Informatie over de Canarische Eilanden

De Canarische Eilanden bestaat uit zeven eilanden, ook wel de Canarische Archipel genoemd. In dit artikel vindt u diverse informatie over dit gebied, gelegen in de Atlantische Oceaan.

Inhoud

• Grootte
• Provincies
• Inwoneraantallen
• Politieke structuur
• Historie
• De Guanchen
• Economie
• Flora en Fauna
• Folklore
• Gofio
• Ziekenfonds
• Huurauto
• Telefoon
• Typische souvenirs
• Wandelen

Grootte

De Canarische Archipel bestaat uit 7 hoofdeilanden, Tenerife, Gran Canaria, La Palma, La Gomera, El Hiero, Fuerteventura en Lanzarote, en 5 andere kleine eilanden, waarvan Lobos en La Graciosa het belangrijkste zijn.

De grootste eilanden zijn Tenerife met 2.041 km2 en Fuerteventura met 1.731 km2. Gran Canaria wordt ook wel ‘de grootste Canarische’ genoemd, maar is het derde grootste eiland met 1.532 km2.

Provincies

De Canarische Eilanden vormen twee van de totaal 52 Spaanse provincies: De provincie Las Palmas de Gran Canaria met de eilanden Gran Canaria, Fuerteventura en Lanzarote, en de provincie Santa Cruz de Tenerife met de eilanden Tenerife, La Palma, La Gomera en El Hierro. Beide provincies vormen de Canarische Eilanden.

Inwoneraantallen

Op dit moment leven er meer dan 2 miljoen mensen op de Canarische Eilanden. Tenerife is met 865.070 gemelde inwoners het bevolkste eiland, gevolgd door:

• Gran Canaria met 815.379 inwoners
• Lanzarote met 132.366 inwoners
• Fuerteventura met 94.386 inwoners
• La Palma met 85.933 inwoners
• La Gomera met 22.259 inwoners
• El Hierro met 10.558 inwoners

De bevolkingsdichtheid van de Eilanden wordt met 271,4 inwoners per km2 aangegeven. Dit is toch per eiland erg verschillend. Op Tenerife en Gran Canaria leven krap 83% van alle inwoners van alle Eilanden. Las Palmas de Gran Canaria is met 377.203 inwoners de stad met de meeste inwoners van de eilanden, gevolgd door Santa Cruz de Tenerife (220.902), La Laguna (144.347) en Telde (98.399).

Bron: Statistiek INE, stand 01.01.2007

Politieke structuur

In Spanje hebben de alleenstaande regio’s hun autonome regering, waarbij Madrid boven staat. Het ministerie van Madrid is op de Canarische Eilanden door elk een Gobierno Civil in Las Palmas en Santa Cruz vertegenwoordigd. Lokale administratiekantoren zijn de Cabildos. Elk eiland heeft zijn eigen Cabildo. De samenwerking van de Cabildo’s heet Mancomunidad de Cabildos.

Historie

Geologisch gezien zijn de eilanden jong. De oudste delen van Tenerife werden bijvoorbeeld op ‘maar’ ongeveer 30 miljoen jaren geschat. En toch hebben de eilanden een bewogen verleden.

De geruchten gaan dat de eilanden een gelukzalig gebied is dat de Tuin van Hesperiden, waar de boom met de gouden appels groeide die de eeuwige jeugd schonken, hier bevindt. De ‘gelukkige Eilanden’ aan het rand van de wereld wekten de fantasie van de oude zeevaarders op. Toen geloofden de mensheid nog, dat de aarde achter de Eilanden ophield en dat, wie verder vaarde, van de kant viel.

