De zes Zwanen: sprookje in de Efteling

Op zaterdag 28 september 2019 ging het nieuwe sprookje in het Sprookjesbos van de Efteling open, de Zes Zwanen. Het Sprookjesbos, geopend in 1952, telt met de komst van de zes Zwanen dertig sprookjes. De laatste toevoeging aan het Sprookjesbos voor de Zes Zwanen was het sprookje Pinokkio in 2016. Het nieuwe sprookje ligt tussen de grot van Sneeuwwitje en het huis van Assepoester. Deze locatie bevindt zich aan de kant van het parkeerterrein van het pretpark en dus aan de rand van het sprookjesbos. De bouw van het nieuwe sprookje heeft net iets minder dan 2,5 miljoen euro gekost.

Het originele sprookje

Van het sprookje de zes Zwanen zijn veel verschillende versies bekend, maar het originele sprookje komt van de gebroeders Grimm. Hans Christiaan Andersen heeft ook een versie van het sprookje geschreven. Hij gaf het sprookje een andere titel namelijk De wilde zwanen.

Het sprookje van Grimm gaat over zes broers die door een betovering van hun stiefmoeder veranderen in zes zwanen. De enige die de broers kan bevrijden is zus Elisa. Zij moet zes hemdjes breien van asters en ze kan zeven jaar lang geen geluid maken. Pas als ze de hemdjes klaar heeft zullen de zwanen weer veranderen in mensen. Een koning vindt Elisa en doordat hij haar zo mooi vindt trouwen ze. Ze krijgen samen een kind, maar haar slechte schoonmoeder neemt het kind van Elisa af en geeft haar de schuld. Elisa wordt veroordeeld om verbrand te worden. Op de dag van de verbranding heeft ze de hemden op één mouw na af. Op het punt van de verbranding zijn de zeven jaar voorbij en komen haar broers aangevlogen. Ze gooit de hemden naar ze toe en de broers veranderen weer in mensen. Een broer behoudt zijn vleugel, omdat de mouw niet af was. Nu Elisa weer kan praten kan ze zich verdedigen tegen de beschuldigingen en wordt de schoonmoeder verbrand. De koning en de koningin met haar zes broers leven nog lang en gelukkig.

Het sprookje in de Efteling

Het sprookje in het sprookjesbos is ontworpen door ontwerper Sander de Bruijn, die eerder wel verschillende attracties voor de Efteling heeft getekend, maar nog nooit een sprookje. De Zes Zwanen is het eerste sprookje in het sprookjesbos waarbij bezoekers ook een ritje kunnen maken. Het was voor de keuze van de Zes Zwanen al bekend dat de Efteling iets wilde gaan doen met een transportsysteem, de Efteling wilde niet weer alleen een tafereel achter een raam. In zwanenbootjes kunnen bezoekers door het kasteeltje heen varen om zo de uitbeelding vanuit verschillende kanten te kunnen zien. Deze rondvaart is vooral voor kleine kinderen bedoeld, maar ook volwassenen mogen plaats nemen in de bootjes. Naast de bootjes is het kasteel ook te voet te bereiken waar het tafereel vanaf de zijkant te zien is.

In het kasteeltje is Elisa hemdjes aan het breien met om haar heen enorm veel asters. Af en toe varen de zwanen voorbij en komt Elisa overeind om haar broers te zien. In het kasteel is speciale muziek te horen van René Merkelbach die al eerder muziek voor attracties en sprookjes in de Efteling heeft gemaakt.

Het kasteeltje van het sprookje ligt aan een vijver, deze vijver wordt gebruikt voor de zwanenbootjes. Het kasteel is geïnspireerd op andere kastelen in het sprookjesbos, maar toch heeft het een eigen stijl. Het kasteel heeft een hoge toren met een bijzondere uivormige punt die qua vorm doet denken aan de punten van sommige torens op de attractie Symbolica.

Technieken en samenwerking

Door de techniek die de zwanen moet laten varen moest het kasteel iets breder worden gemaakt, hiervoor is het eerste ontwerp van het sprookje een klein beetje aangepast. Ook zweeft het kasteel boven het water zodat de armen die de zwanen laten varen een rondje kunnen maken onder het kasteel door. Voor de uitbeelding van het breien wordt een pop gebruikt die haar armen en handen kan bewegen. Ook kan de pop overeind komen om de bootjes na te kijken. Deze technieken zijn los in de Efteling al wel gebruikt, maar nog nooit in combinatie met elkaar. Naast ontwerpers hebben aan de ontwikkeling van de Zes Zwanen ook bouwkundigen, landschapsarchitecten, vormgevers, projectleiders en kostuummakers gewerkt. In een speciale YouTube-serie over de bouw van het sprookje wordt uitgelegd welke bijdrage deze mensen geleverd hebben aan het sprookje.

Eerdere plannen voor de Zes Zwanen

Anton Pieck heeft al eerder een ontwerp gemaakt voor het sprookje van De Zes Zwanen, maar dit plan is nooit uitgevoerd. In plaats van De Zes Zwanen kwam toen de Kleine Zeemeermin naar het sprookjesbos. In het tijdschrift Wonder vertelt ontwerper Sander de Bruijn dat hij deze oude plannen van Pieck ook heeft gezien en dat de oude schetsen van Pieck hebben geleid tot de keuze voor het sprookje de Zes Zwanen. Ontwerper Ton van der Ven had plannen voor een bootjesattractie met zwanenboten. Deze ontwerpen zijn gebruikt om de zwanen hun vorm te geven.