Vrijwilligerswerk buitenland, hoe, wat en waar?

Vrijwilligerswerk in het buitenland wordt steeds populairder. Of het nu een vakantie is of een gap year, steeds meer mensen willen een verschil maken. Vooral onder jongeren is een werkvakantie ver weg populair. Het kan een geweldige leerervaring zijn, maar het is wel een hoop geregel, ongeacht wat voor een werk je gaat doen. Door de grote belangstelling is er ook een groot aanbod aan vrijwilligerswerk, of je nu met kinderen of wilde dieren wilt werken, het kan allemaal. Vergeet niet te genieten!

Waarom?

Vrijwilligerswerk in het buitenland heeft een aantal grote voordelen. Je kunt veel bereiken en mensen helpen die weinig heeft. Je hebt een kans om met bedreigde diersoorten te werken die je anders wellicht nooit in het wild zou zien, of om een heel natuurgebied te beschermen.

Behalve deze voordelen heeft vrijwilligerswerk in het buitenland ook een groot voordeel voor jezelf. Het is bijzondere ervaring, die je je hele leven bij zal blijven. Het kan ook een investering in de toekomst zijn. Op een CV toont het dat je initiatief neemt en bereidheid een stap verder te gaan. Het kan een leerzame ervaring zijn en wanneer je studeert kan het zelfs zijn dat je studiepunten kunt krijgen. Vrijwilligerswerk in het buitenland kan ook goed te combineren zijn met bijvoorbeeld een nieuwe taal leren.

Alleen of samen?

Als je vrijwilligerswerk wilt gaan doen is een van de eerste dingen om te overwegen of je alleen gaat of samen met iemand anders. Alleen gaan betekent dat je zelf volledige controle hebt, maar het kan ook eenzame momenten betekenen. Je kunt natuurlijk ook samen met een vriend of vriendin vertrekken. Als je samen met iemand gaat, moet alles in overleg. Dit kan prettig zijn, maar ook vervelend. Wil je wel met iemand reizen, maar weet je niet wie? Er zijn tal van reizigersfora waar je reisgenoten kunt ontmoeten. Spreek van tevoren een keer af, bijvoorbeeld om samen naar een informatiedag te gaan. Vergeet niet, op het internet is iedereen wat hij beweerd te zijn! Vertrouw niet op een foto.

Wanneer je ervoor kiest alleen te gaan, denk dan heel goed na over de locatie. In veel armere landen is het niet aan te raden om alleen te reizen. Als je dit wel doet, zorg dan dat je met een betrouwbare organisatie reist en zeker niet alleen in een grote stad terecht komt.

Wat ga ik doen?

Als je eenmaal hebt besloten dat je vrijwilligerswerk wilt gaan doen, ben je nog lang niet klaar. Er zijn een aantal belangrijke zaken die je nu moet bedenken. Een van de eerste dingen om te overwegen is wat je doel in het werk is. Wat wil je gaan doen? Wat is er allemaal mogelijk? Wat is haalbaar?

Wat wil ik doen?

Er zijn tal van organisaties die vrijwilligerswerk aanbieden en dus ook tal van mogelijkheden. De mogelijkheden zijn in twee hoofdcategorieën op te delen.

• Sociaal en Educatie: Met dit vrijwilligerswerk help je bijvoorbeeld in een weeshuis, in een ziekenhuis of in een school. Je werkt intensief samen met de lokale bevolking. Dit is een vorm van vrijwilligerswerk die veel waardering oplevert.
• In de Natuur: Met vrijwilligerswerk in de natuur werk je om natuurwaarden te behouden. Dit kan zijn door te helpen bij een fokprogramma waar cheetahs gefokt worden, of door in een natuurreservaat te tellen hoeveel wilde dieren er zitten. Binnen vrijwilligerswerk in de natuur zijn weer twee categorieën te onderscheiden, ‘hands-on’, waar je direct in contact staat met de omgeving; en ‘hands-off’ waar observatie en bestuderen centraal staat.
• Combinatie: Weet je niet wat je wilt doen? Vind je het allebei leuk? Dan is er altijd de mogelijkheid om te combineren. Veel organisaties bieden al pakketen aan waarbij je zowel het sociale aspect als de natuur mee krijgt, maar er is bijna altijd ook de mogelijkheid om zelf te combineren

Wat is mogelijk?

