Bergwandeling fascinerend, maar wel vol risico's en gevaar

Bergwandelingen zijn aantrekkelijk en vaak adembenemend, maar niet zonder gevaar want er doen zich ook regelmatig ongelukken in de bergen voor. Overschatting van de eigen capaciteiten en onderschatting van de risico’s, hebben er mee te maken dat er tijdens het wandelen in de bergen dikwijls levensgevaarlijke situaties ontstaan. Neem absoluut voorzorgsmaatregelen voor de veiligheid van uzelf en uw medewandelaars. Dat voorkomt ernstig letsel en nare herinneringen.

Bergen anders dan polder

Als bewoners van de lage landen, worden we snel gefascineerd door de schoonheid van het berglandschap. Wandelingen door de bergen zijn een prettige combinatie van inspanning, ontspanning en gezonde spanning. Terwijl we gelijktijdig genieten van de overweldigende natuur die ons omringt. Maar geheel risicoloos en zonder gevaar zijn dergelijke activiteiten in de Alpen en op Madeira niet, temeer daar wij als Nederlanders meer ervaring hebben met wandelen in de polder. Een aantal essentiële veiligheidsmaatregelen en aandachtspunten zijn noodzakelijk, voordat we de gevaarlijke hoogte in gaan. Want volgens alarmcentrale Eurocross is het aantal incidenten tijdens het bergwandelen niet mis.

Goede schoenen

Op sandalen, of nog minder, de bergen ingaan is niet echt slim. Zorg vooral op gebied van veiligheid dat goedkoop geen duurkoop wordt. Goede wandelschoenen met profiel zijn het minste dat je moet aantrekken. Professioneel loopmateriaal koop je in een gespecialiseerde schoenenwinkel. Laat je in die speciaalzaak door een deskundig medewerker adviseren. Als je de Grossglockner gaat verkennen, of op Madeira ogenschijnlijk simpele, maar vaak verraderlijke levadawandelingen gaat maken, geniet je des te meer met degelijk schoeisel voorzien van profiel.

Het weer

De klimatologische omstandigheden zijn ook bepalend voor de veiligheid. Informeer je daarover grondig, en ook geregeld tijdens meerdaagse tochten. Besef dat onweer in de bergen geen pretje is. En het ook niet uitgesloten is dat er midden in de zomer sneeuw valt. Bij huttentrektochten is de waard van zo’n hut vaak behoorlijk deskundig in dat opzicht. Dus neem zijn advies ter harte als je voor het dilemma staat om wel of niet te vertrekken na een overnachting. Een goed ademend regenpak meenemen is ook uiterst belangrijk in de bergen. Aan een poncho heb je niet veel, want die belemmeren je bij het stijgen.

Behalve bescherming tegen de regen is een lekkere warme fleecetrui ook nooit weg. En natuurlijk een stelletje ondergoed. Niet te veel natuurlijk van dat soort dingen, want de bepakking moet zo licht mogelijk zijn. En een onderbroek kan je best af en toe uitspoelen. Verder zorg je natuurlijk altijd voor ruim voldoende proviand, mocht zo’n tocht onverwacht langer duren dan verwacht. Water en koolhydraatrijk voedsel.

Ga niet in je eentje op pad

Door deskundigen van de klimbond NKBV wordt geadviseerd liefst met drie personen de bergen in te gaan. Want als er iemand gewond raakt, kan er één bij die gewonde man of vrouw blijven, terwijl de derde persoon hulp kan halen. Neem in ieder geval altijd mee: een fluitje, hoogtemeter en een goede wandelkaart. Besef dat een mobiele telefoon, niet overal werkt.

Conditie

Je kunt niet ongetraind aan z’n intensieve bergwandeling beginnen. Minimaal dien je in heuvelig terrein, zoals de duinen of op de Veluwe, regelmatig intensief te hebben gewandeld op onverharde paden. Daardoor ontwikkel je stevige kuiten wat bepaald geen overbodige luxe is in de Alpen, en dergelijke.

Hoogtevrees

Een angst die onverklaarbaar is, maar waar velen toch last van hebben. Hoe kan het dat je op straat makkelijk over een smalle plank kan lopen zonder er af te vallen, terwijl je hoog in de bergen niet over een pad van een meter breed durft. Als je de relatief simpele levada’s bewandelt op zonnig Madeira, overkomt het je ook wel eens dat je een smal risicovol stukje moet nemen, zonder beschermend hek. Menigeen is op dat punt teruggekeerd, omdat de angst te groot werd. Want ook neerstorten in een diepte van slechts 30 meter, kan hard aankomen. Omkeren en teruggaan is in zo’n geval veiliger dan bibberend en trillend van angst die barrière te nemen, met de kans op ongelukken.

Hoogteziekte

Een aandoening die kan ontstaan indien je te snel naar grotere hoogte gaat. Hoogteziekte kan al optreden boven de 2500m, maar in het algemeen vanaf 3500m hoogte. Sommige van de verschijnselen, namelijk long- en hersenoedeem kunnen tot de dood leiden. De ziekte treedt op doordat de luchtdruk op grotere hoogte daalt en er daardoor per ademhaling minder zuurstof ter beschikking is. Tevens raakt je lijf de kooldioxide ook makkelijker kwijt. Kortom de zuurstof/kooldioxide uitwisseling raakt behoorlijk in onbalans.
Symptomen die onder meer optreden zijn kortademigheid, verlies van coördinatie, vreemd onverschillig gedrag, algeheel naar gevoel, onregelmatige ademhaling tijdens de slaap, misselijkheid, snel moe en nog meer van dat soort dingen.

Een afscheidsbrief

Hoewel bergwandelingen die goed zijn voorbereid, wellicht minder risicovol zijn dan de autorit er naar toe, kan het als vader en/of moeder, toch nooit kwaad thuis een afscheidsbrief achter te laten, die alleen geopend mag worden als je niet meer terugkeert. Kun je even vertellen waar alle belangrijke papieren en sleutels liggen, en hoe je wil begraven worden, en waar de adressenlijst met genodigden ligt.

Lees verder

• Goed zorgen voor je nalatenschap geeft dankbare erfgenamen