De Pendleton Underground Tour

De Pendleton Underground Tour, een rondleiding door het ondergrondse gedeelte van het Amerikaanse stadje Pendleton, is in Nederland vooral bekend geworden door het televisieprogramma ‘Wie is de Mol?’. In aflevering 6 van seizoen 2017 moesten de kandidaten in deze ondergrondse gangen een opdracht doen. Bij de Pendleton Underground Tour merken ze de populariteit van ‘Wie is de Mol?’ ruim een jaar na de uitzending nog steeds door de vele Nederlanders die de ondergrondse attractie komen bezoeken.

De geschiedenis van Pendleton

Pendleton is een klein plaatsje in de staat Oregon in het noordwesten van de Verenigde Staten. In 1862 werd het dorp gesticht door Abram Miller. Korte tijd later ruilde hij zijn land met Moses Goodwin voor een aantal muilezels. Moses Goodwin was een zakenman, die een station en een tolbrug liet bouwen bij de rivier die door het dorpje loopt. Door geld te vragen voor het oversteken van het water werd Goodwin binnen de kortste keren rijk.

Pendleton werd al snel een bruisend dorp. Dit kwam door de treinfaciliteiten die er waren – veel bezoekers konden het dorpje bereiken – en door het goud dat in het gebied gevonden werd. Door de goudzoekers groeide Pendleton uit tot een stadje waar veel entertainment geboden werd: er werden vele theaters, restaurants, bars en ook bordelen geopend. Met name mannen verbleven graag in Pendleton om te genieten van de mooie dames en van de drank, waarvan een deel in Pendleton zelf gemaakt werd.

Het ontstaan van de ondergrondse gangen

Eind negentiende eeuw hadden restaurants, winkels en bars nog geen koelsystemen. Om dingen toch koud te kunnen bewaren, lieten ze kelders aanleggen. Die kelders werden het begin van het ondergrondse gedeelte van Pendleton.

Daarnaast was het in die tijd gebruikelijk voor bars om een ruimte onder de bar zelf te hebben. De begane grond was gereserveerd voor de mensen die alleen een drankje kwamen doen, de bovenste verdieping was het bordeel en de mensen die wilden kaarten (voor geld), konden terecht in de kelder van de bar. Zo bleef het gokken uit het zicht van de gewone klanten.

Rond 1908 kwamen er verbodsregels in Pendleton. Slechts twaalf saloons mochten open blijven. Het gevolg daarvan was dat er meer bars onder de grond openden, die ontsnappingstunnels aanlegden voor het geval de politie kwam. Hierdoor groeide de Pendleton Underground enorm.

De laatste reden dat Pendleton zo’n groot ondergronds gangenstelsel heeft, is de aanwezigheid van de vele Chinese mensen in het dorp. Chinezen kwamen naar Pendleton toe om geld te verdienen, maar ze werden heel erg gediscrimineerd. Omdat ze hun leven boven de grond niet zeker waren, verhuisden ze naar ruimtes onder de grond. Om met elkaar in contact te kunnen blijven, gebruikten ze al bestaande gangen en legden ze zelf nieuwe gangen aan.

De Pendleton Underground Tour

In de jaren 60 en 70 hoorde een groepje jonge mannen verhalen over de ondergrondse gangen. Pas in de jaren 80 gingen ze daadwerkelijk op zoek naar de tunnels samen met een aantal oudere bewoners van Pendleton. Via de kelder van een bar kwamen de mannen terecht in de Underground. Hier beseften ze pas goed hoe groot het ondergrondse gedeelte van het stadje was.

De oudere bewoners, die met de jonge mannen mee gingen, vertelden verhalen over de ondergrondse bloeitijd van Pendleton. Deze verhalen vonden de jonge mannen zo leuk dat ze besloten de verhalen te delen met andere mensen. Dit wilden ze doen in de ruimtes waar de verhalen zich afspeelden. Zo werd de Pendleton Underground Tour geboren.

De rondleiding

De Pendleton Underground Tour begint boven de grond in het officiële winkeltje. Hier krijgen de bezoekers een korte film te zien over de geschiedenis van Pendleton. Daarna is het tijd om onder de grond te gaan. De ondergrondse rondleiding begint in een bar, waar verhalen verteld worden over hoe het barpersoneel extra fooi verzamelde in de vorm van goudstof. Vervolgens komen de bezoekers terecht in het Chinese gedeelte met een badhuis en een wasserette. Via enkele ondergrondse kelders van oude winkeltjes (een ijswinkel en een slagerij) gaat de rondleiding verder naar een volgende bar. Dit was vroeger de luxe bar: om mee te mogen kaarten, moest de deelnemer minimaal $50 betalen, wat voor die tijd een enorm bedrag was. Ook werd er een wachtwoord gevraagd om binnen te mogen komen. Het laatste ondergrondse stuk van het eerste deel van de rondleiding gaat door de spelletjesruimte. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen er veel soldaten naar de ruimte om te bowlen en om te biljarten.


Na de spelletjesruimte begint het tweede deel van de rondleiding, dat grotendeels boven de grond is. Bezoekers worden meegenomen naar het bordeel van Stella Darby, een bekende bordeeleigenaresse die zelfs een standbeeld in het dorpje gekregen heeft. Naast het bordeel zit inmiddels een hotel, dat de toepasselijke naam ‘Working Girls Hotel’ heeft.

De rondleiding eindigt na het bordeel nog wel ondergronds: bezoekers krijgen de ruimtes te zien waar vroeger veel opium gebruikt werd. In dit deel is de originele vloer van vroeger nog te zien.

Wie is de Mol?

Voor fans van ‘Wie is de Mol?’ is vooral het eerste gedeelte van de rondleiding een feest der herkenning. Speciaal voor de vele Nederlanders die de Underground Tour bezoeken, heeft de organisatie een ‘Wie is de Mol?’ bordje laten hangen in de eerste bar. Ook is er in het winkeltje een map te zien met foto’s van de opnamen, een handgeschreven brief van kandidaat Diederik Jekel, het draaiboek van aflevering 4 en de complete vragenlijst die de kandidaten aan het begin van elk seizoen in moeten vullen.