men in Ecomare zieke en gewonde vogels op. Vaak moet men zich ontfermen over vogels die met stookolie zijn besmeurd. In Ecomare heeft men de beschikking over een aparte wasmachne voor vogels, die de olie verwijdert. Ook deze dieren gaan na geslaagde "revalidatie" weer het luchtruim in.

Het ondergrondse zeeaquarium is een bezoek meer dan waard. In het grote bassin heeft men een bootje afgezonken. Hier zwemmen tientallen soorten (Noordzee)vissen. Ook zeesterren en schelpdieren treft men hier aan.

Met De Vriendschap naar de Wadden en Vlieland

Een heel bijzonder uitstapje is een boottochtje naar de drooggevallen zandplaten van het Eierlandse Gat met "De Vriendschap", oftewel "Het bootje van Sil". De Vriendschap heeft zijn afmeerplek op de noordpunt van het eiland, tussen de vuurtoren en de "Robbenjager". De Vriendschap maakt enkele keren per dag -ijs en weder dienende- een tocht naar de zeehonden. De zeehonden kennen het bootje zo langzamerhand en zijn er totaal niet bang voor, zodat Sil heel dicht bij de kolonies kan komen. Als u het treft liggen honderden zeehonden op de platen te zonnen, gewone en grijze zeehonden apart. Zonnestralen zijn voor de zeehonden van levensbelang; de huid kan daardoor vitamine D aanmaken. Een enkeling hobbelt naar het water en komt even nieuwsgierig dichterbij. Er wordt toch niet op hem geschoten, hoogstens met de tientallen camera's die al in de aanslag staan.

De zeehonden van de Waddenzee eten voornamelijk platvis. Per dag werken ze 3 à 5 kilo weg. Tijdens de jacht op hun voedsel kunnen ze snelheden bereiken van wel dertig kilometer per uur! De gemiddelde lengte van de gewone zeehond is ongeveer 1.50 meter. Het gewicht van een volwassen zeehond bedraagt gemiddeld 120 kilo. In de vrije natuur kunnen ze 25 jaar oud worden, in gevangenschap (dierentuinen) 30 à 35 jaar. Een pasgeboren zeehond is ongeveer tachtig centimeter lang en acht kilo zwaar. Ze kunnen meteen zwemmen, maar nog niet voor zichzelf zorgen. De grijze zeehond wordt veel groter dan de gewone zeehond. Een volwassen mannetje kan bijna 2,5 meter worden en weegt dan 330 kilo. De vrouwtjes blijven kleiner en lichter. De grijze zeehond is nieuwsgieriger en minder schuw dan de gewone zeehond.

Tot 1962 werd er jacht gemaakt op de zeehond. Voornamelijk omdat de beroepsvissers een hekel hadden aan de veelvraat. Vanaf 1950 komt daar nog iets bij: jassen van zeehondenbont komen in de mode. Men had het voornamelijk op de jonge zeehondjes voorzien, want hun vel was mooier dan van een volwassen dier. Het aantal zeehonden verminderde drastisch. In 1959 telde men in de hele Waddenzee nog zo'n kleine duizend exemplaren. Gelukkig werd dus in 1962 de jacht verboden. In 1988 en 2002 werd het zeehondenbestand opnieuw gedecimeerd, nu niet door de jacht, maar door een verraderlijk virus. Het zeehondenbestand is zich nu prima aan het herstellen.
Ook vanuit Oudeschild zijn wadden- en zeehondentochten te maken.

Een uitstapje dat de kroon spant is een "dagje Vlieland"'s Morgens kunt u inschepen op De Vriendschap. Het aan boord gaan is al een ervaring op zichzelf. De loopbrug c.q. steiger lijkt zo uit een derde-wereldland naar Texel te zijn verhuisd. Vergist u zich niet: de constructie is stevig genoeg en heeft al heel wat stormen doorstaan. Bij slecht weer kunt u benedendeks terecht. Als het wat het weer betreft maar enigszins mogelijk is, heeft bovendeks de voorkeur: het silhouet van Texel ziet u langzaam verdwijnen, terwijl de grote zandplaat van Vlieland dichterbij komt, met daarop de markante loopbrug, identiek aan die op Texel, maar veel langer. Niet zelden zwemmen een paar zeehonden mee. Op Vlieland wordt u opgewacht door een grote truck. Hiermee wordt u over de immense zandplaat gereden naar het Posthuys. Een rit van tien kilometer! Het laatste stukje is spectaculair: de truck gaat steil omhoog een duin over waarachter de bewoonde wereld van Vlieland begint. Bij het Posthuys zijn fietsen te huur. Die kunt u 's morgens namelijk niet met de boot meenemen. Rond een uur of vijf in de middag moet u terug zijn bij het Posthuys, waarna de tocht in omgekeerde volgorde wordt afgelegd. Vaak de laatste kilometers door het water van de opkomende vloed.

