Bergues, op de kaart gezet door "Bienvenue chez les Ch'tis"

Bergues, Bergues... Dat zegt me iets ja. Maar waar heb ik dat meer gehoord? Juist, ja, in de Franse film "Bienvenue chez les Ch'tis". Door de populariteit van de film werd het minuscule stadje Bergues op de kaart gezet en komen er nu heel wat toeristen op af. En terecht, want Bergues is een prachtige middeleeuwse stad met een omwalling van de hand van Vauban, overblijfselen van een abdij en een prachtige klokkentoren. Ben je in het noorden van Frankrijk of aan de Belgische kust, ga dan zeker eens een kijkje nemen in het pittoreske Bergues.

Bienvenue à Bergues!

Een paar jaar geleden wist niemand het kleine stadje Bergues liggen. Maar door het succes van de Franse film Bienvenue chez les Ch'tis werd Bergues plots op de kaart gezet en werd het een toeristische trekpleister.

Waar vind ik Bergues?

Bergues ligt in het Noorden van Frankrijk, in Frans-Vlaanderen. Het ligt in het Departement Nord (59) en in de regio Nord-Pas-de-Calais. Je raakt er door vanuit België de E40 / A16 naar Duinkerken te nemen en daarna landinwaarts te trekken op de D916. Het ligt zo'n 10 kilometer van Duinkerken en 70 kilometer van Rijsel. Naast Bergues liggen ook de pittoreske dorpjes Cassel en Steenvoorde.

Waarom werd Bergues gebruikt in de film "Bienvenue chez les Ch'tis"?

Een klokkentoren was van primordiaal belang voor de film. Dany Boon, de regisseur van de film, had de film willen draaien in Armentières, zijn geboortestad. Dit was echter niet mogelijk, omdat dan de halve stad dagen of weken had moeten afgesloten worden. Er werd dus uitgeweken naar het kleine Bergues, waar ook een prachtige klokkentoren voorhanden was. Hiermee werd er eigenlijk een historische fout gemaakt, want Bergues ligt helemaal niet in het gebied van de Ch'tis. Bergues ligt in Frans-Vlaanderen en er wordt dus meer Vlaams dan Chtimi gepraat. Het Vlaams van die streek is van de 17de eeuw en lijkt een beetje op het Nederlands dat Rubens of Vondel spraken. Je moet dus zeker geen vloeiend, hedendaags Nederlands verwachten in deze streek.

Sint- Winoksbergen

Dat Bergues eigenlijk een stad is die vroeger Vlaams was en waar vroeger Vlaams werd gesproken, kan je afleiden uit zijn Vlaamse naam, namelijk Sint-Winoksbergen. Vaak wordt er ook over Sint-Winok gesproken. Het stadje werd Frans in 1668, door het Verdrag van Aken. De Franse naam Bergues werd afgeleid van de heuvel, de Groenberg. Tot de Franse Revolutie (1789) heette het plaatsje Bergues-St-Winoc, vertaald dus Sint-Winoksbergen!

Wat kan je allemaal bezichtigen in Bergues?

Een beetje geschiedenis

Sint-Winoksbergen werd gesticht rond 800 door de Graaf van Vlaanderen, Boudewijn II de Kale. De versterking moest dienen om de kust te beschermen tegen de Noormannen.

Abdij van Sint-Winok

Graaf Boudewijn II de Kale liet in Sint-Winoksbergen een heiligdom bouwen voor de stoffelijke resten van de heilige Winoc. De Engelse monnik Winoc gaf ook zijn naam aan het benedictijnenklooster dat in 1022 gesticht werd op de Groenberg door graaf Boudewijn IV. De abdij van Sint-Winok werd grotendeels gesloopt na de Franse Revolutie (1789). De stad ontwikkelde zich rond de abdij naar het oosten. In de 18de eeuw groeide Bergues uit tot een marktplaats voor de agrarische en ambachtelijke produkten uit de streek. Dit is te merken aan de namen van straten en pleinen (Rue des Cerisiers, Ruelle des Drapiers, Rue des Potiers, Marché aux Fromages, etc). Nu kan je nog enkele overblijfselen van de abdij gaan bekijken, op de heuvel, aan de rand van het Jardin Public.

De vestingswerken

Zoals je op het plan hierboven kan zien, hebben de vestingswerken een typische vorm. Hoewel de basis een middeleeuwse omwalling is, legde later de bekende fortenbouwer Vauban de laatste hand aan de vestingswerken rond 1700. Op de stadsmuren kan je een vijf kilometer lange wandeling maken, met of zonder gids. Je kan het beste starten bij de Porte de Cassel, waarvan het fronton het embleem draagt van Koning Lodewijk de Veertiende, de Zonnekoning en die ontworpen is door Vauban.

Musée Municipal

In het Musée Municipal kan je meer leren over ontstaan en ontwikkeling van het kleine stadje. Een deel van de tentoongestelde werken zijn afkomstig uit de abdij. Er zijn schilderijen te bewonderen van Antonie Van Dyck en van Georges de la Tour en tekeningen van Poussin en Tiepolo. Je vindt het museum op 1, Rue du Mont de Piété. Het gebouw werd rond 1630 opgetrokken door de Antwerpenaar Wenzel Cobergher. