De mooiste dorpen van Toscane - Loro Ciuffenna

Toscane heeft naast prachtige steden zoals Firenze, Siena, Lucca, Pisa, San Gimignano, Volterra, ... ook tal van kleinere pitoreske dorpen die in het Italiaans "borghi" worden genoemd. Deze "borghi" in Toscane maken net als deze in andere provincies deel uit van de classificatie "I Borghi più belli d'Italia" en zijn internationaal erkend omwille van hun cultuurhistorische waarde.

Ligging Loro Ciuffenna en hoe te bereiken

• Met de auto: autosnelweg A1 tot aan afrit San Giovanni Valdarno, vervolgens aanduidingen volgen tot aan Loro Ciuffenna.
• Met de trein: trein vanuit Firenze SMN tot aan station Montevarchi, vervolgens bus richting Loro Ciuffenna.

De oorspong van de naam

De naam Loro verscheen voor het eerst in 1050 en komt van het Latijnse woord "laurus", vertaald betekent dit laurier. Ciuffenna verwijst dan weer naar de nabijgelegen rivier, voor het eerst vermeld in 1037 als "Lofinne" en volgens enkelen voortkomend van het Romeins personage Clufennius; volgens anderen dan weer komt de naam rechtstreeks voort van het Etruskische woord "cefa" of letterlijk vertaald "achter". De naam Loro Ciuffenna werd voor het eerst gebruikt in 1862.

Geschiedenis

• 210 voor Christus: Tijdens zijn beschrijving van de doortocht van Hannibal, merkt Tito Livio op dat de terreinen nog steeds vermeld staan als Etruskisch grondgebied. De Etruskische aanwezigheid wordt bevestigd door de enkele toponiemen zoals het gehucht Gropina, voortkomend van het Etruskische woord Krupina. De Romeinse aanwezigheid wordt dan weer teruggevonden in de straat "via Clodia" die feitelijk een oude Etruskische weg is.
• 5de-6de eeuw na Christus: de overblijfselen van de funderingen van een laat Romeinse kerk onder het kerkje van Gropina bewijzen het bestaan van een nederzetting op de kruising van de Via Clodia en een aardeweg die naar de omliggende bergen leidt.
• 12de-13de eeuw na Christus: Rondom de kerken van Gropina en San Giustino beginnen de bewoners van in de buurt liggende kleine kastelen, zich te vestigen.
• 13de-14de eeuw: Het terrein tussen de Arno en de voet van het Pratomagno gebergte behoort voortaan toe aan het graafschap van de Guidi; in 1306 onderwerpen de bewoners van het kasteel van Loro zich als eersten aan de Florentijnse republiek, de laatsten die zich aan het gezag van de Guidi onderwerpen zijn de bewoners van het ommuurde dorp Borro in 1344.
• 1462: Loro geeft zichzelf het statuut van autonoom, onafhankelijk dorp; in de loop der eeuwen groeit de economische rijkdom onder het gezag van de Medici
• 1646: Loro wordt in erfpacht gegeven aan de senator Piero Capponi maar reeds in 1665 behoort het terug aan het Groothertogdom Toscane.
• 1815: Na de Franse bezetting wordt het Groothertogdom hersteld. Voor deze gelegenheid krijgt het stadssymbool een opfrissing om de nieuwe administratieve systeem te benadrukken.

Bezienswaardigheden

Loro Ciuffenna bevindt zich tussen de rivier de Arno en de heuvels van het Prato Magno gebergte. Het is de omgeving van de tyische rotsformaties genaamd "le balze". De balze zijn door erosie ontstane rotsformaties opgebouwd uit klei, zand en kalksteen en zijn op sommige plaatsen wel 100 meter hoog. Het Prato Magno gebergte is een uitloper van de Appenijnen en naast zijn prachtige natuur die menig wandelaar bekoort, herbergt het talrijke pittoreske kleine (bijna vergeten) dorpjes waar nog de originele plaatselijke sfeer op te snuiven is. Loro Ciuffenna zelf heeft tal van middeleeuwse huizen die uitspringen op de stroom Ciuffenna die het stadje doormidden snijdt. Meer gebouwen en kunstwerken die verwijzen naar de middeleeuwen zijn de brug en enkele kerken zoals de "pieve di Gropina"