De Romeinse schrijver Plinius zei dat de eilandengroep ongeveer 40 jaar voor Christus door grote honden bewaakt zou zijn, die de archipel zijn naam gegeven had. (Latijns canis = hond) Bij de veroveringsstrijden, die de Spaanse kroon tegen de Eilanden voerden, bewezen dat de Guanchen, de oerinwoners, grote moed en strijd bezaten. De ondergang van elk eiland duurde steeds langer, de strijd om de archipel duurde van 1402 tot 1496. Op Tenerife streek de stadhouder in La Laguna zich neer, de vroegere hoofdstad van het eiland. Santa Cruz was al ingenomen door de Spaanse troepen, aan het strand van Añaza.

Bijzonder in de geschiedenis van de Canarische Eilanden is de overwinning van de Engelse vloot onder leiding van admiraal Nelson. In 1797 probeerde Nelson Tenerife te veroveren en verloor tijdens het gevecht zijn rechterarm. In de boeken staat dit omschreven dat het schot dat de admiraal zijn arm afrukte, afkomstig was van de legendarische kanon El Tigre. De kanon is in het Militairmuseum in Santa Cruz opgesteld.

De Guanchen

Guanchen zijn de oerinwoners van de Canaren. Eigenlijk geldt deze naam alleen voor de oerinwoners van Tenerife, maar het wordt gebruikt voor alle Eilanden. Het woord Gunache komt van de verloren taal die dit oervolk sprak en betekent ‘Man uit Tenerife’. De naam Teide bijvoorbeeld (de hoogste berg van Tenerife) betekent ‘Witte berg’.

Om sporen van de Guanchen te vinden, moet er in de bergen gezocht worden. De Guanchen waren berberstammen die over een lange tijd de eilanden bewoonden. Zo schijnt vast te staan dat de oostelijke eilanden eerder bewoond werden, dan de westelijke. Fuerteventura en Lanzarote liggen namelijk dichterbij het Afrikaanse continent. Radioanalyses hebben weergegeven dat bijvoorbeeld Gran Canaria ongeveer 2.000 voor Christus en Tenerife eerst van 1.000 tot 800 voor Christus bewoond waren. Zij kwamen met boten gemaakt van biezen, en niet allen waren Berber (zij kwamen eerst vanaf 1.500 voor Christus.

Het staat vast dat het om geplande verhuizingen ging, omdat zij zaadgoed en vee mee namen. De Guanchen waren herders en vissers, zij voedden zich van vlees en bedroeven relatief weinig akkerbouw. In 820 voor Christus wisten zij al hoe je vuur maakte. Zij beheerden de kunst van inbalsemen. Guanchenmummies zijn in musea van Santa Cruz en Las Palmas, net als in Madrid, te bezichtigen.

In tegenstelling tot vroegere vermoedens schijnt vandaag de dag bewezen, dat de oerinwoners ook op de Eilanden zeer goede schepen bouwden, van biezen, waar ze ook tassen van maakten, netten en zelfs kleding. Voor het kustverkeer hadden zij ook boomstamkano’s gemaakt uit de stam van de drakenboom.

De piramides, raadselachtige gebouwen op Tenerife en La Palma, zijn duidelijk gewijde plaatsen van de oerinwoners geweest. Tenminste, dat is de theorie. Een andere theorie verklaart dat de gebouwen voor astronomische doeleinden werd gebruikt. Het zijn in ieder geval geen willekeurig opgestapelde steenhopen, die toevallig ontstaan zijn of voor landbouw doeleinden gediend hebben, zoals de twijfelaar tot voor kort gedacht heeft. Zeer duidelijk zijn deze piramidevormige gebouwen van grote betekenis voor etnologisch onderzoek.

Er is vastgesteld dat de mythe van de grootgegroeide Guanchen absoluut zijn recht had. De Guanchen man had gemiddeld een lengte van 1,70 meter, ongeveer 10 centimeter meer dan de Spaanse veroveraars. De Guanchen vrouwen waren gemiddeld 1,57 meter groot.

Het klopt niet dat de traditie zegt dat de Guanchen een vredelievend volk was, tot zij van de Spaanse mensen uit hun idyllische eilandleven opgeschrikt werden. De talrijke verwondingen die op de gevonden schedels vastgesteld werden, wijzen erop dat er voortdurend krijgshaftige vete tussen de Guanchen stammen bezig was.

