Waddeneilanden, de Waddenzee en vakantie

De Waddeneilanden is een eilandengebied langs de kust van drie landen: Nederland, Duitsland en Denemarken. Tussen de Waddeneilanden en het vasteland van deze drie landen ligt de Waddenzee. Deze zee loopt van het Nederlandse Den Helder, langs de kusten van Noord-Duitsland tot aan het West-Deense Esbjerg. De totale oppervlakte van de eilanden is 1.047,49km², terwijl de Waddenzee een oppervlakte heeft van zo’n 8.000 km² (ter vergelijking: de oppervlakte van Nederland is 41.528 km².

Aantal Waddeneilanden

De Waddeneilanden en de Waddenzee is een geliefd recreatiegebied. Er zijn in totaal 43 Waddeneilanden: 14 in Nederland (waarvan er 9 onbewoond zijn), 24 in Duitsland (waarvan er 9 onbewoond zijn) en 5 in Denemarken (waarvan er 2 onbewoond zijn). Het Waddengebied is als beschermd natuurgebied aangewezen. De Nederlandse Aardolie Maatschappij (een gezamenlijke onderneming van het Amerikaanse Exxon/Esso en het Brits-Nederlandse Royal Dutch Shell) wint aardgas in het Nederlandse deel, maar over het wel of niet van start gaan van de oliewinning bestaat grote controverse.

Grote ecologische waarde

De Waddenzee vormt het randgebied van de daarboven gelegen Noordzee. De Waddeneilanden en –zee zijn voortdurend in verandering door de krachten van de natuur. Dat maakt het gebied uniek. De ontstaansgeschiedenis is terug te vinden in de benaming. Wad, afgeleid van het Latijnse “vadum,” verwijst naar doorwaadbare plaats. De rivieren van de eerdergenoemde drie landen, die uitmonden in de Noordzee, namen door de eeuwen heen zand mee. Dit zand kwam uiteindelijk terecht in de ondiepe en vlakke kust van onder andere Nederland en Vlaanderen. Door een tijdelijke afkoeling van het klimaat, zo’n 5.000 jaar geleden, kon het proces van zandvorming versneld plaatsvinden. De zandaanvoer bleef constant, maar door de minder snel stijgende zeespiegel kwam het dichtbij de kust terecht.

Werelderfgoedlijst van UNESCO

In combinatie met de daarop gegroeide vegetatie is er met name in Nederland veenvorming opgetreden. Aan de kustzijde ontstonden zandbanken, die door de branding en de wind boven zeeniveau kwamen te liggen. Dit zijn zogenaamde strandwallen. Zo ontstond in het Waddengebied een vrijwel ononderbroken strandwal. Echter in de Middeleeuwen werd deze strandwal op veel plaatsen doorbroken. De Waddenzee is in feite het grootste zand-slik getijdensysteem ter wereld. De eilanden werken namelijk als een soort beschermingsgebied, waarachter vrij eenvoudig slik (sediment) en zand neerslaat. Het meeste water achter de Waddeneilanden is ondiep en relatief rustig.

Zo’n ecosysteem komt nergens anders in de wereld voor. De kusten van de Waddeneilanden zijn dan ook continue in beweging: een doorlopend proces van afbraak en opbouw door de zee. De flora en fauna zijn door deze veranderende omstandigheden zeer rijk en specifiek: duinen in alle stadia van ontwikkeling, een belangrijke broed- en trekgebied voor vogels en zeehonden, maar het heeft tevens een belangrijke kraamkamerfunctie voor schelp- en weekdieren en vis. Vissoorten als haring, schol en tong groeien bijvoorbeeld eerst op in de Waddenzee voordat ze uitzwermen over de Noordzee. Het is dan ook terecht dat de Waddenzee is voorgedragen voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Recreatiegebied

Geen eiland in het Waddengebied is hetzelfde. Op een aantal eilanden wonen slechts een handvol mensen, zoals in het Deense Mandø. Op andere eilanden is autoverkeer verboden, zoals het Duitse Spiekeroog. Het Duitse Sylt, vlak tegen de Deense grens, is zo’n beetje het Cannes van Duitsland. Hier zijn hippe strandtenten en bijvoorbeeld een Louis Vuitton-winkel te vinden. De dure Audi’s, BMW, Mercedessen en Porsche’s van de Duitse jetset zijn hier in overvloed te zien. De aanwezigheid van vier restaurants met een Michelinster, plus andere toprestaurants, maken het een waar culinair eiland. Het Nederlandse Texel is het grootste van alle Waddeneilanden. Andere populaire Nederlandse Waddeneilanden zijn Ameland en Terschelling. Van de rust genieten, het ondervinden van de Friese eilandcultuur, waddenlopen en eilandhoppen zijn zeer populair op de Waddeneilanden.

Vakantie dichtbij

Voor een vakantie in Nederland of dichtbij zijn de Waddeneilanden dan ook ideaal. Het voorziet in een apart en pittoresk eilandgevoel, terwijl de zee in de buurt is. De meeste Nederlandse Waddeneilanden zijn vanuit Utrecht binnen een uur of twee te bereiken. Voor de Duitse eilanden (Ostfriesland, boven Emden en Bremen) moet zo’n drie uur uitgetrokken worden. Voor de noordelijker gelegen Duitse eilanden (Nordfriesland) en de eilanden voor de Deense kust is het een rit van zo’n vijf à zes uur, omdat er via Hamburg gereden moet worden. Sylt is bijvoorbeeld via de Hindenburgdamm bereikbaar, maar voor de andere bewoonde eilanden moet er rekening worden gehouden met veerdiensten en waterstanden. Informatie is op de lokale websites te vinden.