Airbnb van succesvol verdienmodel tot illegale activiteit
Met een gestaag toenemend aantal gebruikers groeide Airbnb sinds de lancering in 2008 uit tot een succesvol verdienmodel. Particulieren konden met verhuur van vrije woonruimte makkelijk geld verdienen. Hoe dat werkte? Wel, door je accommodatie via het platform van Airbnb te presenteren aan miljoenen mensen. Airbnb werd opgericht als een soort marktplaats voor unieke accommodaties over de hele wereld. Accommodaties die mensen via het platform konden aanbieden, ontdekken en boeken. Online of via hun mobiele telefoon. Tot in januari 2020 ook in ons land de Raad van State een verbod afkondigde voor het zonder vergunning tijdelijk verhuren van je particuliere woning aan toeristen. Behalve strengere regelgeving, zoals die trouwens ook in andere landen van kracht werd, deed ook de Coronacrisis het fenomeen Airbnb geen goed: er was begin 2020 sprake van een omzetdaling tot 90%.
inhoud
Verhuur van particuliere accommodaties aan particulieren als verdienmodel
Authenticiteit, charme en gastvrijheid. Dat beloven portals die bemiddelen in verhuur van particuliere accommodaties van particulieren aan particulieren. Een van de grootste websites voor het boeken en huren van kwalitatief hoogwaardige woningen en appartementen is Airbnb. Ging het vroeger om vertrekken die werden overgelaten aan familie en vrienden? Inmiddels kan je er als gastheer
geld mee verdienen. Maar je kan ook veel geld besparen als huurder. Het fenomeen, ook wel bekend onder de naam "social travelling" is ook in Nederland erg populair.
Vergelijkbare initiatieven zijn er onder de naam "Couchsurfing" en "Wimdu¨.
Wat is Airbnb?
Airbnb is een online platform voor wereldwijde reservering en verhuur van particuliere accommodaties. Verhuurders kunnen hun huis of appartement als bijverdienste verhuren aan mensen die zoeken naar een onderkomen ver weg van het massatoerisme. Of het nu een woning voor één nacht, een kasteel voor een week of een villa voor een hele maand is, Airbnb brengt mensen samen voor unieke reiservaringen. In elke prijsklasse, in tienduizenden steden en honderden landen. Vanaf de oprichting in 2008 werden er al miljoenen overnachtingen op Airbnb geboekt.
Werking Airbnb in hoofdlijnen
De oorspronkelijke naam van Airbnb,
Airbedandbreakfast, werd in 2009 ingekort tot Airbnb. Het bedrijf biedt wereldwijd meer dan zeven miljoen accommodaties in meer dan 220 landen en meer dan 100.000 steden. Als online platform brengt het contact tot stand tussen gastheer en gast en is alleen verantwoordelijk voor het afwikkelen van de boeking. De transactie vindt plaats via het platform. De gast betaalt het bedrag van zijn boeking aan Airbnb. Het bedrag wordt pas 24 uur na aankomst aan de verhuurder uitbetaald om ervoor te zorgen dat de gast de accommodatie aantreft zoals deze hem werd aangeboden.
Elke gebruiker, d.w.z. zowel verhuurder als huurder, presenteert zichzelf op Airbnb met een profielpagina. Verhuurders moeten tenminste een foto van zichzelf uploaden en een telefoonnummer verstrekken. Gasten moeten aanzienlijk meer informatie verstrekken. Gastheren beschrijven hun accommodatie met tekst en foto's. Gast en gastheer kunnen elkaar beoordelen. Met een rekenmodule kan men berekenen welk inkomen men met de eigen accommodatie kan behalen.
Sinds 2011 is het mogelijk om je profiel te koppelen aan sociale netwerken zoals Facebook. Hierdoor kunnen de beoordelingen van een Airbnb-gebruiker worden bekeken via sociale contacten.
Hoe Airbnb van succesvol verdienmodel tot illegale activiteit werd
Ooit in 2008 is het allemaal zo begonnen:
- particulieren boden toeristen een kamer en slaapplaats als verblijf;
- die toeristen konden op die manier op een betaalbare wijze vreemde landen en culturen ontdekken;
- tegelijk werden niet gebruikte of tijdelijk leegstaande vertrekken in een woning toch gebruikt.
