Friesland: Het Poptaslot (Heringastate) bij Marssum

Heringastate, in de volksmond beter bekend als het Poptaslot, ligt in het Friese Marssum onder de rook van Leeuwarden en is een rijksmonument. De unieke geschiedenis van dit slot maakt dit tot één van de bekendste stinzen in Friesland. Een nalatenschap van dokter Popta dat tot op de dag van vandaag te bezichtigen is. In het zomerseizoen kan er heerlijk gewandeld worden in de tuin van het slot. Ook wordt deze locatie veel als trouwlocatie of locatie voor een fotoshoot gebruikt.

Inhoudsopgave

• Wat zijn stinzen
• Geschiedenis van het Poptaslot
• Tuin
• Informatie over de bezichtiging

Wat zijn stinzen

Een stins (ook wel state genoemd) is een voormalige burcht of landhuis in Friesland. Het woord stins betekent eigenlijk steenhuis en werd vroeger vooral gebruikt als benaming voor de stenen torens bij de houten state. Later werd het woord stins voor het het hele gebouw gebruikt. In Friesland zijn er nog een heleboel stinsen en states. De meeste van deze bewaard gebleven stinzen hebben de naam overgenomen van een state of stins die vroeger in die omgeving heeft gestaan. In de negentiende eeuw zijn heel veel states en stinsen afgebroken omdat ze te duur waren om te onderhouden. Een belangrijk onderdeel van een stins is altijd de tuin, deze werd om het gebouw heen is aangelegd. Vaak gaat het hier om kruidentuinen. Als de tuin in de zestiende of zeventiende eeuw al is aangelegd spreekt men van een stinsentuin.

Geschiedenis van het Poptaslot

1512

Heringastate werd opgericht, zoals de naam al doet vermoeden, door de familie Heringa. Het gebouw zou rond het jaar 1500 al zijn gebouwd door Sasker van Camstra, Sasker nam later de naam van zijn moeder aan, zij was een Heringa. Zijn zoon heeft toen ook de naam Heringa gekregen en zo werd de naam van de stins Heringastate.

1603

Heringastate kwam door huwelijk in handen van Tjalling van Eysinga. Hij liet de state in 1631 grondig verbouwen, op deze manier onstond er een prachtige en zeer representatieve adelwoning. Bovenop de gebouwde stins werd een extra verdieping geplaatst die via een traptoren aan de voorkant van het gebouw te bereiken was. Dit vormde de huidige bouw van het Poptaslot. Zowel de zandstenen schouwen en de gedecoreerde kreeftkast geven de rijkdom van de heer Van Eysinga aan.

1687

In 1687 werd Heringastate gekocht door ene dokter Popta. Hij gebruikte deze state als zomerverblijf en veranderde eigenlijk helemaal niks aan de state. Omdat dokter Popta in zijn leven veel armoede had meegemaakt, stichtte hij vlak voor zijn dood een vrouwengasthuis. Hier konden arme vrouwen onderdak vinden. Dit werd het Poptagasthuis. In zijn testament had Dokter Popta vast laten leggen dat al zijn bezittingen ten goede moesten komen aan het in stand houden van het Poptagasthuis. Heringastate zou gaan dienen als onderkomen voor het bestuur van het gasthuis. Vanaf dat moment heet de Heringastate het Poptaslot. Tot op heden wordt de stichting van Dokter Popta nog steeds beheerd door het nageslacht van de vier voogden, zoals dit in het testament wordt voorgeschreven.

1906

van 1906 tot 1908 werd het Poptaslot gerestaureerd en verbouwd naar een ideaalbeeld dat architect Johan Frederik Lodewijk Frowein had van een stins uit de zeventiende eeuw. Het meubilair dat in het Poptaslot te vinden is, is in zeventiende- en achttiende-eeuwse stijl.

Tuin

In de zestiende eeuw had de Heringastate al een moestuin en een boomgaard. Geschriften vertellen zelfs over bekende hoveniers die daar zouden hebben gewerkt. In 1735 maakt Valentijn Pommer de tekeningen voor een modelboomgaard als tuin voor het slot. Tussen 1840 en 1845 werden de tuinen opnieuw aangelegd in Friese stijl die daarna weer werd gewijzigd naar een geometrisch aangelegde tuin. Naast de regelmatig gewijzigde tuinen werden er exotische gewassen geteeld zoals de vijg. Verder zijn er in de tuin verscheidene soorten appel-, peren- en pruimenbomen te vinden.

Informatie over de bezichtiging

Openingstijden 2018

In het voor- en naseizoen is alleen op afspraak een bezichtiging mogelijk. De groepen moeten dan wel uit minimaal 10 personen bestaan. In de maanden juli en augustus hoeven er geen afspraken gemaakt te worden en is het slot dagelijks (behalve op zondag) te bezichtigen.

April, mei, juni, september, oktober
Bezichtiging alleen op afspraak van maandag tot en met zaterdag.

Juli en augustus
Open van 11.00 tot 17.00 op maandag tot en met zaterdag. De voortuin is in deze maanden vrij toegankelijk en er is een terras op het slotplein aanwezig om een drankje te nuttigen. Ieder uur wordt er een rondleiding gegeven door het poptaslot.

Van 1 november tot 1 april en op zon- en feestdagen is het Poptaslot gesloten. Voor de actuele openingstijden kunt u gaan naar de site van het Poptaslot.
Ook tijdens de museumdagen is het Poptaslot gesloten. Dit door het grote aantal bezoekers dat dan langs wil komen en de Marssumer Merke (dorpsfeest). Door dit feest is het te druk en is er geen plek voor bezoekers. De tuin is als enige wel open.

Prijzen 2018

• Kinderen tot en met 12 jaar: € 3,00
• Volwassenen: € 6,00
• Groepen vanaf 20 personen: € 5,00 per persoon

Museumjaarkaart en CJP-pas zijn niet geldig. Ook kan er niet met PIN betaald worden.

Lees verder

• Friesland: Grutte Pier
• Friesland: Slag bij Boksum