Bussum, een dorp in de gemeente Gooise Meren

Bussum ligt in het midden van het Gooi. Het dorp wordt daarom ook wel aangeduid als 'Hart van het Gooi'. Ruim 8000 jaar geleden kwamen er mensen in het Gooi wonen. In Bussum was de grond, net zoals in de omgeving, onvruchtbaar. Er groeide wel volop heide. De boeren konden daardoor toch gebruik maken van de grond door hun schapen erop te laten grazen. Bussum was dan ook een boerendorp. Nadat er een spoor was aangelegd verschenen er rijke Amsterdammers die villa's gingen bouwen in Bussum. Een van de oudste villawijken van Nederland is de Bussumse villawijk Het Spiegel.

De ligging van Bussum

Bussum is een dorp in het Gooi. Het ligt in het zuidoosten van Noord-Holland, vlakbij Hilversum. De oppervlakte van Bussum is 8 km² en daarmee is het de kleinste gemeente van het Gooi. Het dorp heeft weinig wateroppervlakte, maar wel veel bos en heide. De naam Bussum komt dan ook van het woord Bosheem, dit betekent 'huis in het bos'.

Het Gooise dorp telt anno 2016 ruim 33.000 inwoners. Het aantal inwoners is de laatste decennia, ondanks de vergrijzing stabiel gebleven, met alleen in 1966 een hoogtepunt met 42.000 inwoners. In 2011 was bijna 19% van de Bussumse inwoners ouder dan vijfenzestig jaar. In dat jaar lag het aan vijfenzestigplussers in de rest van Nederland iets lager, namelijk rond de 15%. Van bovenaf gezien ligt Bussum in het midden van het gooi en heeft daarom de bijnaam Hart van het Gooi.

Geschiedenis

Ruim 8000 jaar geleden kwamen er mensen in het Gooi wonen. Het destijds bosrijke gebied werd door boeren voor de aanleg van akkers ontbost. In 1306 bestond Bussum, net zoals de rest van het Gooi, uit veel heide en bos met een aantal kleine boerderijen. De grond van Bussum was onvruchtbaar, maar doordat de heide wel goed bloeide, konden de boeren toch goed gebruik maken van de grond. Ze lieten hun schapen op de heide te grazen. De mest van de schapen werd 's nachts in de stallen opgevangen en gebruikt door de boer voor het bemesten van de akkers. Rond 1470 woonden er ongeveer 250 mensen in Bussum. Het was toen het kleinste dorp van het Gooi.

Bussum werd onafhankelijk van Naarden

Bussum en de vestingsstad Naarden liggen naast elkaar. Vanaf 1369 stond Bussum onder het bestuur van Naarden. Ruim drie eeuwen later, pas in 1796 wilde Bussum zelfstandig worden. Naarden zag deze onafhankelijkheid van Bussum niet zitten en uiteindelijk werd Bussum pas in 1817 onafhankelijk. Hendrik Banis, ook een boer, was de eerste burgemeester van het onafhankelijke Bussum. Hij zorgde voor kadastrale overzichten van bebouwing, heide en akkers. Na de onafhankelijkheid duurde het nog tot 1874 voordat het dorp begon te bloeien. Deze bloei was mede te danken aan de aanleg van de spoorlijn. Via de trein kregen rijke Amsterdammers zicht op Bussum en besloten om daar een villa te laten bouwen. Dit werd de villawijk Het Spiegel. Het zorgde voor veel reuring en werkgelegenheid. In diezelfde periode bood de chocoladefabriek Bensdorp ook voor groei van werkgelegenheid.

De villawijk Het Spiegel

Hoewel wonen in het Gooi door media in verband gebracht wordt met veel geld, rijke mensen en grote huizen, neemt Bussum qua welstand in het Gooi een middenpositie in. Laren en Blaricum staan qua welstand bovenaan. In Bussum zijn net zoals in andere dorpen, wijken met huurhuizen en wijken met ontsierende flatgebouwen. Echter, de grote mooie huizen in deftige villawijken zijn er wel. Het Spiegel is een van de oudste villawijken in Nederland. Het merendeel van de villa's is gebouwd in de periode 1875-1940. Kenmerkend is het aantal losstaande woningen gebouwd in de neoclassicistische stijl aan kronkelige laantjes met veel groen. Sinds 2007 geldt Het Spiegel als beschermd dorpsgezicht. De eerste Gooise boeren woonden in het Spiegel, wat destijds nog geen villawijk was en vanwege de ligging achter het dorp 'Achterbuurt' werd genoemd.

Het centrum van Bussum

In de jaren tachtig van de twintigste eeuw is het centrum van Bussum gesaneerd. Na de sanering werd het stadshart een mix van negentiende-, twintigste- en eenentwintigste-eeuwse architectuur. In de gevels van de horeca- en winkelpanden zijn Jugendstil-kenmerken terug te vinden. Het winkelgebied van het centrum is qua oppervlakte klein, maar zeer divers aan winkelaanbod. Er kan een middagje worden gewinkeld, ook kan er worden geluncht en gedineerd. Elke donderdag is er markt. Op ongeveer één kilometer buiten het centrum is sinds 1969 het theater en congrescentrum 't Spant te vinden. Daar direct naast zijn er sportvelden. Rondom en in het centrum is er, afgezien van een parkeergarage en een parkeerterrein, niet veel parkeergelegenheid.

Twee treinstations

Het ietwat desolate station Bussum-Zuid bestaat uit twee sporen en ligt enkele kilometers van het stadshart af. Het grotere en drukkere station Naarden-Bussum ligt, zoals de naam al doet vermoeden, op de grens van Naarden en Bussum. Door de bebouwing en groei ligt het station eigenlijk iets meer in Naarden dan op de grens van Naarden en Bussum. Het ligt dichter bij het stadshart dan station Bussum-Zuid.

Bussum wordt onderdeel van Gooise Meren

Vanaf 2005 was er al sprake van een fusie. In die tijd was nog niet duidelijk welke gemeenten zouden gaan fuseren. In 2014 gingen de gemeenten Bussum, Naarden en Muiden onder protest van de inwoners met het oog op financiële consequenties, fuseren. De bewoners konden een naam voor de drie bijeengebrachte gemeenten bedenken en inzenden. Drie bewoners per gemeente hadden zitting in een commissie. Uit de bijna 400 ingezonden namen voor de gefuseerde gemeenten, selecteerden zij drie namen waaruit de gemeenteraden konden kiezen. De gemeenteraden besloten uit de inzendingen te kiezen voor de naam Gooise Meren. De naam Gooise Meren verwijst in topografisch opzicht naar de twee Randmeren waar alle drie de gemeenten (min of meer) tegenaan liggen. De naam Gooise Meren werd verkozen boven de namen Naarden-Bussum en Naardingerland. De samengestelde gemeente telde op 1 januari 2016 ruim 56.687 inwoners.