De rotsformaties "le balze":
De balze zijn door erosie ontstane rotsformaties opgebouwd uit klei, zand en kalksteen. De voor de Valdarno kenmerkende rotsformaties "balze", aanwezig tussen Firenze en Arezzo, trokken al vlug de aandacht van Leonardo da Vinci die ze dan ook veelvuldig gebruikte als achtergrond in zijn schilderijen en tekeningen. Het bekendste schilderij waarin ze op de achtergrond te zien zijn is ongetwijfeld de Mona Lisa. Bijzonder zijn de "balze dell'Acqua zolfina", op korte afstand van de pittoreske straat Sette Ponti.

Historisch centrum:

We steken de middeleeuwse brug over en komen zo het historisch centrum binnen langs de stadspoort "Porta dell'orologio". Dit antieke straatje doorkruist het centrum van Oost naar West en leidt naar een tweede stadspoort. We nemen onmiddellijk het straatje naar links dat ons brengt naar de kerk "la chiesa di Santa Maria Assunta". Deze kerk werd de eerste maal vermeld in 1275 en op het toegangsportaal is de datum 1333 af te lezen. Op het hoofdaltaar vinden we een 15de eeuws schilderij van de madonna met heiligen terug aan de hand van de kunstenaar Bicci di Lorenzo. Verder treffen we er nog 14de en 15de eewse fresco's aan.

Romaanse kerken:

In de onmiddellijke omgeving van Loro Ciuffenna vinden we de kerken Santa Maria a Faeto en San Biaggio terug. Beide kerken werden gebouwd in de Romaanse periode en herbergen kunstwerken uit de gotiek tot aan de barokperiode.

Antieke straat Via Clodia:
Deze antieke straat, die nu min of meer overeenkomt met de straat "le sette Ponti" slingert zich tussen olijfbomen en wijngaarden en biedt tal van prachtige zichten op de lager gelegen dorpen van de Valdarno streek. Langs deze straat vinden we 6 kleine kerkjes terug waarvan 2 op het grondgebied van Loro Ciuffenna, namelijk Pieve di San Giustino en Pieve di Gropina.

Pieve di San Giustino:

Deze kerk werd reeds vernoemd in 1011 en heeft een grondplan met 3 beuken analoog aan dit van een basiliek. Het kerkje heeft 3 restauraties ondergaan en naar aanleiding van de restauratie van 1745 werden de 14 taferelen van de Via Crucis toegevoegd.

Pieve di Gropina:

Dit is ongetwijfeld één van de mooiste kerkjes van Toscane. De kerk is van oorsprong Romaans en werd gebouwd op overblijfselen van de 5de- 6de eewse christelijke kerk en later uitgebreid door toevoeging van het naastliggende Longobardische gebouw uit de 13de- 14de eeuw. Hiervan zijn sporen terug te vinden in enkele teruggevonden grafstenen. Ook uit de Longobardische periode is de prachtige preekstoel daterend uit 825. Verder de moeite waard zijn de atypische kapitelen met Provencaals invloeden waarschijnlijk te wijten aan de invloed van de regio Emilia wanneer Gropina onder het bewind stond van de abdij van Modena.

Lokale gerechten

Het voornaamste typische product van Loro Ciuffena zijn de gele bonen "fagioli zolfini", de naam danken ze aan de typische kleur die aan zwavel doet denken. De streek is ook bekend om zijn kastanjes die aan de basis ligt van talrijke typische gerechten zoals:

• Coniglio con salsiccia e castagne: stoofpot met wild konijn, worst en kastanjes.
• polenta di castagne: vooral in de herfst en de winter wordt deze schotel geserveerd. Heerlijk met verse ricotta en/of pecorino kaas.