nieuws uitgelicht

Plastic Jagers - op jacht naar plastic in zee

De Plastic Jagers is een project van familie Tinga-Vlasblom uit Leiden. Het gezin bestaat uit Merijn, Bregtje en hun kinderen Jildou (8) en Fedde (5). Zij maken in 2015 een vijf maanden durende zeilreis van Nederland naar de Baltische Zee en weer terug om op plastic te jagen. Waar komen ze plastic tegen en waar is het schoon? Jildou maakt er voor haar klasgenoten filmpjes over samen met haar vader. Andere scholen kunnen er ook van leren, want de Plastic Jagers maken heel wat mee.

Plastic Soup Surfer

In 2014 maakte beeldend kunstenaar Merijn Tinga een monstersurftocht langs de kust van de Noordzee, van zuid naar noord. Het laatste eiland was Schiermonnikoog. Die tocht maakte hij op een surfboard dat hij zelf maakte van plastic dat hij op het strand gevonden had. Zijn doel was aandacht genereren voor het plasticprobleem in de wereldzeeën en de plastic soep in de oceanen. In 2015 maakt Merijn Tinga, die als Plastic Soup Surfer zijn surftocht maakte, een reis in het teken van plastic naar de Baltische Zee. Deze keer gaat hij met zijn hele gezin.

Plastic Jagers

Het gezin jaagt met z’n vieren op plastic en noemt zich Plastic Jagers. Ze jagen van mei tot eind september 2015 achter plastic aan en nemen monsters uit het water. Elke dag gaat het sleepnet uit en vult Merijn een potje met een watermonster. Alle potjes gaan naar het NIOZ op Texel, naar het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee. Merijn verzamelt de monsters voor het NIOZ, die er verder onderzoek naar doet.

Acht landen

Het negen meter lange houten jacht Longevity (duurzaamheid) brengt de Plastic Jagers langs acht landen. Nederland, Duitsland, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland, Estland en Polen. De boot doet zes hoofdsteden aan: Oslo, Kopenhagen, Stockholm, Helsinki, Tallinn en Amsterdam. De reis beslaat 5000 kilometer.

Onbewoonde eilandjes met plastic

De Plastic Jagers zien tijdens de reis hoe de verschillende landen met het plasticprobleem omgaan. Ze ontdekken dat er zelfs op onbewoonde eilandjes plastic en ander afval ligt en dat de vissen in de Baltische Zee eigenlijk niet kunnen worden gegeten vanwege de ophoping van dioxine in hun vet.

Reporter Jildou

De zevenjarige Jildou - ze viert tijdens de reis haar verjaardag en stapt als achtjarige van boord - is tijdens de reis de reporter die op haar geheel eigen wijze vertelt wat ze meemaakt, waar ze zwemt, welke dieren ze tegenkomt en waar ze plastic heeft aangetroffen. Via het videoverslag kunnen klasgenoten haar volgen en ook leren over de andere landen, de zee, de dieren en de vervuiling. De filmpjes zijn voor andere basisscholen een mooi aanknopingspunt voor lessen over de plastic soep en wat je eraan kunt doen.

Plastic Jagers: “De gevolgen van plastic-afval in zee is complex; maar de oplossingen zijn kinderlijk eenvoudig.”

Mensen opzoeken

De Plastic Jagers hebben in de verschillende landen mensen opgezocht die iets in de melk te brokken hebben om met hen over het plastic probleem te praten. Ze houden Beach Clean Ups en bezoeken kunstenaars. Ook voeren ze innovatieve projecten uit, zoals varen op diesel dat gemaakt is van plastic afval.

Plasticoceen

Per jaar komt er zo’n 8 miljard kilo plastic in zee terecht (stand 2015). Dat berekende het wetenschappelijke blad Science. Om dat visueel te maken: Dat zijn 15 boodschappentassen vol per elke meter kustlijn ter wereld. Het meeste plastic zinkt naar de bodem en sommige types blijven drijven, zoals piepschuim, polyethyleen en polypropyleen. Die producten worden veelal gebruikt als verpakkingsmaterialen.

Golven

Het plastic breekt onder invloed van de golven in steeds kleinere stukjes, tot ze micrometers klein zijn geworden. Die zie je niet meer, maar het spul verteert nauwelijks. De microplastics zijn intussen in alle levende wezens terug te vinden, in algen en schelpdieren, in vissen en zeezoogdieren. De archeologen van de toekomst zullen in de aardlagen een strakke scheiding kunnen vinden tussen het pre- en het post-plastictijdperk. Ze gaan het misschien wel plasticoceen noemen.

Algen en plankton

Het NIOZ doet het onderzoek. Algen en plankton in de oceanen zijn de producenten van het grootste deel van de zuurstof op aarde. In die algen en in het plankton zit al plastic. Plankton blijkt microplastics te eten en zo komt het in de voedselketen terecht.

Cuxhaven

Het jacht van de Plastic Jagers kwam vast te zitten op het wad bij Cuxhaven. Met het opkomen van de vloed kwam het weer los en kon het naar Brunsbüttel varen voor een doorsteek via het Kielerkanaal naar de Oostzee.

Plastic Jagers: “Wanneer wij als plasticocene mens met onze roekeloze plastic consumptie vastlopen en of we daarna nog los zullen komen, is de vraag.”

Lees verder

• Plastic soep in de oceaan en zeemeerminnentranen op strand
• Plastic Soup Surfer - Merijn Tinga
• Microbeads – Microplastics in verzorgingsproducten
• Plastic opruimen in het werelderfgoed Waddenzee - richtlijn
• Plastic Soup Surfer: Noordzee-oversteek voor statiegeld