Airbnb ontrekt kostbare woonruimte aan stedelijke gebieden
Maar bij Airbnb en vergelijkbare platforms gaat het er anno 2020 allang niet meer over om gasten een goedkope verblijfplaats te bieden om zo vreemde landen te verkennen. De focus lag na verloop van tijd nagenoeg alleen nog op commercieel belangen. Daardoor ging men woningen in toenemende mate permanent voor toeristisch gebruik inzetten. Door dit soort praktijken berooft men stedelijke gebieden van kostbare woonruimte. In veel gevallen ging het niet meer om het ter beschikking stellen van enkele vertrekken, maar om complete woningen.
Groeiende interesse van vastgoedinvesteerders
Ook de groeiende interesse van vastgoedinvesteerders markeert die trend. Of het nu gaat om het ter beschikking stellen van appartementen of andere nieuwbouw, de mogelijkheid om via platforms te verhuren uit een oogpunt van rendement is zeer lucratief . Maar ook oude gebouwen worden van de markt gehaald: in plaats van zich te moeten houden aan vervelende richtlijnen, verdienen de eigenaren veel geld met Airbnb.
Ergernis bij hotelbranche over oneerlijke concurrentie Airbnb
Verhuren via Airbnb werd in de loop der jaren tot een miljoenenbedrijf. En dat wekte argwaan en ergernis bij de hotelbranche. Want men kreeg veel concurrentie van particuliere woningaanbieders. Op zich konden veel hoteliers wel leven met het fenomeen Airbnb, maar de irritatie school voornamelijk in de ongelijke behandeling. Hoteliers klagen over strenge eisen waaraan men moet voldoen, bijvoorbeeld met betrekking tot brandbeveiliging. Airbnb-verhuurders zouden die negeren. Het kan niet zo zijn dat particulieren dezelfde diensten kunnen aanbieden als de hotelbranche, maar vanwege de ontbrekende wetgeving onder veel gunstiger randvoorwaarden.
Europese regelgeving Airbnb: platform is informatiedienst, geen verhuurder
Het Europees Hof deed in december 2019 uitspraak in een zaak die de Franse hotelbranche had aangespannen. Men vond het onjuist dat Airbnb niet aan dezelfde voorschriften met betrekking tot vastgoed werd gehouden als hotels. Het Hof oordeelde echter dat platforms als Airbnb niet als verhuurder moeten worden aangemerkt maar als informatiediensten. En dergelijke diensten vallen nu eenmaal onder het vrij verkeer van diensten in de Europese Unie. Dat houdt in dat de Europese lidstaten er niet naar eigen goeddunken beperkingen aan kunnen opleggen. Een fikse tegenvaller voor steden die de activiteiten van platforms als airbnb willen inperken.
Overlast van feestende en dronken bezoekers
Klachten over overlast van feestende en dronken bezoekers hebben wereldwijd geleid tot een roep om strengere regelgeving voor kamerverhuur via Airbnb. In ons land is het vooral Amsterdam, waar in 2018 zo'n 20.000 appartementen op deze manier werden verhuurd, dat lijdt onder de overlast van feestende toeristen door illegaal kamer- en appartementenverhuur. Ook de term 'rolkoffertjesinvasie' viel in dit verband al. Minister van Milieu en Huisvesting Stientje van Veldhoven diende daarom in december 2019 een wetsvoorstel in bij de Tweede Kamer om de buitensporige overlast van Airbnb onder controle te krijgen. Vooruitlopend op landelijke regelgeving verbood de stad Den Haag Airbnb al voor geheel 2020. In het wetsvoorstel is een registratieplicht opgenomen voor huiseigenaren die hun huis tijdelijk via Airbnb willen verhuren. Bij overtreding van deze verplichting kan een boete van maximaal 83.000 euro worden opgelegd. Het wetsontwerp van minister Van Veldhoven is echter zwaar bekritiseerd door Amsterdam en andere grote gemeenten: het gaat hen niet ver genoeg. De minister stelt echter gebonden te zijn aan Europese regelgeving die bepaalt dat platforms als Airbnb moeten worden aangemerkt als informatiedienst.
Raad van State: "woning aan toeristen verhuren zonder vergunning is illegaal"
Huiseigenaren mogen hun woning alleen aan toeristen verhuren als ze daarvoor een vergunning bezitten. Dat bepaalde de Raad van State in december 2019. Dat was een opsteker voor Amsterdam dat de explosieve groei van woningverhuur via platforms als Airbnb en Booking.com aan banden wil leggen. De Raad verwijst in dat verband naar de Huisvestingswet. Die bevat een verbod om woonruimte te onttrekken aan de woningvoorraad. Men mag zijn woning daarom niet verhuren aan toeristen, ook niet als dat maar tijdelijk is. Het kan alleen als er een vergunning voor werd afgegeven.
Lees verder