Bijna alles is mogelijk. Je kunt in direct contact komen met wilde dieren, je kunt kinderen in een derde wereldland les geven en vaardigheden leren waar ze hun leven lang baat bij hebben, en je kunt genieten van de stad of het platteland van het land waar je heen gaat. Om teleurstellingen te voorkomen is het wel belangrijk dat je realistisch blijft. Je kunt een kind niet in twee weken vloeiend Engels leren spreken en bij een fokprogramma weet je niet zeker of er jonge dieren aanwezig zijn.

Wat is nuttig?

Niet bij al het aangeboden vrijwilligerswerk voer je evenveel nuttige activiteiten uit. Daarom is het belangrijk om van tevoren goed te kijken naar wat je doel is. Stel hierbij kritische vragen. Wil je de natuur beschermen, dan heeft met leeuwenwelpen knuffelen niet heel veel zin. Vraag je daarom eerst af wat er met de dieren gebeurt als ze volwassen zijn. Vertroetelde leeuwen zijn te gevaarlijk om in het wild uit te zetten. Wees ook kritisch tegenover jezelf. Heb je zelf de vaardigheden om iets nuttigs te doen? Als je wilt helpen een school te bouwen, is het handig om een beetje met gereedschap overweg te kunnen.

Wat is haalbaar?

Dit punt geeft een aantal hele duidelijke eisen weer. Denk bijvoorbeeld aan de dagen dat je wel kunt, en hoe lang je kunt. Houd hier ook rekening met de kosten (later besproken) en de tijd die je nodig hebt om alles te regelen (zoals eventuele vaccinaties). Probeer ook je eigen beperkingen in te schatten. Ben je misschien niet fysiek in staat om de hele dag zwaar werk te doen, dan moet je hier rekening mee houden als je kiest. Denk ook aan de taal die gesproken wordt, lesgeven is alleen zinnig als je de kinderen kunt verstaan en zij jouw.

Gap year of vakantie?

Hoe lang je weggaat bepaalt de hele invulling van je reis. Wanneer je er een jaar tussenuit gaat, kan het lonen om meer dingen zelf te regelen. Zo kun je kiezen om betaald werk met vrijwilligerswerk te combineren, om zo de kosten te beperken.
Ga je er in de vakantie tussenuit, zorg dan dat je niet je hele vakantie volbouwt. Vergis je niet in hoe zwaar het werk kan zijn, fysiek en emotioneel. Zorg dat je van te voren en na afloop bij voorkeur een week kunt uitrusten en je zaken op orde maken.

Waar ga ik heen?

Als je eenmaal een idee hebt van wat je wilt, kun je gaan kijken waarheen je wilt. Blijf je in Europa of zoek je het verder op? Vooral Afrika en India zijn populaire landen voor vrijwilligerswerk, maar in feite wordt bijna overal wel een programma voor vrijwilligers aangeboden. Je hebt dus veel ruimte om te kiezen. In plaats van eerst een plaats kiezen kun je ook meteen bij de organisaties kijken wat ze aanbieden.

Wat kost dat?

Vrijwilligerswerk in het buitenland is zelden een goedkope vakantie. Behalve dat je aan het werk bent, is het zeker net goedkoop. Bedragen rond de €2000 zijn geen zeldzaamheid. Daar komt in veel gevallen nog een vliegticket bovenop.

Bedenk je van te voren hoeveel je kunt en wilt betalen en houd er rekening mee dat je ter plekke ook nog kosten kunt maken. Zorg ook dat je weet wat er bij de prijs inbegrepen zit. Wanneer je zelf nog een slaapplaats en maaltijden moet regelen, wordt het geheel nog een stuk duurder.

