De Veluwe: activiteiten met een rijke historie
Ben je op vakantie op de Veluwe of wil je gewoon een dagje weg? Dan is dit gebied van Nederland bij uitstek een goede gelegenheid om even bij te komen na een drukke periode. Dit prachtige natuurgebied is niet alleen geschikt voor mensen die houden van rust en kalmte, maar ook zeer geschikt voor de sportieve, actieve mensen die houden van cultuur en geschiedenis. De Veluwe kenmerkt zich door verschillende bossen, heidevelden, zandvlakten, landgoederen en weidegronden en heeft een rijke historie. Daarnaast zijn er verschillende activiteiten te ondernemen voor jong en oud.
Inhoud
De Veluwe
De Veluwe is voor het grootste gedeelte een bebost gebied in de Nederlandse provincie Gelderland. Het gebied is ongeveer 1000 km² groot en ligt globaal gezien tussen het IJsseldal, de Veluwerandmeren, de Nederrijn en de Gelderse Vallei, maar een echte duidelijke grens kent de Veluwe niet. Grote delen van de Veluwe bestaan uit stuwwallen; verhoogde delen die eeuwen geleden gevormd zijn door rivier en zand. Zo heb je op de Veluwe het Nationaal Park Veluwezoom, een groot natuurgebied dat zich strekt over Arnhem, Rheden en Rozendaal en met het bekende uitzichtpunt de Posbank bij Rheden met een hoogte van 95 NAP. Ook het Rozendaalsche veld bij Velp is een vrij groot en hooggelegen heideveld met veel reliëf en vrij grote hoogteverschillen, perfect voor wandel- en fietstochten. Het hoogste punt van de Veluwe ligt daar vlakbij, dat is het Signaal Imbosch. Een grote heuvel van 110 meter NAP en daarmee het hoogste punt van de Veluwe. Op de tweede plaats komt de Torenberg bij Apeldoorn, deze ligt ten noordwesten van de plaats Hoog Soeren en ten noorden van de Amersfoortseweg. Voor wielrenners en fietsers is de Torenberg het hoogst haalbare punt, omdat er verharde wegen liggen. Dat is bij het Signaal Imbosch niet het geval.
Activiteiten en bezienswaardigheden met een rijke historie
Voor jong en oud is er een hoop te zien, te doen en te beleven op de Veluwe. Het is niet voor niets dat met name in de zomer, veel toeristen dit gebied bezoeken.
Nationaal Park Hoge Veluwe
Dit park bestaat uit 5.500 hectare bos, heidevelden, grasvlakten en zandverstuivingen en hier leven onder andere herten, moeflons en wilde zwijnen. Je kunt hier prachtige wandelingen of fietstochten maken. Het is mogelijk om gebruik te maken van je eigen fiets, maar je kunt ook een fiets van het park meenemen. De gratis fietsen zijn verdeeld over de fietsenstallingen op het Marchantplein, bij het Kröller-Müller Museum, het Jachthuis Sint Hubertus en de verschillende ingangen van het park. Je kunt dus meteen op een fiets stappen, zodra je het park binnen bent. Er zijn ook fietsen voor kinderen beschikbaar (zonder zijwieltjes) en fietsen met kinderzitjes voor of achter. Er is een mooi fietsnetwerk aangelegd en er zijn verschillende fietsroutes die je kunt volgen en zo kun je alle landschappen ontdekken die er zijn op de Hoge Veluwe. Uiteindelijk kom je dan uit bij het Museonder, de mooiste schatkamer die Nederland rijk is. Ook kun je het bezoekerscentrum in om daar van alles te bekijken of je kunt het Jachthuis Sint Hubertus bezoeken, het buitenverblijf van het echtpaar Kröller-Müller, maar ook het Kröller-Müller Museum zelf is hier te vinden.
Bezoekerscentrum
Hier kom je alles te weten over de natuur, het landschap, het wild, de cultuur en de geschiedenis van Het Park De Hoge Veluwe. Er is een filmzaal waar je natuurfilms kunt zien en in het Museonder, de schatkelder, krijg je alles te zien wat er onder de aarde heeft geleefd en wat er nu nog leeft. Er is ook een parkwinkel met een groot assortiment aan producten en je kunt bij de balie themawandelingen en fietstochten kopen. Wil je even uitrusten, dan zijn er verschillende rustplekken te vinden. Je kunt bij het 'Monsieur Jacques' in het museum terecht, of bij 'Park Paviljoen' in het centrumgebied, maar je kunt ook uitrusten bij de theekoepel van het 'Jachthuis Sint Hubertus'.
