Wandelen in Zuid-Limburg langs Kasteel Hoensbroek

Wie van wandelen houdt, kan zich in Zuid-Limburg volop uitleven. In Hoensbroek, behorend tot de gemeente Heerlen, start een afwisselende wandelroute van 9,8 kilometer. Eerst zoek je het, letterlijk, hogerop in natuurgebied de Koumenberg om vervolgens via de Caumerbeek naar Kasteel Hoensbroek te wandelen. Dit is één van de grootste kastelen van Nederland. De terugweg gaat ook via de Caumerbeek en door een klein park met dieren. De route is uitgezet door Wandelgids Zuid-Limburg. Je wandelt aan de hand van een routebeschrijving die kan worden geprint of op de telefoon kan worden gevolgd.

Aan de slag met Wandelgids Zuid-Limburg

De inhoud van deze online verzameling wandelroutes is de naam ontstegen. Ondertussen beperkt de website zich niet meer tot Zuid-Limburg. Er zijn ook routes uit onder meer Midden-Limburg, Noord-Brabant, de Belgische Ardennen en het land van Herve te vinden. Eind juni 2018 is er keuze uit 1130 wandelroutes. De routes worden aangepast wanneer ze achterhaald blijken te zijn zodat ook de oudere trajecten te volgen blijven. De gebruiker wordt wel verzocht eventuele wijzigingen in het parcours te melden opdat dit kan worden geverifieerd en in de beschrijving opgenomen. Wandeling nummer 913 start in Hoensbroek.

Gegevens van de route

• Startpunt: sportcafé Time-Out, Gravin van Schönbornlaan 4 te Hoensbroek
• Lengte: 9,8 kilometer, eventueel in te korten tot 7,2 kilometer
• Routebeschrijving, kaartje en nuttige uitleg: Wandelgids Zuid-Limburg, nummer 913

Boven op de Koumenberg

Vrijwel meteen na het vertrek aan het sportcafé wordt de Koumenberg beklommen. Dit is een restant van de steenberg van de voormalige kolenmijn Oranje Nassau III. Deze mijn was in gebruik van 1917 tot 1973. De heuvel wordt door de plaatselijke bevolking ook wel 'de kolenberg' genoemd. De kronkelige wandelpaadjes zijn vaak steil maar goed begaanbaar. Het uitzicht maakt het klimwerk meer dan waard. Hoensbroek ligt aan je voeten. 'Snowworld', de indoor skipiste in Landgraaf is van hieruit te zien en verder kan de toeschouwer een glimp opvangen van het voetbalstadion van Roda JC Kerkrade. Voor wie graag de hond mee op uitstap neemt, is de Koumenberg de juiste plek. In vrijwel het hele gebied mogen de trouwe viervoeters los lopen.

Hoensbroek, wandelen door een stukje moeras in Zuid-Limburg

Terug beneden vervolgt de tocht langs enkele vijvers en door een moerasgebied. Dat is niet verwonderlijk vermits zowel de Limburgse benaming van Hoensbroek, 'Gebrook', als de oude naam van het plaatsje, 'Broich', letterlijk moeras betekenen. Via onder meer een vlonderpad leidt de route door dit zompige gebied naar het centrum van Hoensbroek. Verder op in het traject, bij het kasteel, staat nog meer moeras op het programma.

Langs de Caumerbeek naar het kasteel

In het centrum ga je als wandelaar de Caumerbeek volgen. Deze beek, in de volksmond Auvermoer genoemd, heeft een lengte van 11 kilometer en stroomt vrijwel geheel over het grondgebied van de gemeente Heerlen. Bij het kasteel van Hoensbroek mondt ze uit in de Geleenbeek. De Caumerbeek onderging de voorbije decennia wat transformaties. Begin jaren zeventig van de vorige eeuw werd ongeveer 8 kilometer van de waterloop overkluisd. Nu is de Caumerbeek weer voor het grootste deel zichtbaar wat niet alleen de waterkwaliteit aanzienlijk verbetert maar ook de recreatiemogelijkheden ten goede komt. Langs de Caumerbeek komt Kasteel Hoensbroek voor de eerste maal in zicht op onze tocht.

Kasteel Hoensbroek, grootste burcht tussen Rijn en Maas

Het Gebrookhoes of anders gezegd Kasteel Hoensbroek is één van de grootste kastelen van Nederland. Dit waterkasteel heeft zijn naam te danken aan ridder Herman Hoen die de eerste vrijheer van Hoensbroek was. Hij kreeg in 1388 de heerlijkheid Gebrook van hertogin Johanna van Brabant omwille van zijn aandeel in de strijd tegen de hertogdommen Gulik en Gelre. Herman gaf zijn naam niet enkel aan het kasteel maar ook aan de plaats Hoensbroek. Eind achttiende eeuw verliet de familie Van Hoensbroeck het kasteel wat een periode van verval inleidde. Tussen 1930 en 1940 vond een grondige restauratie plaats.

Huidige periode

De voornaamste functies van het kasteel waren de voorbije eeuwen wonen en de verdediging van het landgoed. Anno 2018 is dit complex met zijn 67 vertrekken onderverdeeld in een museum en een locatie voor evenementen. Trouwerijen en feestelijkheden zijn erg populair. Verder blijft deze imposante waterburcht in trek bij wandelaars en wielertoeristen die het bouwwerk graag van dichtbij komen bekijken.

Schrijver en dichter Bertus Aafjes

De opmerkelijkste bewoner was misschien wel schrijver Bertus Aafjes, die van 1951 tot 1973 met zijn gezin gehuisvest was in Kasteel Hoensbroek. Zijn bevindingen van zijn verblijf in Kasteel Hoensbroek en het leven in Limburg schreef hij neer in de verhalenbundel 'Limburg dierbaar oord', uitgegeven in 1976.

Terug naar het startpunt

Na het verkennen van de omgeving van Kasteel Hoensbroek loopt de tocht ver op zijn einde. Je wandelt richting het startpunt langs de Caumerbeek. Via het verbindingsstukje dat al op de heenweg richting kasteel werd bewandeld, gaat het terug naar de bewoonde wereld van Hoensbroek. Je maakt nog een ommetje door een klein park dat, hoe kan het ook anders, 'Ridder Hoen Park' heet.