Vergelijk prijzen van vergelijkbare vormen van vrijwilligerswerk bij verschillende organisaties. Meestal zijn de prijsverschillen verwaarloosbaar, maar het is het nakijken zeker waard. Weet je eenmaal welk werk je wilt doen, zoek dan op internet of niet hetzelfde ergens anders goedkoper wordt aangeboden. Zoek bijvoorbeeld ook eens op buitenlandse sites, dit kan zomaar een flinke som geld schelen!

Belangrijk is ook om te weten waar je geld naartoe gaat. In veel landen wordt weinig of zelfs geen subsidie gegeven voor bijvoorbeeld natuurbescherming. Geld wat met vrijwilligers meekomt is hier dan ook van groot belang. Sommige organisaties bieden ook werk op een boerderij aan als vrijwilligerswerk, of andere zaken die gevoelsmatig geld op zouden moeten brengen. Of dit het voor jou waard is zul je zelf moeten afwegen, maar een belangrijke tip is je instinct volgen. Je wilt tenslotte niet dat iemand anders het geld voor jouw harde werk opstrijkt. Ook wanneer je veel met toeristen werkt kun je extra kritisch zijn over de kosten. Kortom, als je denkt dat je er geld mee kunt verdienen kun je dat beter proberen. Let hierbij wel op hoe lang je dagen zijn. Een paar uur per dag werken voor kost en inwoning is heel redelijk, maar 8 uur per dag op de boerderij werken en daarvoor betalen is weer een heel ander verhaal.

Hoe organiseer ik het?

Wanneer je weet wat je wilt gaan doen en wanneer kun je een stap verder gaan in de organisatie van je reis. Misschien weet je al bij welke organisatie je het wilt regelen, of misschien weet je hier nog niets van af. Wellicht wil je zelf, op de bonnefooi naar een land reizen en kijken wat je daar kunt doen. Dit heeft als grote voordeel dat je daar kunt zien wat je kunt doen, wat het nuttigste en leukste is. Het nadeel is dat je geen zekerheid hebt van werk wat je ziet zitten.

Kies je ervoor om met een organisatie te reizen, dan zijn er tal van mogelijkheden. Een paar grote organisaties zijn:

• YMCA: Dit is een Christelijke organisatie die kampen in binnen en buitenland organiseert. Dit gaat met behulp van veel vrijwilligers. Wanneer je hiervoor kiest krijg je van tevoren training, wat een duidelijk voordeel is ten opzichte van de meeste andere organisaties
• JOHO: JOHO heeft een zeer breed pakket aan projecten en werk in het buitenland. Op hun site is niet alleen vrijwilligerswerk te vinden, maar ook betaalde banen in het buitenland hebben er een plek.
• Activity International: Activity International biedt niet alleen vrijwilligerswerk aan, maar ook taalcursussen, werk en andere reizen. Deze organisatie heeft een breed aanbod van verschillende typen vrijwilligerswerk in veel verschillende landen.
• Projects Abroad: Deze organisatie biedt ook een diversiteit aan vrijwilligerswerk aan. Zowel sociaal als in de natuur is hier te vinden. Verder bieden ze stages in het buitenland aan. In totaal heeft Projects Abroad zo’n 140 projecten.
• Stichting Commundo: Stichting Commundo is een kleinschalige organisatie die veel samenwerkt met lokale organisaties. Vrijwilligers gaan ofwel individueel ofwel in kleine groepen aan de slag. Commundo biedt zowel sociaal als natuur vrijwilligerswerk aan, de nadruk ligt op het sociale vrijwilligerswerk

Veel van deze organisaties organiseren ook informatiedagen. Wanneer je nog twijfelt of veel vragen hebt, is dit een echte aanrader. Daarbij kun je door een infodag een goed idee krijgen van hoe de organisatie in elkaar steekt en of je er vertrouwen in hebt, en met wat voor een andere mensen je wellicht samen komt te werken.

