Artistiek Garnwerd: gezien door kunstenaarsogen

Een beschermd dorpsgezicht aan het Reitdiep in het lege Groninger land: Garnwerd. Geen wonder dat de leden van De Ploeg hier een eeuw geleden inspiratie vonden voor hun expressionistische schilderijen. Kijk je vanaf het terras van café Hammingh uit over het water en het weidse land, dan raak je zelf vast ook geïnspireerd. Toen het Lauwersmeer nog de Lauwerszee was, vormde het druk bevaren Reitdiep de verbinding van Groningen met de zee. Wie het Reitdiep wilde oversteken, wachtte onder het genot van een drankje of maaltijd op de pont in Bij Hammingh, dat sinds 1876 de functie van veerhuis had. Er is veel veranderd, maar aan dit café lijkt de tijd voorbij gegaan. In de gelagkamer en opkamer waan je je terug in de tijd. De vloeren en plafondbalken zijn gemaakt van hout van gesloopte schepen en als het koud is, snort gezellig de kachel.

De Ploeg

Begin vorige eeuw waren de kunstenaars van De Ploeg, de stroming van Groningse expressionisten, hier ook te gast. Zij ontdekten in Garnwerd en omgeving de schoonheid van het ruige Groninger land en zetten er graag hun schildersezel neer. Kenmerkend aan het werk van De Ploeg was: een relatief hoog geplaatste horizon, een door weg of sloot geaccentueerd perspectief en contrasterende kleurvlakken. Bijzonder was ook het materiaal: verf gemengd met bijenwas en benzine. Het werk van de leden is te zien in het Groninger Museum. Bij Hammingh is nog altijd een populaire pleisterplaats. Niet alleen voor omwonenden, die de knusse huiskamersfeer en het goed verzorgde eten waarderen. Garnwerd ligt aan de populairste wandelroute van Nederland, het Pieterpad, en bijna geen wandelaar laat dit adres aan zich voorbij gaan.

Karnemelksepap

Garnwerd heeft een beschermd dorpsgezicht. Nader je het dorp vanuit het oosten (vanaf de doorgaande weg Groningen-Winsum), dan zie je het dorp fraai liggen. Met beneden aan het Reitdiep en op de dijk de ophaalbrug en het oude brugwachtershuis, Bij Hammingh en korenmolen de Meeuw. Daarachter ligt op een wierde de rest van het dorp. Bezienswaardig is de Burgemeester Brouwersstraat, die door het leven gaat als 'het smalste straatje van Nederland'. De straat is op sommige plaatsen nog geen drie meter breed, maar je mag er, in één richting, met de auto doorheen. Waar de straat een bocht maakt, passeer je de 13e-eeuwse Sint-Ludgerkerk. Deze fotogenieke romaanse kerk heeft een toren uit de 18e eeuw, gebouwd nadat de oorspronkelijke toren was ingestort. De kerkklokken beieren op het hele uur, maar ook nog eens driemaal daags als 'soep 'n brijklok'. Luiden om 8.00, 12.00 en 18.00 uur de klokken, dan wisten de op het veld werkende omwonenden vroeger dat het schafttijd was en de karnemelkse pap klaarstond.

Blijven slapen

Er zijn enkele bijzondere B&B's in Garnwerd. Via Bij Hammingh kun je kamers reserveren in het jaren 30 brugwachtershuis, met ontbijt in het café. Tegenover de kerk wacht je een gastvrij onthaal in de Oude Pastorie. De eigenares verhuurt ook de naastgelegen consistorie, nu een sfeervol appartement (De Pastorie).

Praktische Informatie

Bij Hammingh

• Hunzeweg 32
• 9893 PC Garnwerd
• 0594 – 62 12 75
• Café Hammingh

Groninger Museum

• Museumeiland 1
• 9711 ME Groningen
• 050 – 366 65 55
• Groninger Museum