Jachthuis Sint Hubertus
Dit is het voormalige buitenverblijf van het echtpaar Kröller-Müller. Anton Kröller was een zakenman en getrouwd met Helene Müller. Zij verzamelde vele kunstwerken, zoals de werken van Vincent van Gogh, Picasso en Mondriaan, maar ook kunstwerken uit de 15e eeuw verzamelde zij. Deze werken zijn te bewonderen in het Kröller-Müller Museum. Het Jachthuis is één van de belangrijkste monumenten van ons land. De architect van dit monumentale pand is de beroemde H.P. Berlage en het is alleen te bezichtigen door middel van een rondleiding. Je kunt het Jachthuis niet op eigen gelegenheid bezoeken. Er zijn verschillende rondleidingen:
- Een reguliere rondleiding van ongeveer 45 minuten, geschikt voor alle leeftijden vanaf 6 jaar.
- Een speciale rondleiding voor kinderen van 6 t/m 12 jaar.
- Een themarondleiding van ongeveer 75 minuten. Deze rondleiding vindt alleen plaats van november tot maart. Bij deze rondleiding krijg je ná afloop een kop koffie of thee bij de theekoepel of het parkrestaurant. Tijdens deze themarondleiding wordt een bepaald onderwerp van het jachthuis extra belicht en besproken en de rondleiding is elk jaar anders.
- Een rondleiding in en om het jachthuis van 75 minuten. Bij deze rondleiding ga je het Jachthuis van binnen bekijken en vervolgens wandel je met de gids door het omringende bos en de parkachtige omgeving.
Alle rondleidingen moeten van tevoren gereserveerd worden en de entreeprijzen zijn exclusief entree van Het Hoge Park.
Het Kröller-Müller Museum
Dit museum is prima te combineren, als je al in Het Park bent. Voor de kunstliefhebber is dit de 'place-to-be.' Hier zijn bijna 90 schilderijen en ruim 180 tekeningen van Vincent van Gogh te vinden. Het is de op één na grootste verzameling ter wereld van deze beroemde Nederlandse schilder. Er is een speciale Van Gogh-galerij waar afgewisseld ongeveer 40 werken worden getoond. Maar naast de werken van Van Gogh, zijn er ook meesterstukken te zien van onder andere Piet Mondriaan, Claude Monet, Marino Marini, Pablo Picasso en nog vele anderen. Een lust voor het oog voor de kunstliefhebber.
Beeldentuin
In deze grootste beeldentuin van Europa staan ruim 160 beeldhouwwerken van kunstenaars, onder andere van Jean Dubuffet, Marta Pan en Ian Hamilton Finlay.
De Hanzesteden
Ook op de Veluwe kennen we Hanzesteden. Deze steden behoorden vroeger tot de Hanze, een verbond tussen Duitse en Noord-Europese handelssteden. Er waren ongeveer 200 steden verbonden en door samen te werken probeerden ze hun handel te beschermen en uit te breiden. Op de Veluwe kennen wij drie Hanzesteden: Elburg, Harderwijk en Hattem. Drie geweldige steden met een rijke geschiedenis.
Elburg
Elburg lag vroeger aan de Zuiderzee, maar met de komst van de Afsluitdijk en het ontstaan van het IJsselmeer én de inpoldering is de afstand tussen het land en het open water groter geworden. De visserij werd ingeruild voor andere beroepen, maar de oude, houten schepen in de haven houden de herinnering aan de Elburgse visserij van vroeger levend. Watersportliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen en via het Veluwemeer en het Drontermeer kunnen ze bij de haven komen. Blijf je liever op de wal, wandel dan door Elburg rond en je waant je in de Middeleeuwen. De oude straten, de smalle steegjes en de monumentale panden, er is een rijkdom aan geschiedenis in Elburg en genoeg te beleven voor iedereen.
Activiteiten in Elburg
In de zomer vinden er verschillende activiteiten plaats in Elburg. In mei en juni is er altijd een groot kunst- en cultuurevenement en op de woensdagen van de zomervakantie zijn er de Vestingsdagen. Op deze zomerdagen kan jong en oud genieten van de braderie in het centrum. Er zijn verschillende kraampjes, opgesteld binnen de stadsmuren van de stad. Er is een kleedjesmarkt waar jong en oud gratis aan kan deelnemen. Overdag is er een gratis concert in de Grote Kerk en er vinden bottertochten plaats. 's Avonds is er een concert in de Grote Kerk of in de of St. Nicolaaskerk.
In het tweede weekend van september is er altijd de Open Monumentendag en Elburg heeft dit evenement uitgebreid met de botterdagen. Drie dagen lang staat deze Hanzestad in het teken van botters, monumenten, vis en ambacht. Kijk voor actuele informatie op de website van VVV Elburg.