Wat moet ik regelen?

Wanneer je met een organisatie reist, is het vaak duidelijk wat je moet regelen. Bij twijfel kun je contact opnemen met de organisatie. Deze is bekent met de situatie waar je in beland en weet het antwoord op iedere vraag. Wanneer je zonder organisatie reist is het wat lastiger. Zorg dat je je vaccinaties en paspoort ruim van tevoren op orde hebt. Deze kun je meestal niet op het laatste moment doen. Zoek ook uit of je voor het land waar je heen gaat een visum nodig hebt, en vraag dit op tijd aan. Dat kan je grote teleurstellingen voorkomen. Bedenk je goed wat je mee moet nemen. Kleding spreekt voor zich, maar moet je een eigen slaapzak meenemen? Zijn er wellicht kledingsvoorschriften? Het zijn allemaal zaken die je van te voren makkelijk kunt achterhalen, maar die later veel problemen op kunnen leveren. Vergeet ook niet een geschikte verzekering af te sluiten! Denk hierbij niet alleen aan een uitbreiding op je zorgverzekering, maar ook aan een reisverzekering.

Belangrijke tips

Zoek ervaringen van anderen
Wanneer je vrijwilligerswerk in het buitenland gaat doen, zorg dan dat je van tevoren zoveel mogelijk ervaringen van andere mensen opzoekt. Je weet nooit precies waar je terecht komt, maar je wilt zoveel mogelijk nuttigs kunnen doen en er een mooie ervaring uit krijgen. Daarom is het belangrijk te voorkomen dat je bij een foute instelling terecht komt. Er staan tal van verhalen op het internet over vrijwilligers die hielpen bij weeshuizen waar simpelweg te weinig eten was en je hebt altijd het risico dat de bedoelingen van anderen minder goed zijn als die van jou. Door je goed te laten informeren, kun je voorkomen dat je in een moeilijke en onprettige situatie terecht komt.

Blijf kritisch
Het is al eerder vermeld, maar het is dan ook een zeer belangrijk punt. Blijf kritisch. Naar alles. Wees kritisch naar de organisatie, naar de kosten, naar de dingen die je verteld worden en naar jezelf. Steeds meer mensen willen vrijwilligerswerk in het buitenland doen. Dit is natuurlijk heel mooi, maar het maakt wel dat bedrijven een graantje mee willen pikken. Vertrouw je iets niet? Zoek het op of vertrouw op je gevoel. Ook als je je niet prettig voelt op plaats waar je je werk doet, kun je dat laten blijken en iets anders regelen.

Telefoonnummers
Zorg dat je ten alle tijd weet wie je kan bereiken als er iets mis gaat, en hoe je deze persoon kan bereiken. Bij veel vrijwilligerswerk wordt je opgehaald op de luchthaven, als hier iets mis mee gaat moet je iemand kunnen bellen. Ook als je ergens staat met een lekke band of een verzwikte enkel moet je iemand kunnen bereiken. Zorg ook dat je bereik hebt in het land van bestemming!

Vragen
Zit je met onzekerheden? Vraag ze. Stel je vragen aan de organisatie waarmee je reist, het project waar je naartoe reist, op een forum of gewoon hieronder. Het kan je heel veel problemen, teleurstellingen en teveel ingepakte bagage schelen.

Tot slot

Het klinkt allemaal als een hoop geregel en gedoe. Er zijn zoveel dingen om op te letten, zoveel dingen die fout kunnen gaan. Zeker wanneer het je eerste reiservaring alleen wordt, kan het beangstigend zijn. Als je het echter goed regelt kan het een ervaring worden die je leven lang bij je blijft. Geniet van de hele ervaring en leer ervan. Als je vrijwilligerswerk in het buitenland wilt doen, is dit een reis voor het leven!