Economie

Na de verovering van de Eilanden werd in de 16e eeuw suiker en wijn verbouwd. Omdat de Europese markt toch snel met suiker overstroomt was, verloor het snel de bedoeling. De Canarische Malvasia en Cariñena wijn was toch 300 jaar lang hoofdproduct van de plaatselijke economie. In Europa was hij zeer geliefd en begeerd. Na de zware vulkaanuitbraak op Tenerife in 1706, die de toenmalige hoofdhaven van het eiland, Garachico, in puin en as legde, werd Puerto de la Cruz (toen Puerto de la Orotava) voor het eerst in de wereld bekend als de haven, waarvan de Canarische wijn naar Europa verscheept werd.

In de 19e eeuw raakte de Cochinilla-luis tot korte economische betekenis. Deze luis is een parasiet van de cactussen: zij diende tot gewinning van de rode kleurstof voor het inkleuren van stoffen, voor herstel van lippenstiften etc. Nadat de Anilinekleuren ontwikkelt werden, werd de Cochinilla economisch oninteressant. Vandaag de dag wordt zij, door de kwaliteit van de kleurstoffen, weer geteelt op Lanzarote.

Tot het begin van de 15e eeuw werden bananen op de Canarische Eilanden ingevoerd. Pas later kreeg dit een economische betekenis. Nu stopt de Canarische bananenbouw door de sterke concurrentie van niet-Europese bananenkwekers, die goedkoper produceren en vanwege de restrictieve marktcontingent van de EU. De bananenbouw op de Eilanden is geen bedrijf meer en de talrijke plantagebezitters verkopen hun land aan bouwondernemingen, zodat de karakteristieke bananenplantages steeds meer verdwijnen.

Hoofdproducten van de Canarische economie zijn vandaag de dag, buiten de bananen, tomaten, aardappelen en snijbloemen (rozen, anjers, gladiolen). Deze producten worden op de Europese markt exporteert. Sinds een paar jaar wordt met succes ook ananas en kiwi’s geteelt. Verder is de visserij een belangrijk onderdeel van het leven. Sommige plaatsen leven alleen van vis.

Flora en Fauna

De flora van de Eilanden is voor elke bezoeker indrukwekkend. 670 plantensoorten komen van de Eilanden zelf, zoals bijvoorbeeld de drakenboom. Daarbij komt een veelvoud van eens geïmporteerde en intussen van het eiland geworden planten, zoals de Bougainville die in alle kleuren bloeit en oorspronkelijk uit Zuid-Amerika stamt.

De fauna van de Canarische Eilanden is vooral aantrekkelijk voor de vogelvrienden en insectenwaarnemer. Op de Eilanden zijn geen ‘wilde’ of gevaarlijke dieren. In dit opzicht is de archipel een klein paradijs, en dat zonder slangen. ‘Wilde’ dieren in de bergen zijn konijnen en verwilderde honden of katten.

Op Tenerife werden jaren geleden bergschapen ingevoerd, die het eiland tot interessant jachtgebied moest maken. Deze dieren vreten zij kostbare flora, omdat zij geen natuurlijk vijanden hebben en vermeerderen zich sterk. Zo is er een ecologisch probleem ontstaan.

Folklore

De Canarische folkore heeft niks met de prikkelende Flamenco van Andalusië te maken. Het zijn boerderijachtige aanmoedigende dansen, die veel bekoorlijkheid bezitten. Vermeldenswaardig is de Timple, een soort minigitaar met vier of vijf snaren, die de klank en melodie van de plaatselijke folklore bestemmen.

Elk eiland heeft haar eigen typische klederdracht, die in de zomer bij de oogstfeesten, Romerías, gedragen wordt.

