Chileense Rodeo

Een sport die in Chili nog populairder is dan voetbal is het rodeo rijden. Daarbij denkt U waarschijnlijk aan Amerikaanse taferelen maar een Chileense Rodeo is geheel anders. Het is zeer de moeite waard om het zelf eens mee te maken, niet alleen voor de rodeo zelf maar zeker ook voor de gezelligheid er omheen want het is volksvermaak nummer 1.

Geschiedenis

In het Chili van de 16e eeuw waren er in het centrale deel van Chili alsmede in Patagonië vele veeboeren die hun vee op verafgelegen weidegronden hadden staan. Daar werden vele jonge dieren geboren maar er ontstonden soms problemen over het eigenaarschap. Bij een wet van 1557 werd verplicht, ééns per jaar, alle dieren uit de weidegronden te drijven en te verzamelen in de stad om ze daar te brandmerken, te onderzoeken en eventueel te castreren. Men gebruikte paarden om vee op te drijven en het principe van de rodeo was geboren want in de 17e eeuw al kwamen de eerste regels voor dit “nieuwe” spel. Dat het om een serieuze sport gaat, blijkt uit het feit dat het rodeorijden op 10 januari 1962 door de regering tot Nationale sport werd verklaard. Het gaat er zeer serieus aan toe. Er bestaan vele rodeoverenigingen die tegen elkaar rijden om de meeste punten. Kampioenen strijden vervolgens tegen de kampioenen van andere plaatsen in het land om uiteindelijk een plaats te bemachtigen in de landelijke finale in de plaats Rancagua, zo’n 60 kilometer zuidelijk van Santiago. Het seizoen loopt van december tot aan de finale, die plaats vindt in het laatste weekend van de maand maart.

De Media Luna

Een Chileense rodeo wordt gereden in een arena die de Media Luna wordt genoemd. De arena heeft een doorsnede van ongeveer 45 tot 50 meter en is rondom voorzien van een hoge wand waarachter de tribunes zijn opgebouwd.
De arena zelf bestaat uit twee delen die van elkaar gescheiden zijn door een scheidingswand met daarin een grote poort. Vlak bij die poort is een flink gedeelte van de onderzijde van de buitenwand bekleed met stro en ander materiaal om
een zachte ondergrond te krijgen. Het eerste gedeelte wordt gebruikt om de jonge stier los te laten terwijl het grotere tweede gedeelte ( de vorm van een halve maan ) met de zachte wand de plek is waar een stier klem gereden moet worden.

De Huasos

De ruiters die deelnemen aan een rodeo worden: “Huasos”, genoemd en zijn traditioneel gekleed. Zij dragen alle chique kleding en een kleurrijke gestreepte poncho. Zij dragen een hoed en hebben laarzen aan met opvallend grote ronde sporen. Aan het begin van het rodeofeest worden zij allen voorgesteld en rijden zij in koppels de arena binnen. Er ontstaat zo een lange kleurrijke groep rijders, die worden aangeschreeuwd door het aanwezige in groten getale opgekomen publiek.
Als iedereen zich in de arena bevindt, gaat iedereen staan, nemen de Huasos de hoeden af en wordt het Chileense volkslied gespeeld. Vervolgens laten de ruiters allemaal zien wat ze in hun mars hebben door met hun paarden snel zijwaarts te rennen. De wedstrijd kan beginnen.

De Criollo’s

De criollo is het paardenras dat erg veel wordt gebruikt in de rodeo’s. De naam criollo is nog niet zolang in gebruik want men noemde dit ras eenvoudig het Chileense paard. Oorspronkelijk zijn deze paarden afkomstig van Peru en Bolivia maar men is er in Chili al mee gaan fokken in het jaar 1544. De paarden werden van oudsher gebruikt voor het zoeken en opdrijven van vee. Men had een sterk paard nodig dat bestand was tegen het vaak extreme weer in Patagonië. De criollo is zo’n paard en staat bekend om zijn hoge pijngrens, enorme uithoudingsvermogen en het snelle herstelvermogen. Ze hebben een vacht die bestand is tegen de extreme kou, wind en regen en ze zijn immuun tegen vele ziektes. Ze hebben lef en schromen er niet voor terug om een jonge stier met hun eigen lijf weg te drukken.

