Trends en ontwikkelingen in wintersport en outdoortoerisme

Kennis hebben over een werkveld betekend ook weten wat de toekomst brengt. Gericht op wintersport en outdoortoerisme wordt kennis genomen van een aantal trends en ontwikkelingen op het gebied van outdoor recreatie en natuurtoerisme, opgesteld door het Engelse bedrijf ‘Henley Centre/ Headlight Vision’. Deze trends en ontwikkelingen kunnen invloed hebben op outdoor recreatie, wintersport en natuurtoerisme over de aankomende 15-20 jaar.

Sociale en demografische trends en ontwikkelingen

Demografische veranderingen

Deze veranderingen omvatten onder andere het verouderen van de samenleving, waardoor mensen langer leven, de trend om later kinderen te krijgen, lagere geboortecijfers wat leidt tot gezinnen met minder kinderen, een grotere diversiteit van soorten huishoudens, de toenamen van etnische diversiteit, de stroom van jongere mensen naar steden en de ontvolking van het platteland (Bell e.a., 2007).

De welvaartsmaatschappij

Doordat ontwikkelde landen welvarender worden en mensen hogere gemiddelde inkomens hebben, zijn ze meer bereid om hun inkomen te spenderen aan activiteiten gerelateerd aan vrije tijd en recreatie. Door deze welvaart bezitten mensen de meeste materiële producten die ze graag willen en gaan op zoek naar meer immateriële producten. Een belangrijk voorbeeld hiervan zijn ervaringen, vaak verkregen door vrije tijd en recreatie, vooral door reizen naar verre plekken en bij het nastreven van extreme sporten en ervaringen (Bell e.a., 2007).

Daarbij wordt geschat dat het natuurtoerisme zes maal sneller toeneemt dan het algemene toerisme (WTO, 2006 in Bell e.a., 2007). Enkele factoren verantwoordelijk voor de groei in natuurtoerisme worden gevonden in het menselijk zoeken naar nieuwe ervaringen, zoeken naar een grotere diversiteit aan ervaringen, het combineren van zakenreizen met vakanties en de zoektocht om ‘terug te gaan naar de natuur’ (Maetzold, 2002 in Bell e.a., 2007).

De informatiegeneratie

De impact van de verandering in informatie, technologie en communicatie hebben geleid tot de informatiegeneratie.

Trends die hierop volgen zijn snelle veranderingen in beslissing nemen ten aanzien van de vakantie, zoals ‘last minute’ boeken of omboeken. Ook maken de mensen beslissingen op basis van informatie die beschikbaar is gemaakt door aanbieders van outdoor- en natuurtoerisme op internet. Daarbij worden reizen en hotels geboekt, materiaal gekocht en wordt er feedback geschreven over de ervaringen die opgedaan zijn (Bell e.a., 2007).

Gezondheid en welzijn

Trends en ontwikkelingen in de gezondheid en welzijn kunnen gevonden worden in de toenemende bezorgdheid om de psychische en fysieke gezondheid van de burgers, vanwege zaken als obesitas en stress. Ook een ontwikkeling hierin is het opnemen van de minder bedeelde mensen door natuurlijke gebieden in te richten en beschikbaar te stellen voor alle soorten mensen. Hierdoor wordt de gezondheid en welzijn van deze mensen ook gewaarborgd. Verder is er een trend genaamd ‘re-tuning to nature’ waarbij mensen verlangen om weer aangesloten te worden op de natuurlijke wereld waarvan ze vinden dat ze zijn afgesloten door de moderne maatschappij (Bell e.a., 2007).

Bewustheid van omgeving en milieu

Mensen hebben over het algemeen een groter besef van het milieu en de problemen binnen het milieu. Voorbeelden van deze problemen zijn opwarming van de aarde, vervuiling en ontbossing. Opvallend is de toename van lidmaatschap van milieuorganisaties en de toenemende aandacht vanuit de overheid voor deze milieuproblemen. Veel mensen met interesse voor het milieu willen deelnemen aan ecotoerisme en activiteiten die een voordeel opleveren voor de locale omgeving of voor de omgeving van een ander land (Bell e.a., 2007).

Milieugerelateerde trends en ontwikkelingen

Verandering van het landschap

Deze factor staat in verband met de omgeving waarin mensen leven, werken en hun vrije tijd en recreatie in doorbrengen. Als gevolg van de toenemende verstedelijking, de ontvolking van het platteland, de druk op het milieu, klimaatverandering en veranderingen in de economie van voedselproductie en hout productie, veroorzaakt door wijzigingen in het beleid en in de wereldhandel, is het landschap aan het veranderen op verschillende manieren in verschillende landen. In West-Europa bijvoorbeeld wordt stedelijke groei gegenereerd door economische ontwikkeling, betere infrastructuur voor transport en demografische veranderingen. Ook is er een trend op te merken van stedelingen die naar het platteland trekken met als voornaamste reden de kwaliteit van het leven te verhogen (Bell e.a., 2007).

