Bayeux in Normandië; vakantie in Frankrijk

Bayeux in Normandië, wellicht het meest bekend door het wandtapijt van koningin Mathilde (Tapisserie de la Reine Mathilde), heeft ook een imposante kathedraal binnen haar muren. Naast het tapijt en de kathedraal is Bayeux een stad die als uitvalsbasis kan dienen om de invasiestranden te bezoeken.

Bayeux nu

Bayeux ligt ongeveer dertig kilometer ten westen van Caen, de stad die vrijwel geheel verwoest is tijdens de gevechten vlak na de invasie van 6 juni 1944. Bayeux daarentegen heeft geen noemenswaardige schade opgelopen. De stad telt ongeveer 15.000 inwoners, heeft een levendig centrum met een winkelstand die er zijn mag. In het midden van de stad ligt de kathedraal de Notre Dame. In een gebouw er naast hangt het beroemde wandtapijt. Bayeux telt vele goede overnachtingsmogelijkheden. Naast de tientallen hotels en pensions bezit de stad onder andere een goede municipal-camping.

Tapisserie de la Reine Mathilde

Door een poort naast de kathedraal komt U in de binnentuin van het 18-e eeuwse huis van de deken van het kapittel. Op de muur staat "Telle du Conquest, dite Tapisserie de la Reine Mathilde", het linnen (telle=toile) van de verovering. Hier hangt namelijk het beroemde geborduurde doek, dat de tocht van Willem de Veroveraar in 1066 naar Engeland uitbeeldt. De legende wil, dat dit doek tijdens de afwezigheid van haar man door (la Reine) koningin Mathilde is vervaardigd, hierbij geholpen door haar hofdames. Tegenwoordig gaat men er echter van uit dat het grote doek in opdracht van bisschop Odo van Bayeux vervaardigd is in een borduuratelier in Engeland. Tijdens de inwijding van de kathedraal, in 1077, kreeg Odo (de halfbroer van Willem de Veroveraar) het doek aangeboden door koningin Mathilde; hij zal er heel verrast door zijn geweest.

Het was de bedoeling dat dit doek tijdens feestdagen opgehangen werd in de kooromgang van de kathedraal. Het doek is 70 meter lang en 50 centimeter hoog. Het is een soort geborduurd stripverhaal, dat alle gebeurtenissen voorafgaand en tijdens de beroemde tocht van Willem naar Engeland in beeld brengt. Het bevat 58 scènes, die door middel van latijnse tekst nader worden toegelicht. Engelsen en Normandiërs zijn op het doek goed uit elkaar te houden; de Engelsen dragen een snor en de Normandiërs hebben geschoren nekken. Er worden in totaal 626 personen afgebeeld, 190 paarden, 35 honden, op de boven- en benedenrand 506 andere dieren, 37 schepen, 33 gebouwen en veel bomen. Het immense doek, dat achter glas hangt, heeft zijn kleuren goed behouden.

Kathedraal de Notre Dame

Exterieur

Van de kathedraal die in 1077 werd ingewijd, is niet veel meer over. Na een brand in de dertiende eeuw is de kerk herbouwd in gotische stijl. Het gebouw is 102 meter lang en het middenschip is 22 meter hoog. De twee torens aan weerszijden van de hoofdingang zijn 75 meter hoog. De zware achthoekige vieringtoren kreeg in de negentiende eeuw een nieuwe bekroning; de enige dissonant in een vrij stijlzuivere kathedraal. De portalen, bogen en rolstaven zijn rijk gebeeldhouwd. In het timpaan van het zuidelijk portaal wordt de geschiedenis weergegeven van Thomas Becket, de bisschop van Canterbury, die in 1170 in zijn eigen kathedraal vermoord werd. Dit timpaan is echter nogal verweerd.

Interieur

De weinige romaanse en de vele gotische elementen gaan in het lichte hoofdschip harmonisch samen. Het grote gotische koor heeft een smeedijzeren hek uit de zeventiende eeuw. De hoge ramen zorgen voor veel lichtinval. Het hoofdaltaar is van de hand van Caffieri de Oudere. De preekstoel heeft een enorm baldakijn. De zuilen zijn op typisch Normandische wijze gedecoreerd. Het orgel is van de bekende Franse orgelbouwer Cavaillé-Coll. De stoelen in het koor dateren uit de zestiende eeuw. Onder het koor bevindt zich de romaanse crypte uit de elfde eeuw. Hierin zijn nog resten van wandschilderingen uit de vijftiende eeuw. De kapittelzaal heeft nog de originele geglazuurde vloer.

Verdere bezienswaardigheden

In het voormalige bisschoppelijk paleis bevinden zich nu de rechtbank en het stadhuis. Ook is daar gevestigd het Musée Baron-Gérard, met collecties keramiek, kant, wandtapijten en schilderijen van Vlaamse, Italiaanse en Franse meesters. Aan de Boulevard Fabian-Ware staat het Musée Mémorial de la bataille de Normandie-1944.

Omgeving

• Tien kilometer ten noorden van Bayeux bevinden zich de invasiestranden.
• Langs de weg naar St. Lô, de vroegere hoofdstad van Normandië, bevinden zich vele potteries.(D972).
• Tien kilometer ten zuiden van Bayeux ligt de Abbeye de Mondaye, een dertiende eeuwse abdij die in de achttiende en de negentiende eeuw herbouwd is.