De regels

Als U aan Amerikaanse rodeo’s denkt dan zit U er helemaal naast want bij een rodeo in Chili gaat het er heel anders aan toe. Nergens anders wordt de Chileense rodeo gereden en het is de bedoeling om als koppel te laten zien dat je met twee paarden een jonge stier kunt opjagen en daarheen kan drijven waar jij dat wilt. De twee ruiters wachten een jonge stier op die via een valdeur de arena wordt binnen gelaten. Het dier rent direct weg maar wordt door twee paarden in een bepaalde richting gedwongen. Eén paard rent achter de stier terwijl de ruiter op het tweede paard opzij van de stier blijft rijden. Hierbij beweegt het paard zich zijdelings hetgeen niet natuurlijk is. Het is heel bijzonder om te zien hoe snel en behendig zo’n paard zijwaarts naast de stier rent. De stier kan door het zijwaarts naast hem rennende paard niet vluchten en wordt gedwongen langs de arenawand te blijven rennen. Na in de kleine ruimte van de arena, waar de stier is vrijgelaten, enkele rondjes gerend te hebben, wordt de poort geopend en rijden de Huasos met de stier bij zich het andere gedeelte van de arena binnen. Zij blijven de stier langs de arenawand drijven totdat zij komen bij het aan de andere kant van de arena gelegen deel dat verzacht is. Daar is het de bedoeling dat de stier vastgeklemd wordt tussen de wand en de borst van het paard dat zijdelings naast de stier rent. Daar moet de stier dan door de tweede ruiter in de andere richting worden gedreven als waar zij vandaan kwamen. Voor de technische uitvoering kunnen punten worden toegekend maar in het geval de stier weet te ontsnappen worden er punten afgetrokken. Er worden drie ritten uitgevoerd en wie uiteindelijk het hoogste aantal punten behaalt, gaat verder naar de volgende ronde. Uiteraard maakt men gebruik van een groot aantal jonge stieren.
Ik kan U verzekeren dat deze snelle ritten zeer indrukwekkend zijn om naar te kijken. Het publiek, dat net als de ruiters zelf vaak traditioneel is gekleed, leeft erg mee terwijl de race wordt begeleidt door een speaker, die zijn enthousiasme kan uitschreeuwen. De sfeer is uniek te noemen en U moet het beslist meemaken.

De Chileense rodeo is een echt spektakel en omdat deze in de zomermaanden nagenoeg elk weekend wordt gereden, krijgt U beslist de gelegenheid om er een bij te wonen. In het Central Valley gedeelte en zuidelijker daarvan heeft elke plaats wel zijn rodeo. Sla dit vooral niet over want zo’n rodeo gaat gepaard met een grote markt waar je van alles kan kopen; van souvenirs, paardrijdspullen tot auto’s en huizen, je komt allerlei kraampjes tegen. De inwendige mens wordt op zo’n festijn
zeker niet vergeten en je hebt een ruime keus aan lekkernijen. Voor de kinderen zijn er allerlei speeltoestellen en het lijkt allemaal wel op een grote kermis. Het feest duurt de hele dag en wat voor tijdstip dan ook, U kunt er gewoon naar toe. De hele kermis rondom een rodeo kan gratis bezocht worden en voor een plaatsje op de tribune betaal je slechts een kleinigheidje. Met je kaartje kan je zo vaak in en uitlopen als je wilt.

Paardrijden

Als U zelf de smaak te pakken heeft gekregen en ook eens wilt paardrijden dan zit U goed in Chili want waar U zich ook bevindt, paardrijden wordt overal aangeboden. In de meeste gevallen kunt U ergens binnen vallen en informeren naar een tocht op het paard en het moet al gek gaan als U niet direct daarna al op het paard door de prachtige omgeving rijdt met een gids, die U graag zoveel mogelijk laat zien. Toen wij links en rechts informeerden konden we gelijk op het paard en konden we kiezen of we een rit van één of meerdere uren wilden dan wel of wij meerdere dagen op pad zouden willen. Vossen, guanaco’s, nandoes en flamingo’s kruisen je pad terwijl je geniet van een adembenemende natuur. Vaak rijd je urenlang zonder mensen tegen te komen.
Wij wensen U veel plezier.