Gofio

Gofio is het typisch Canarische geroosterde oogstmeel, dat meestal uit gerst, rogge, tarwe of maïs gemalen en licht gezouten wordt. De inwoners stoppen het graag in soep of eten het puur. Wordt het puur gegeten, wordt het tot een vaste deeg gekneed, waarbij bijvoorbeeld rozijnen, honing of noten mee wordt gekneed. Ook bij een glas rode wijn wordt vaak Gofio gegeven. Kinderen krijgen Gofio met melk al vanaf kleins af aan.

Ziekenfonds

Tussen Spanje en verschillende Europese landen is er een overeenkomst, als u er recht naar heeft, u tijdens ziekte op deze ziekenfonds te laten behandelen. Dit geldt voor Nederland, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. U moet u echter een bewijs meenemen, dat u in uw thuisland ziekteverzekerd bent. Niet alle verrichtingen, die in uw thuisland betaald worden, vallen ook in Spanje onder de betalingsplicht. Het is raadzaam om bij de arts of in het ziekenhuis u te laten informeren.

Huurauto

Wie op de Eilanden zelf wil ontdekken, kan een auto huren. U kunt een auto huren bij de ‘Rent a Car’ borden, direct in uw hotel of vraag uw reisleiding. De huurcontracten worden over het algemeen met onbegrensde kilometers afgesloten en een all inclusief verzekering. Lees de verzekeringsvoorwaarden goed door: Vaak is de bestuurder voor kleine schade zelf aansprakelijk. De wegen zijn op de Eilanden wel bochtig, maar in goede toestand. Oppassen moet men sowieso als er in de bossen gereden wordt. Normaal gezien mogen deze wegen alleen met een Jeep gereden worden.

Bespaar wat geld en boek van te voren een huurauto. Dit kan veel schelen. Boekt u in het hotel een auto, kan dit vaak ook wat duurder uitkomen.

Telefoon

Gesprekken met de familie of vrienden thuis zijn op telefooncabines (Interurbana) geen probleem. Er zijn ook telefoonkaarten te koop. In de telefooncel zijn meertalige aanwijzingen aanwezig, zodat u weet hoe het werkt. Let op dat, als u naar Nederland belt, vóór het telefoonnummer 0031 toetst en voor België 0032. (laat dan de 0 van het netnummer weg)

Typische souvenirs

Vele vakantiegangers willen graag een leuk aandenken aan hun vakantie. Typisch voor de Canarische Eilanden zijn de volgende:

• Tenerife: Calados – dit is borduurwerk en zijn verkrijgbaar als tafellaken, lopers, bloesjes enzovoorts. Of Roseta, ‘punten uit Vilaflor’. Net als de Venetiaanse punten. Verder nog keramiek en gevlochten manden
• La Palma: Bordados – Motief borduurwerken, gevlochten manden, keramiek van uitstekende kwaliteit, zijden weverij
• La Gomera: La Ristra – vlechtwerk uit plantenrafelen (onderzetters, manden), keramiek uit Chipude, weverij
• Gran Canaria: Borduurwerk (beroemd uit het dorp Ingenio), borduurwerken uit Telde, keramiek
• Lanzarote: Borduurwerk en gevlochten manden van stro
• Fuerteventura: Borduurwerk
• El Hierro: Keramiek

Bovendien zijn de plaatselijke muziekinstrumenten geliefde en typische souvenirs, zoals de kleine Timple gitaar.
Een origineel souvenir of cadeautje is een fles Canarische wijn of een lekkere Mojo saus, die in diverse varianten (groen, mild en rood, pikant) verkrijgbaar zijn. Bijna elk eiland heeft haar specialiteiten die ook te kopen zijn. Een leuke voorraad van Mojo sauzen, Chutneys, jam en soortgelijke producten vindt u op Tenerife bij ‘Delicias del Sol’ in Chio, net als op de weekmarkten.

Wandelen

Wie het eiland echt goed wil leren kennen, gaat te voet. Er zijn intussen talrijke boeken met wandelroutes. Vraag bij uw reisleiding naar meer informatie.