Wat is blauwalg en hoe gevaarlijk is besmet zwemwater?

In de zomer is er een verhoogde kans op blauwalg. Als gevolg hiervan kunnen er badplaatsen gesloten worden. Blauwalg ontstaat pas bij een bepaalde watertemperatuur. Het is te herkennen aan de vreemde kleur en geur die er vanaf komt. Om besmetting te voorkomen kunt u diverse maatregelen nemen. Het belangrijkste is om op te letten voor eventuele waarschuwingsborden wanneer u van plan bent om te gaan zwemmen. Hiernaast is het belangrijk om te douchen wanneer u buiten in de natuur bent gaan zwemmen. Wat zijn de symptomen van een blauwalgbesmetting? Wanneer is een bezoek aan de huisarts aanbevolen en hoe voorkom ik een besmetting?

De blauwalg

• Wat is blauwalg en hoe herken ik het?
• Hoe ontstaat het?
• De gevolgen van blauwalg
• Maatregelen die u kunt nemen om aanraking met blauwalg te voorkomen
• Maatregelen die getroffen worden door het waterschap

Wat is blauwalg en hoe herken ik het?

In de zomermaanden heeft oppervlaktewater een verhoogde kans om besmet te worden met bacteriën. Blauwalg is te herkennen aan de kleur en algenbrij die zich in het water bevindt. Regelmatig heeft het een olieachtige gedaante. Blauwalg komt óók op andere plekken voor, zoals in de grond of op rotsen. Meestal heeft het een blauw/groene kleur. Soms komt het voor dat het een rood/bruine kleur heeft. Hiernaast stinkt de substantie. Wanneer u dit opmerkt is het verstandig om niet het water in te gaan. Soms zijn deze plekken al afgezet of is er een omroep gedaan dat het water besmet is. Anders dan de naam doet vermoeden is blauwalg geen alg. Het zijn namelijk "cynobacteriën" (bepaald soort bacteriën) die indirect schadelijk kunnen zijn voor de mens.

Hoe ontstaat het?

Zoetwater dat stil staat heeft de grootste kans op de ontwikkeling van blauwalg. Meestal ontstaat het wanneer het warm weer is en er genoeg voedingsstoffen in het water bevinden. Wanneer er veel voedingstoffen in het water aanwezig zijn, spreekt men van "eutroof water". Ondanks dat het water zo gezond lijkt te zijn, sterven er hierdoor veel verschillende soorten waterplanten. Dit gaat dan ten koste van de biodiversiteit van het water.

Warme temperaturen

Het ideale temperatuur voor het ontstaan van blauwalg is tussen de twintig en dertig graden. Tijdens koelere periodes zijn er haast geen meldingen van zwemgevaar vanwege deze bacteriën. Het is daarom belangrijk om juist in de zomer bewust te zijn voor de kans op besmetting.

Giftige stoffen

Er kan een drijflaag ontstaan wanneer er een grote hoeveelheid bacteriën aanwezig zijn. Het onderste gedeelte van de drijflaag sterft af. Hierdoor komen er giftige stoffen in het water terecht. Niet alle blauwalgen maken echter deze giftige stoffen aan. De giftige stoffen kunnen overigens gevaarlijk zijn voor zowel mensen als dieren.

De gevolgen van blauwalg

De giftige stoffen die ontstaan door blauwalg kunnen ernstige aandoeningen veroorzaken. Dit gebeurt wanneer de stoffen via de mond worden ingenomen. Dit kan bijvoorbeeld per ongeluk tijdens het zwemmen gebeuren. De symptomen zijn overigens zeer divers. Het kan na het zwemmen namelijk irritatie opwekken aan de huid en ogen. Hiernaast kan het hoofdpijn, oorpijn of maagpijn veroorzaken. Soms ontstaan er zelfs ernstige symptomen. Men kan bijvoorbeeld een aantal dagen last krijgen van diarree. Wanneer dit gebeurt is het aangeraden om uw huisarts te raadplegen. De huisarts heeft de mogelijkheid om de oorsprong van uw ziekte te identificeren. Het kan namelijk zijn dat uw ziekte door andere bacteriën wordt veroorzaakt. Wanneer u besmet bent duurt het zo'n vijf dagen voordat de symptomen minder worden. Instanties zoals de GGD en het waterschap zijn overigens gebaat wanneer ze ingelicht worden.

Het blijkt dat kinderen de grootste kans hebben om besmet te raken. Kinderen komen namelijk het meest in aanraking met zwemwater. Honden zijn overigens ook extra vatbaar omdat ze tijdens het zwemmen veel water binnenkrijgen.

Maatregelen die u kunt nemen om aanraking met blauwalg te voorkomen

Voordat u naar een meer gaat om te gaan zwemmen, is het aangeraden om de lokale kranten en nieuws te lezen. Hierin staat meestal een waarschuwing vermeld wanneer het zwemwater onveilig is. Vermijd hiernaast onofficiële zwemgebieden. Deze worden namelijk minder goed in de gaten gehouden. Mogelijk worden deze gebieden niet afgezet wanneer er blauwalg geconstateerd is. Zorg ervoor dat u goed doucht nadat u het water in bent geweest. Zelfs zonder de aanwezigheid van blauwalg is het belangrijk om na afloop zorgvuldig te douchen. Het water bevat namelijk veel verschillende soorten bacteriën.

Maatregelen die getroffen worden door het waterschap

Sommige gemeenten zetten vliegtuigen in om controles uit te voeren op het water. Wanneer er blauwalg geconstateerd is, wordt er het zekere voor het onzekere genomen. Het besmette water wordt zoveel mogelijk afgeschermd. Hierbij komt het voor dat een meer volledig wordt afgesloten zodat er niet gezwommen kan worden. Hiernaast kunnen er waarschuwingsborden geplaatst zijn. Soms wordt er water toegevoegd om het water te zuiveren. Wanneer het temperatuur daalt is de kans groter dat het gebied weer vrij wordt gegeven. Meestal worden de blauwalgwaarschuwingen verspreid op de gemeentelijke websites en in de lokale krant. Hiermee kan namelijk voorkomen worden dat mensen besmet raken.