Een dag rond het aquaduct in Håverud te Dalsland, Zweden

Prince Eugen zei eens: Dalsland is Zweden in het klein. Dalsland is een provincie in het zuidelijk deel van Zweden, tegen Bohuslän aan, de provincie waartoe Göteborg behoort. Wie weinig tijd heeft en toch een goede indruk van Zweden wil krijgen, moet beslist een dag uittrekken voor Håverud in Dalsland. Bij het aquaduct komen autowegen, waterwegen en treinsporen samen. Er zijn weinig locaties in Zweden zo efficiënt ingericht voor toeristen als het stuk rond het aquaduct in Håverud. Bovenaan de watervallen is een grote parkeerplaats. Een brug over het water en de watervallen leidt naar het aquaduct en verschillende panden met een informatiebureau, restaurants, een museum, glaswerk, smeedwerk, geweven kleden en ander Zweeds handwerk.

Hoe kom je vanuit Göteborg bij Håverud?

Vanuit Göteborg rijd je naar het noorden en in ongeveer 2 uur naar Håverud. Veel navigatiesystemen leiden je er feilloos heen, maar je zou richting Karlstad aan kunnen houden, een van de grotere steden in het noorden. Håverud ligt ten westen van het meer Vänern en tussen de grotere plaatsen Mellerud en Bengtsfors in. Onderweg kom je langs verschillende bezienswaardigheden die gratis te bezichtigen zijn en goed op eigen gelegenheid te doen – zoals zo vaak in Zweden. Ga dus vroeg op pad en let op de informatieborden. Stap uit en neem de tijd! Kaarten van het gebied vind je bijvoorbeeld op www.dalsland.se.

Akvedukten in Håverud

De provincie Dalsland bestaat uit wisselend landschap, onderbroken door diep uitgesleten meren en rivieren. Een kanaalsysteem was nodig om de gebieden onderling te verbinden en metaal- en houthandel mogelijk te maken. Slechts 12 kilometer graven en opblazen van graniet leverde een 250 kilometerlang kanaalsysteem op van Värmland tot het meer Vänern.

De bouw van het aquaduct – akvedukten in het Zweeds – werd tussen 1864 en 1868 gerealiseerd door Nils Ericson, een technisch genie met een respectabele staat van dienst. Hij ontwierp al eerder verbindingen in Trollhättan, Stockholm en Finland. Verschillende sluizen en een smalle doorgang – het aquaduct – leiden boten over de watervallen en stroomversnellingen van Håverud naar kalmer vaarwater. Het aquaduct zelf is 32,5 meter lang en voorzien van 33.000 klinknagels. Het kan in zijn geheel losgekoppeld worden voor verder onderhoud.

Door de opkomst van het snellere transport per trein werd het aquaduct niet lang voor handel gebruikt. Maar elk nadeel heeft een voordeel: het kanaalsysteem met 31 sluizen en een verval van 67 meter tussen het meer Vänern en Töcksfors is een populaire route geworden voor pleziervaartuigen en toeristen. Het aquaduct in Håverud is een unieke bezienswaardigheid en sinds 2013 cultureel erfgoed. Meer informatie over het varen op en rond het aquaduct vind je op www.haverud-upperud.se

Dalslands Glashytta & Akveduktshoppen

Bij het aquaduct staat Dalsland Center, een voormalig papierfabriek. In dit pand zijn diverse ruimten ingericht. In het deel Dalslands Glashytta & Akveduktshoppen vind je een glasblazerij gecombineerd met een expositieruimte en een toeristenbureau. Zweden wordt geroemd om designs en ambachten. Vooral het Zweedse glaswerk staat wereldwijd bekend om de hoge kwaliteit en creativiteit. Glasblazerijen met namen als Orrefors en Kosta Boda vind je voornamelijk in het uiterste zuiden van Zweden. In Dalsland Center kun je andere ambachten bekijken en werken kopen. Sommige kunstenaars zijn ter plekke aan het werk. Onder begeleiding kun je ook zelf je eigen kunstwerk van glas maken. Deze workshop dient wel via http://www.dalslandsglashytta.se/ te worden gereserveerd. Bij het toeristenbureau kun je informatie over de omgeving navragen, kano’s huren en onder meer een visvergunning en campingkaart regelen. Bij de verschillende restaurants in en rond Dalsland Center kun je terecht voor authentiek Zweedse gerechten en heerlijk ijs.

Kanalmuseet

Tegenover Dalsland Center staat het Kanalmuseet, een museum over de historie van het Dalsland kanaal. De tentoonstelling gaat over het leven en werken rond het kanaal en bevat exposities over ijzerwerken, houtfabrieken, scheepswerven, steenhouwerijen en papierfabrieken. Volwassenen betalen een kleine entree. Kinderen zijn gratis. Actuele tijden en prijzen staan op www.kanalmuseet.se.

Dalsland is Zweden in het klein

In Dalsland kun je je feitelijk dagen vermaken. Kanotochten, fietsen, wandelen en overnachten, kun je doen op de mooiste plekken die het gebied rijk is. Ook zijn er diverse kunstmusea, ateliers en mogelijkheden om elanden te vinden. Op www.vastsverige.com/dalsland staat actuele informatie, zodat je je reis goed in kunt plannen.