Wandelen door Zuid-Limburg vanuit Cadier en Keer

Aan de rand van Cadier en Keer, behorend tot de gemeente Eijsden-Margraten, ligt golfterrein Het Rijk van Margraten. Daar start een wandeling van 10,6 kilometer door het heuvelachtige Zuid-Limburgse landschap. Route nummer 859 van Wandelgids Zuid-Limburg voert je naar Bemelen waar een uitzicht wacht op de Bemelerberg. Vervolgens is het klimmen geblazen naar het Plateau van Margraten. Bovenop kan je uitwaaien tot aan het buurtschap 't Rooth en de gelijknamige mergelgroeve. Via een stukje van de oude tramlijn Maastricht-Vaals en het Klinkenberghbos kom je terug bij de golfbaan.

Wandelen van Cadier en Keer naar Bemelen

De start van de wandelroute ligt bij golfbaan Het Rijk van Margraten. De eerste passen gaan over de grindpaden van deze 18-holes golfbaan. In de verte ligt Maastricht. De toren van de Sint-Janskerk op het Vrijthof is duidelijk zichtbaar. Nadat je als wandelaar het terrein van de golfers hebt verlaten, hoor je nog regelmatig golfballetjes zoeven. De wandeling leidt door de velden en buurtschap Sint Antoniusbank naar Bemelen. In het oude gedeelte van Bemelen passeer je enkele rijksmonumentale hoeves. Van in het dorpje heb je vrij uitzicht op natuurgebied Bemelerberg.

Bemelerberg in beheer van Stichting Limburgs Landschap

Tot zo'n 6.000 jaar geleden moeten de hellingen van de Bemelerberg bebost zijn geweest. De toenmalige bewoners waren veehouders die de bossen kapten om de hellingen als graslanden te gebruiken. Tot 1923 werden de hellingen begraasd. Toen Wum Vroom, de laatste scheper van Bemelen, richting Frankrijk trok, kwam er een einde aan de begrazing. Stichting Limburgs Landschap beheert het natuurgebied. Het mag de Bemelerberg tot één van zijn oudste bezittingen rekenen. Het eerste stuk werd al in 1942 aangekocht om de enige groeiplaats in Nederland van de berggamander veilig te stellen. Een kudde mergellandschapen wordt ingezet op de hellingen om een open landschap te behouden.

Plateau van Margraten

Op deze wandelroute wordt de Bemelerberg niet beklommen, maar geen nood. Wie houdt van een flinke portie klimmen en dalen, wordt op zijn wenken bediend. De tocht vervolgt via kronkelende bospaadjes en trappenpaden helemaal tot boven op het Plateau van Margraten. Deze vlakte ligt op ongeveer 140 meter hoogte en wordt gebruikt als landbouwgebied. Er waren plannen in de jaren 70 van de twintigste eeuw om op het Plateau van Margraten een satellietstad van Maastricht te bouwen. Het kwam echter nooit tot een serieuze uitwerking van het plan dat was ingegeven door overspannen groeiverwachtingen van de stad Maastricht.

Van Tienhovenmolen

Op het Plateau van Margraten kan je genieten van weidse uitzichten. Een bouwwerk dat opvalt, is de van Tienhovenmolen. Deze windmolen werd in 1855 gebouwd door molenaar Jan Meys. Het is de enige molen in Nederland die volledig is opgetrokken uit mergelsteen. De molen werd gebruikt tot in 1938. In 1957 kwam de molen in bezit van Stichting Limburgs Landschap dat hem liet restaureren en hem vernoemde naar Pieter van Tienhoven, een mede-oprichter van Nederlands natuurbeschermingsorganisatie Natuurmonumenten. Sinds 1967 is de van Tienhovenmolen een rijksmonument.

Buurtschap 't Rooth

Vooraleer we gaan afdalen van het Plateau van Margraten, leidt de route door buurtschap 't Rooth. Het buurtschap telt in 2018 nog 11 huizen maar was tot begin jaren zestig van de vorige eeuw een dorp met 32 woningen, een winkeltje en een café. De gelijknamige mergelgroeve heeft het westelijk gedeelte van het dorp opgeslokt. Ook twee rijksmonumenten gingen tegen de vlakte. Het Herengoed, een kasteeltje uit de negentiende eeuw en de grootste boerderij, de Rootherhoeve uit de achttiende eeuw moesten wijken voor de mergelwinning. Aanvankelijk was het de bedoeling dat heel het buurtschap zou verdwijnen. Hevige protesten konden dit verijdelen.

Groeve 't Rooth

Na de doortocht door buurtschap 't Rooth slaat de wandelroute linksaf aan de kapel van Onze Lieve Vrouw Sterre der Zee. Het loont echter de moeite om even rechtdoor te lopen naar de kleine parkeerplaats verderop. Daar heb je een uitkijkpunt over mergelgroeve 't Rooth. Waar de groeve zich uitstrekt, bevond zich vroeger de andere helft van het dorp. In 1954 startte de toenmalige exploitant Nekami, Nederlandse Kalksteen Maatschappij, met de uitbating van groeve 't Rooth. In de loop van de jaren vonden een aantal overnames en uitbreidingen plaats. Sinds 2016 is de mergelwinning gestopt en werd de groeve teruggegeven aan de natuur.

Oude tramlijn Maastricht-Vaals

Via een slingerend bospad leidt de wandelroute naar beneden. Daar vervolgt ze langs de oude tramlijn Maastricht-Vaals. Deze was in gebruik van 1925 tot 1938. Om de hoogteverschillen te overbruggen, moesten onder andere viaducten aangelegd worden. Dit maakte dat het project een erg dure aangelegenheid was. De tegenvallende resultaten, zowel voor personen- als goederenvervoer, zorgden ervoor dat het tramlijntje al na 13 jaar werd opgedoekt. De economische crisis van de jaren 30 van de vorige eeuw had daar een aandeel in. De grote boosdoener was echter de opkomst van modernere vervoersmiddelen zoals de vrachtauto en particuliere autobusdiensten. Vandaag is het voormalige tramtracé een ideaal wandel- en fietspad.

Door het Klinkenberghbos terug naar de golfbaan

We verlaten de tramlijn en beginnen aan het laatste deel van de wandelroute. Dit is een traject door het Klinkenberghbos, een jong bos van ongeveer 5 hectare. Het bos werd in 1999 aangeplant en vernoemd naar Albert Klinkenbergh, natuurbeschermer en oprichter van de Unie van Provinciale Landschappen.

Gegevens wandelroute

Ook in deze laatste lijn terug naar de golfbaan blijft het parcours licht stijgen. Buiten de doortocht op het Plateau van Margraten kent deze route weinig echt vlakke stukken. Hoewel de hellingen niet al te steil zijn, is het aan te raden deze route enkel te wandelen indien men goed ter been is. De trappenpaden zijn ongelijk en kunnen bij nat weer glad zijn.

• Startpunt wandeling nummer 859: Golfrestaurant Het Rijk van Margraten, Bemelerweg 99, Cadier en Keer
• Routebeschrijving en kaartje: Wandelgids Zuid-Limburg, route nummer 859
• Afstand: 10,6 kilometer