Klimaatverandering

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen op de lange termijn die niet alleen effect heeft op de toeristische sector, maar ook op deze planeet. De impact van klimaatverandering is voelbaar over de hele wereld. Het is mogelijk dat in de toekomst toeristische bestemmingen hun aantrekkingskracht verliezen door de effecten van klimaatverandering (Bell e.a., 2007).

Er zijn verschillende oorzaken van klimaatverandering met de daarbij behorende gevolgen. In deze uiteenzetting wordt beperkt tot de belangrijkste gevolgen van klimaatverandering die effect hebben op de wintersport.

Wat zijn de belangrijkste effecten van klimaatverandering voor wintersporttoerisme?
Door klimaatverandering zal de gemiddelde temperatuur op aarde oplopen met 1,4 tot 5,8 graden Celsius in 2100 als de wereld blijft doorgaan op de ingeslagen weg (IPCC, 2007). Gevolgen van klimaatverandering zijn onder andere minder sneeuwzekerheid, afname van natuurlijke schoonheid en afname van natuurlijke soorten (Stichting Recreatie, 2008). Extra gevoelig voor klimaatverandering zijn het strand- en bergtoerisme (Amelung, 2005 in Stichting Recreatie, 2008).

Vermindering van de sneeuwzekerheid in wintersportgebieden is een belangrijk en negatief gevolg. Voorgaande onderzoeken hebben vastgesteld dat sneeuwcondities een sleutelrol spelen bij het kiezen van een skigebied (Hudson, 2000). Andere onderzoeken aangaande klimaatverandering met betrekking tot wintersport gericht op de Zwitserse Alpen geven aan dat wanneer de temperatuur 2º Celsius stijgt maar 63% van de skigebieden in Zwitserland sneeuwzeker zullen zijn. Vooral laag gelegen skigebieden zullen gevoelig zijn voor deze temperatuurstijging (Koenig & Abegg, 1997 in Moen & Fredman, 2007). Door middel van deze cijfers kan er over de hele Alpen een beeld gevormd worden ten aanzien van de effecten op de wintersport.

Locaties die minder sneeuwzeker worden zullen hiermee moeten omgaan door het skigebied tijdens de winter attractief te houden door middel van alternatieve activiteiten. Aan de andere hand kunnen gebieden waar wel een redelijke hoeveelheid sneeuw verwacht wordt inspelen op deze klimaatverandering en hieraan voordeel ondervinden (Moen & Fredman, 2007).
In de hoger gelegen skigebieden in Scandinavië valt in een seizoen een aanzienlijke hoeveelheid sneeuw (Wintersportnaarnoorwegen.nl). Om deze reden is er een kans dat wintersportgebieden in Scandinavië voordeel ondervinden van de klimaatverandering waar Europese Alpengebieden juist nadeel ondervinden van de klimaatverandering.

Moen en Fredman (2007) hebben onderzoek gedaan waarin ze de impact analyseren van klimaatverandering op de skisport in Scandinavisch perspectief. Dit onderzoek geeft de effecten weer van klimaatverandering voor wintersportgebieden in Scandinavië gebaseerd op temperatuurverandering en sneeuwhoogte. De conclusies in het onderzoek van ‘Henley Centre/ Headlight Vision’ geven een aantal serieuze effecten weer voor de wintersport in Scandinavië. Een kortere periode van sneeuwbedekking, hogere temperaturen en meer neerslag zijn de belangrijkste effecten. In het onderzoek is het grootste zuidelijkst gelegen Zweedse wintersportgebied gekozen om de effecten te onderzoeken. Toekomstige klimaatverandering kan een significant negatief effect hebben ten aanzien van seizoenslengtes en de economische impact die daarbij hoort (Moen & Fredman, 2007).

Deze negatieve effecten kunnen verder aangesterkt worden door het veranderende gedrag van skiërs. In een Zwitsers onderzoek waarin wintertoeristen gevraagd werd wat ze zouden doen bij slechtere sneeuwcondities, gaf 49% van de ondervraagden aan een ander skigebied te kiezen met meer sneeuwzekerheid, 32% zou minder gaan skiën en 4% zou stoppen met skiën (Burki e.a., 2003 in Moen & Fredman, 2007).