Gewichtloosheid in parabolische vluchten

Sedert de jaren vijftig zijn parabolische vluchten door middel van vliegtuigen mogelijk. De unieke ervaring van gewichtloosheid tijdens zo'n vlucht was voorbehouden aan astronauten en wetenschappers. Sedert 2013 zijn paraboolvluchten in Europa ook toegankelijk voor het publiek. Wat zijn parabolische vluchten en hoe is de ervaring van gewichtloosheid? Wat zijn de voorbereiding om deel te mogen nemen aan een paraboolvlucht?

• Wat zijn paraboolvluchten?
• De eerste commerciële paraboolvlucht in Europa
• Doelstellingen paraboolvluchten of Zéro-G vluchten
• De voorbereidingen voor een paraboolvlucht als particulier
• Ervaringen van gewichtloosheid tijdens paraboolvluchten

Wat zijn paraboolvluchten?

Paraboolvluchten worden ook vaak 'zéro-g vluchten' of gewichtloosheidsvluchten genoemd.
Bij een paraboolvlucht vliegt het vliegtuig een paraboolbaan. Dit maakt het mogelijk om een situatie van ongeveer 20 seconden microzwaartekracht te creëren. Dit is een toestand van gewichtloosheid. Een parabolische vlucht geef je dezelfde sensatie weer zoals ervaren door astronauten in de ruimte. Een paraboolvlucht bestaat uit drie fasen:

• Fase 1: van een horizontale vlucht op een gemiddelde hoogte van 8000 meter, begint het vliegtuig te klimmen zodat het een hellingsgraad heeft van ongeveer 45°. Tijdens de klim ondergaat je een hyper-zwaartekracht van 1,8 à 2 g gedurende 20 seconden. Dit wil zeggen dat de zwaartekracht die je ervaart toegenomen is. Op dit moment wordt je bijna tweemaal zo zwaar.
• Fase 2: op de top van de parabool vermindert het vliegtuig sterk de stuwkracht van de motoren tot een tijdelijke uitschakeling van de motoren gedurende 20 seconden. Gedurende deze 20 seconden bevindt het vliegtuig zich in een toestand van vrije val en ontstaat er micro-zwaartekracht ( een zwaartekracht van bijna 0g). Dit is het moment waarop je gewichtloos wordt.
• Fase 3: als de helling van het vliegtuig tijdens de afdaling 45° bereikt, worden de motoren weer op volle kracht gezet en onderga je opnieuw een hyper-zwaartekracht tijdens de stijging van 20 seconden. Daarna stabiliseert het vliegtuig zich weer op een horizontale vlucht waarbij je een normale zwaartekracht ervaart.

Tijdens de paraboolvluchten worden meestal 30 parabolen gevlogen van telkens ongeveer 20 seconden gedurende twee tot drie uur totale vliegtijd.

De eerste commerciële paraboolvlucht in Europa

De eerste commerciële paraboolvlucht in Europa gebeurde op vrijdag 15 maart 2013. De Airbus A300 Zéro-G vertrok vanuit Bordeaux in Frankrijk en duurde twee uur. Aan boord bevonden zich 28 deelnemers die hun vlucht 5.890 Euro per persoon hadden betaald. De vlucht werd georganiseerd door Novespace, een dochtermaatschappij van de CNES (Centre National d'Etudes Spatiales). Wie voorheen deze bijzondere sensatie wou ervaren, moest afreizen naar Rusland of de Verenigde Staten.

Doelstellingen paraboolvluchten of Zéro-G vluchten

• Wetenschap: tijdens de korte momenten van gewichtloosheid kunnen wetenschappers allerlei wetenschappelijke, technische of medische experimenten uitvoeren die later al dan niet in de ruimte kunnen toegepast worden.
• Opleiding van astronauten: astronauten kunnen het gecontroleerd bewegen in gewichtloosheid trainen voor ze de ruimte ingaan.
• Commerciële vluchten: het openen van commerciële vluchten voor particulieren helpt de financiering van het onderhoud van de vliegtuigen en de financiering van de wetenschappelijke onderzoeken.

De voorbereidingen voor een paraboolvlucht als particulier

Om deel te nemen aan een paraboolvlucht moeten er een aantal veiligheidsmaatregelen en gezondheidsvoorschriften in acht genomen worden. Paraboolvluchten worden altijd beschouwd als testvluchten.

• Aangezien de plaatsen beperkt zijn, is het belangrijk om je tijdig in te schrijven.
• Er zijn een aantal documenten die ingevuld moeten worden met onder andere je gegevens en wat je aan boord mee hebt.
• Een medisch attest van je arts met de verklaring dat je gezond bent, is verplicht. Novespace heeft een overlijdensverzekering die deelnemers dekt. Ingeval van overlijden, krijgt de familie een vergoeding. (De meeste verzekeringen dekken geen testvluchten).
• De deelnemers moeten een elektro-cardiogram ondergaan. Het hart wordt zwaar belast tijdens een paraboolvlucht.
• Er wordt aangeraden om de avond voor de vlucht geen alcohol en zware maaltijden te benutten.
• Bij het ontbijt vermijd je best vet, zuivelproducten, koffie en chocolade om de kans op misselijkheid te verkleinen.
• Lichte kledij is aanbevolen omdat het warm is in het vliegtuig en dat je toch een beetje in beweging bent.
• Het innemen van medicijnen voor de vlucht is niet verplicht maar sterk aanbevolen om niet misselijk te worden. Je krijgt de keuze tussen een pil of een injectie van scopolamine. Scopolamine is een middel dat gebruikt wordt om misselijkheid, braken en duizeligheid bij reisziekte te verminderen of te voorkomen. De belangrijkste bijwerkingen zijn slaperigheid en droge mond maar de meeste bijwerkingen zijn na dertig minuten uitgewerkt.

Ervaringen van gewichtloosheid tijdens paraboolvluchten

De meeste deelnemers ervaren de gewichtloosheid als een onbeschrijfelijke, unieke, leuke ervaring. Het gevoel dat je lichaam totaal geen weerstand meer ondervindt bij bewegingen is sensationeel en een plezant gevoel. Alle deelnemers geven ook aan dat er een toestand van desoriëntatie optreedt op het moment dat je gewichtloos wordt. Bij de eerste ervaring van gewichtloosheid werden er twee soorten reacties waargenomen bij deelnemers. De helft van de deelnemers probeert zich vast te houden en contact te houden met de grond en de andere helft probeert zwembewegingen te maken om te proberen controle te krijgen over hun lichaam. Naast het feit dat de meeste deelnemers het een plezante ervaring vinden, leidt het bij sommigen toch ook tot misselijkheid en duizeligheid.