De Mezquita, een Moors meesterwerk in Spanje

De Mezquita, de Grote Moskee van Córdoba, is de belichaming van de macht van de islam op het Iberisch schiereiland. De eerste steen van de oorspronkelijke moskee werd gelegd in 785 na Christus. Het gebouw heeft zich nadien verder ontwikkeld en vertoont een mengeling van verschillende bouwstijlen. In de 16de eeuw werd in het centrum van de moskee een kathedraal gebouwd.

Situering

De Mezquita is de enige grote moskee die in Spanje bewaard is gebleven. Het is bovendien een van de grootste ter wereld en wordt ook beschouwd als het belangrijkste islamitische monument in het westen. De moskee staat ook op de werelderfgoedlijst van de UNESCO.

Op het einde van de 8ste eeuw na Christus (785-786) werd aan de bouw van de grote moskee begonnen. Dit gebeurde onder het bewind van Abd Al Rahman I. De moskee werd gebouwd op de fundamenten van de Visigotische Sint-Vincentiusbasiliek. Nadat de Moren in de 8ste eeuw Córdoba en omstreken hadden veroverd op de Visigoten, werd de helft van de basiliek verkocht - onder dreiging van onteigening - aan de moslims. Toen die ene helft te klein bleek door het toegenomen aantal moslims, werd ook de andere helft van de kerk aangekocht. De katholieke gemeenschap in Córdoba was van toen af genoodzaakt een ander onderkomen te zoeken. De basiliek werd vervolgens afgebroken om er de moskee te kunnen neerplanten.

In de loop van de eeuwen werd de moskee nog een aantal keer verbouwd. Zo gaf Karel V na de Reconquista - de herovering van de Christenen van het zuiden van Spanje op de Moren - de toestemming om het centrale gedeelte van de moskee af te breken. In de plaats mocht een kapel gebouwd worden. Een beslissing waar Karel V later spijt van had. "Had ik geweten wat jullie van plan waren, dan had ik mijn toestemming nooit gegeven", zei hij aan de kanunniken. "Wat jullie hier hebben gebouwd, vind je overal, maar wat hier vroeger stond, was uniek op de wereld." Wie vandaag de Mezquita bezoekt, zal merken dat er zowel Moorse als christelijke invloeden herkenbaar zijn. Zowel het grondplan van de traditionele moskee als het Latijnse kruis dat kenmerkend is voor een christelijke kathedraal zijn terug te vinden in het gebouw.

Hoogtepunten

Bogen en zuilen

Het dak van de moskee wordt gedragen door 850 zuilen van graniet, jaspis en marmer. Veel zuilen zijn afkomstig uit Romeinse en Visigotische gebouwen. De bogen zijn roodgeschilderd om op baksteen te lijken en zo beter te harmoniëren met het oudste gedeelte van de moskee. Elke zuil draagt de Arabische handtekening van de beeldhouwer die hem gemaakt heeft.

Mihrab

Een rijk versierde gebedsnis, een hoogtepunt van Arabische barok, waar vroeger een vergulde kopie van de koran lag. De Mihrab is de heiligste plek van het gebouw. Alleen de kalief en zijn hof mochten hier komen. De imam gaf hier ook het einde van het gebed aan. Rond de mihrab loopt een blauw -en goudkleurig fries met de 99 namen van Allah. Boven zie je de ramen waardoor de vrouwen mochten kijken naar wat er gebeurde binnen in de moskee.

Torre del Alminar

Deze 93 meter hoge toren staat op de plaats van de oorspronkelijke minaret. Je kan naar boven maar hiervoor moet je wel eerst een steile trap overwinnen. De eerste minaret was 23 meter hoog, de tweede had een hoogte van 47 meter. Gedurende de 16de en de 17de eeuw werd de minaret verbouwd en verstevigd door de christenen om de klokkentoren te verhogen. De huidige toren is opgetrokken in renaissancestijl. Boven op de toren staat Sint-Rafaël, de patroonheilige van Córdoba.

De hoofdkapel

De bouw van de christelijke kathedraal binnen de moskee werd aangevat in 1523. Pas 243 jaar later, in 1766, was ze afgewerkt. De architect slaagde er in om de centrale beuk van de moskee te bewaren en zorgde er ook voor dat de mihrab niet ergens verborgen raakte achter de nieuwbouw. Het bouwwerk is een mengelmoes van meerdere kunststijlen. Het hoofdaltaar, de zuilen en het transept zijn gotisch, het schip is in barokstijl opgetrokken en de centrale koepel is renaissancistisch. Het grondplan van de kapel heeft de vorm van een Latijns kruis.

Patio de los Naranjos

Op deze binnenplaats wasten de gelovigen zich eerst alvorens naar het gebed te gaan. Een ritueel dat verplicht was vooraleer men de moskee mocht betreden om te bidden. De naam van deze binnenplaats komt van het feit dat Isabella van Castilië hier in de 15de eeuw sinaasappelbomen liet planten. Ze was namelijk gek op sinaasappeljam. Voorheen stonden er palmbomen, granaatappelbomen en cipressen.

Openingsuren

De hoofdingang van de moskee is de Puerta del Perdon (Calle Cardenal Herrero). Op de Patio de los Naranjos vind je het loket terug om toegangskaartjes te kopen. De openingsuren zijn:

• van maart tot en met oktober: maandag tot zaterdag (10.00u.-19.00u.) en op zon- en feestdagen (8.30u.-11.30u. en van 15.00u.-19.00u.)
• van november tot en met februari: maandag tot zaterdag (10.00u.-18.00u.) en op zon- en feestdagen (8.30u.-11.30u. en van 15.00u.-18.00u.)

Tarieven

• Volwassenen: 8 euro
• Kinderen 10-14: 4 euro
• >10 jaar: gratis

Van maandag tot en met zaterdag kan je gratis de kathedraal bezoeken tussen 8.30u. en 9.30u.