Harderwijk
Aan de rand van de Veluwe ligt deze prachtige en eigentijdse Hanzestad. Met meer dan 100 monumenten, kleine, smalle straatjes en sfeervolle pleinen is Harderwijk een trekpleister voor elke toerist. De stad grenst aan het Veluwemeer, een ideale trekpleister voor de watersportliefhebber. Maar ook voor de cultuursnuivers is hier genoeg te doen. Harderwijk heeft een historische binnenstad waar je nog delen van de oude stadsmuur kunt zien, compleet met indrukwekkende torens. Voor meer informatie over de geschiedenis, kun je een bezoek brengen aan het stadsmuseum. Het bijzondere van dit museum is dat het gevestigd is in een gebouw, dat uit drie historische panden bestaat. Of breng een bezoek aan de haven met zijn prachtige vissersboten. Via de historische binnenstad ben je met een paar minuten bij de Veluwerandmeren. Je kunt hier heerlijk uitrusten op een zandstrook aan het meer, maar je kunt er ook voor kiezen om een rondvaart te maken op een rondvaartboot, een sloep, een zeilboot of zelfs een botter. Voor gezinnen met kinderen is het Dolfinarium een uitje dat niet mag ontbreken. Het is het grootste zeezoogdierenpark in Europa met de meest bijzondere inwoners van de zee, zoals dolfijnen, bruinvissen, walrussen, zeeleeuwen en zeehonden.
Activiteiten in Harderwijk
Je hoeft je nooit te vervelen in Harderwijk. Zo kun je bij de Vischafslag opstappen op een echte historische botter en meevaren, de Zuiderzee op. De verhalen die verteld worden tijdens deze tocht brengen je 100 jaar terug. Je kunt actief meezeilen of gewoon stilletjes genieten. Elke eerste zondag van de maand is het Hanzezondag in Harderwijk. Tussen 12:00 uur en 17:00 uur kun je genieten van de rijke historie van deze stad en genieten van een groot culinair aanbod. Tussen 13:00 uur en 14:00 uur vindt er een stadswandeling plaats onder leiding van een ervaren gids. Tijdens deze wandeling bezoek je de Vischpoort, het Vissershuisje, de Hortustuin en de Vischafslag. Alle stadsgidsen hebben een sleutel van alle oude panden in de stad, dus dat maakt het extra bijzonder. Elk jaar, in het tweede weekend van juni zijn er de Aaltjesdagen in Harderwijk, als opening voor het drukke, toeristisch seizoen. Op elke plek in deze stad is er wel iets te doen of iets verrassends te beleven.
En zo zijn er nog meer evenementen te vinden in deze stad. Voor een actueel overzicht van alle activiteiten kun je kijken op de website van 'Heerlijk Harderwijk'.
Hattem
Omringd door prachtige natuurgebieden ligt Hattem, een Hanzestad met een eigen karakter en een grote geschiedenis. Hattem is omringd door verschillende natuurgebieden. Zo heb je een bosrijke omgeving, een polderlandschap en de weidse uiterwaarden langs de IJssel. Kom je verder het centrum in, dan tref je daar veel authentieke smaakwinkeltjes en heerlijke terrassen waar je kunt uitrusten en kunt genieten van de sfeer van de stad. Wil je wat cultuur opsnuiven, dan kun je terecht bij zelfs 3 musea. Voor kinderen is het Nederlands Bakkerijmuseum een ware belevenis. Het is het grootste bakkerijmuseum van ons land en je leert hier over de geschiedenis van brood en banket, al je zintuigen worden hier gebruikt en je mag zelf ook actief meebakken. Voor de kunstliefhebber is er het Anton Pieck Museum, hier kun je het bijzondere werk vinden van deze kunstschilder. En dan is er ook nog het Voerman Museum waar je geschiedenis kunt vinden van Hattem zelf en de kunstenaars die er hebben gewoond, zoals Jan Voerman. Het is een museum vol beeldende kust, historie en archeologie.
Activiteiten in Hattem
Een jaarlijks terugkerend buitenevenement is de Kunstmarkt, hier kun je kijken naar ruim 50 kunstenaars die hun werk tentoonstellen. Op deze markt vind je verschillende vormen van kunst, zoals schilderkunst, glaskunst, unieke sieraden en kunstzinnige houten meubels. In de aangrenzende straten zijn veel creatieve activiteiten voor jong en oud. Ook vind je in Hattem de jaarlijkse Lentemarkt. Je kunt hier genieten van een bloemen-, decoratie- en smaakmarkt maar er is ook veel muziek te vinden en verschillende activiteiten. In de maanden juli en augustus heb je naast de wekelijkse woensdagmiddagmarkt, ook een zomermarktconcert in de Andreas Kerk. Deze concerten kun je goed combineren met een bezoek aan deze historische stad. De toegang tot deze kerk is vrij.
Paleis Het Loo
Uiteraard mag Paleis het Loo in Apeldoorn niet ontbreken als het gaat om cultuur snuiven op de Veluwe. Het vroegere koninklijk paleis, gelegen aan de rand van Apeldoorn is nu een nationaal museum geworden. In 1684 kocht stadhouder Willem III dit pand en 300 jaar lang hebben de Oranjes hier gewoond. Paleis het Loo is nu een museum geworden, een prachtige plek met veel bezienswaardigheden van ons Koninklijk Huis. Achter Paleis het Loo is er nog een ander monumentaal pad, het Oude Loo. Dit kasteel wordt, tot op de dag van vandaag, nog gebruikt door de Koninklijke Familie. Je kunt hier daarom ook niet komen. In de maanden juli en augustus is de tuin wel geopend voor bezichtiging.