De Vriendschap wil u ook met de fiets naar Vlieland brengen. Dat kan met de middagtocht. Het wordt dan echter niet een dagje Vlieland, maar een nachtje. Pas de volgende morgen komt het bootje van Sil terug om passagiers af te leveren zonder fiets, voor een dagje Vlieland. De fietsers van de vorige dag kunnen dan weer mee naar Texel.

De vuurtoren van Texel

De markante rode vuurtoren, op het uiterste noordpuntje van Texel, is gebouwd in 1864. De toren is in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd door beschietingen van de Duitsers. Na de oorlog is rondom de oude toren een nieuwe wand gebouwd. Tussen de oude toren en de nieuwe buitenwand is een omloop. Daar kunt u de kogelgaten in de muur van de oude toren zien.

De toren is te bezichtigen. De toegangstijden staan bij de toren aangegeven en in de VVV-folders vermeld. De ruimte in de toren is maar beperkt, zodat vijftig mensen de toren tegelijkertijd kunnen bezoeken. Voor rolstoelgebruikers: de toegangsweg naar de vuurtoren en het pad er omheen zijn drempelvrij. De toren beschikt niet over een lift. Op de hoogste omloop staat u op een hoogte van 45 meter boven het zeeniveau. Een schitterend uitzicht is de beloning voor de klim: de Noordzee, de Waddenzee, Texel, Vlieland en bij helder weer is zelfs Terschelling te zien.

Het Schipbreuk- en Juttersmuseum

Het Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora is gevestigd aan de Pontweg 141, aan de linkerkant van de weg van Den Burg naar De Koog. In de videoruimte worden films vertoond van scheepsstrandingen en jutterij. Voor kinderen worden juttersverhalen verteld. In de expositieruimte is een bonte verzameling aanwezig van gejutte voorwerpen. Op het buitenterrein zijn vondsten uit de zee uitgestald, zoals vliegtuigonderdelen, ankers, voorwerpen uit de visserij, een compleet stuurhuis van een viskotter en zelfs een vuurtorentje dat eens op Rottum heeft gestaan.

Ook in Oudeschild is een dergelijk museum, het Maritiem en Jutters Museum.

Het Wijnhuis in Oosterend

In een voormalige kosterswoning uit 1650 in het dorpje Oosterend is het Wjnhuis gevestigd. Eigenlijk is het een museum, waar ook wijnen en zelfgemaakte likeuren worden verkocht. Het winkeltje doet nostalgisch aan: een schitterende tegelwand en een oude kassa uit het begin van de vorige eeuw. In de kelder zijn een grote voorraad wijnen, eikenhouten vaten en antieke voorwerpen te bezichtigen. Ook zelfgemaakte likeuren en kruidenbitters zijn te koop.

Landgoed De Bonte Belevenis

Op landgoed De Bonte Belevenis, Rommelpot 11 in Den Hoorn, is, vooral voor kinderen, veel te zien en te doen. Hier wordt kennisgemaakt met vier oude ambachten: brood bakken, zeep gieten, kaarsen maken en papier scheppen. Dit is niet alleen te zien, maar ook zelf te doen. De kinderen mogen ook de dierverzorger helpen. Ook een partitje midgetgolf behoort tot de mogelijkheden. Tevens worden er rondleidingen verzorgd door bierbrouwerij de Boei en distilleerderij de Lepelaar. De Bonte Belevenis is geopend van dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur.

De Texelde bierbrouwerij

De Texelse bierbrouwerij vindt u op de Schilderweg 214b, tussen Den Burg en Oudeschild. Of u het wist of niet, Texel staat niet alleen bekend om zijn schapen, maar ook om zijn bier. De bekendste hiervan zijn de Skuumkoppe en het Texels wit(bier). Het proeflokaal van de brouwerij is vrij toegankelijk en geopend van 13.30 tot 18.00 uur. Voor jongeren onder de zestien jaar wordt geen alcoholische drank geschonken. Om zeker te zijn van de leeftijd wordt aan jongeren altijd gevraagd of zij de identiteitskaart willen tonen. Van juni tot en met oktober worden van dinsdag tot en met zaterdag rondleidingen verzorgd. In november en december alleen op woensdag en zaterdag. De juiste tijden zijn ter plaatse aangegeven.

Genoemde suggesties voor uitstapjes op Texel zijn maar een greep uit de vele mogelijkheden. Het is al mooi om bij De Koog lekker uit te waaien op het strand, of door de oude straatjes te slenteren van de schilderachtige dorpjes zoals Den Hoorn of Oosterend, de kerktoren te beklimmen van Den Burg of daar de maandagse markt te bezoeken. En gewoon fietsen; geen betere manier om Texel te verkennen.