Vlakbij Parijs: Kasteel van Fontainebleau

Parijs is een favoriete bestemming van veel Nederlandse toeristen. Er is dan ook veel te zien en te doen in deze prachtige stad. Net buiten de Franse hoofdstad bevindt zich eveneens een groot aantal bezienswaardigheden. De bekendste daarvan is ongetwijfeld het kasteel van Versailles, gelegen in het gelijknamige stadje op een steenworp afstand van Parijs. Minder bekend is het kasteel van Fontainebleau, ten zuidoosten van Parijs. Het ligt in het midden van een bosrijk gebied van zeventien hectare, en was één van de favoriete verblijfplaatsen van de heersers van Frankrijk. Koningen en keizers kwamen er graag om te jagen, en ieder van hen voerde verbeteringen uit aan het kasteel met nieuwe gebouwen en inrichting. Dit gaf aanleiding tot de huidige diversiteit aan binnenplaatsen en gebouwen, een rijk geschakeerd architectonisch palet, waardoor het kasteel van Fontainebleau zeker een bezoek verdient.

Vroege geschiedenis

Het is niet precies bekend wanneer het kasteel van Fontainebleau (in het Frans: Château de Fontainebleau) gebouwd is. Wel weten we, dat het kasteel al bestond in de 12e eeuw. Daarvan is alleen de hoofdtoren overgebleven in het Ovale Hof. Daar werden de koninklijke slaapkamers in aangebracht, waar met name Filips II (1165-1223), Lodewijk IX (1214-1270) en Filip IV (1268-1314) veelvuldig gebruik van hebben gemaakt. Lodewijk IX hield erg veel van het kasteel en heeft er in 1259 een klooster-ziekenhuis in opgezet.

Verbouwingen tijdens de Renaissance

De belangrijkste veranderingen aan het kasteel van Fontainebleau vonden plaats tijdens de Renaissance. Van koning Frans I (1494-1547) is bekend, dat het kasteel van Fontainebleau zijn favoriete verblijf was, vanwege de jacht. Hij beschouwde het als zijn 'thuis'. Vanaf 1528 ondernam hij de wederopbouw en de renovatie van het kasteel. De centrale toren uit de Middeleeuwen behield hij, maar de rest van het kasteel ging op de schop. Het kasteel werd enorm uitgebreid met onder andere een balzaal en een kapel. Deze verbouwingen werden voortgezet door de zoon van Frans I, Hendrik II (1519-1559) en diens vrouw Catharina de Medici (1519-1589).

Decoratie in Italiaanse stijl

Voor de decoratie van de nieuwe gebouwen wendde Frans I zich tot de Italiaanse kunstenaars Rosso Fiorentino en Francesco Primaticcio. Zij vervingen de wandtapijten door fresco’s en ornamenten van gipspleister. Frans I bracht er vervolgens zijn kunstcollectie in onder, waaronder Leonardo da Vinci’s Mona Lisa. Ook stelde hij er andere schilderijen, beelden, wandtapijten, edelstenen en curiositeiten ten toon (ze zijn nu te zien in het Louvre in Parijs). Fontainbleau werd zo een belangrijk centrum voor de beeldende kunst, en trok veel bezoek vanuit heel Europa. Ook gaven Frans I en zijn opvolgers er grote feesten in de balzaal.

Vernieuwingen in Vlaamse en Franse stijl

Hendrik IV (1553-1610) speelde ook een belangrijke rol in de verbouwingen van het kasteel. Aan hem danken we de vleugel van de Diana-tuin met de hertengalerij, de koninklijke galerij en nieuwe gebouwen en poorten. Hij werkte met Vlaamse en Franse kunstenaars die het kabinet van de koning, de koninklijke galerij en de kapel decoreerden. Onder Lodewijk XIII werd de decoratie van de kapel voltooid en werd de beroemde hoefijzervormige trap gerestaureerd.

Van Lodewijk XIV tot de Franse Revolutie

Lodewijk XIV (1638-1715) verplaatste iedere herfst zijn hele hofhouding naar Fontainebleau om optimaal te kunnen profiteren van het jachtseizoen. Hij liet een appartement renoveren voor Madame de Maintenon, zijn maîtresse en later zijn tweede vrouw.

Uitbreiding onder Lodewijk XV en XVI

Het groeiend aantal hofdames maakte het noodzakelijk om extra woonruimte te creëren. Lodewijk XV (1710-1774) herbouwde daarom een hele vleugel van het kasteel. Andere belangrijke transformaties die werden uitgevoerd onder zijn bewind waren de bouw van het grote paviljoen, de inrichting en verplaatsing van slaapkamers, het installeren van de koninklijke trap en de constructie van een nieuwe raadzaal. Onder Lodewijk XVI (1754-1793) en zijn vrouw Marie-Antoinette (1755-1793) werd de galerij van de Diana-tuin verdubbeld en werden de koninklijke slaapkamers opnieuw opgeknapt.

Napoleon en opvolgers

Na de revolutie trof Napoleon (1769-1821) een kasteel aan, dat totaal beroofd was van zijn meubels. Hij liet het kasteel opnieuw inrichten, en installeerde er een militaire academie, die echter al snel verplaatst werd naar Saint-Cyr in de buurt van Versailles. Hij liet kleine appartementen inrichten voor zichzelf, voor zijn vrouw keizerin Joséphine (1763-1814), en na zijn scheiding van haar voor zijn tweede vrouw keizerin Maria Louise (1791-1847). Hij maakte ook een grote zaal voor recepties en feestelijke evenementen. Hij transformeerde de voormalige koninklijke slaapvertrekken eerst in een salon en vervolgens in een troonzaal in 1808. Ook werden onder Napoleon verdere restauraties uitgevoerd.

Laatste belangrijke aanpassingen

Lodewijk-Filip (1773-1850) vernieuwde het meubilair en de decoratie, en Napoleon III (1808-1873) voltooide de inrichting en liet ook een theater in het kasteel aanbrengen. Keizerin Eugénie (1826-1920) tenslotte liet een aantal salons bouwen en vestigde een Chinees museum op de begane grond van het grote paviljoen in 1863.

Bezoek Château de Fontainebleau

Tijdens een bezoek aan het kasteel van Fontainebleau krijgen de bezoekers een goede indruk van de architectonische geschiedenis van het gebouwencomplex. Het is het resultaat van eeuwen van bouwen en verbouwen, met in 2018 1500 zalen, kamers en kamertjes te midden van 130 hectare park en tuinen. Tijdens zijn ballingschap op Sint Helena zei Napoleon, dat kasteel van Fontainebleau het echte huis van koningen was, het huis van eeuwen.

Hoe is Château de Fontainebleau te bereiken?

U kunt zelf gaan kijken of u het met Napoleon eens bent. Het kasteel is makkelijk te bereiken vanuit Parijs. U neemt de trein vanaf Paris Gare de Lyon (grandes lignes) in de richting van Montargis, Montereau of Laroche-Migennes. U stapt uit bij station Fontainebleau-Avon. Daar neemt u de bus (lijn 1) in de richting van Les Lilas en stapt uit bij de halte 'Château'. Ook kunt u een tripje naar het kasteel maken met PARISCityVISION, dat een bezoek aanbiedt vanaf hun kantoor. Hun adres is 2, rue des Pyramides, 75001, Parijs.

Tarief

In 2018 kost een toegangskaartje vol tarief 12 euro. Het huren van een audioguide kost 3 euro. De eerste zondag van iedere maand is de toegang gratis, behalve in juli en augustus.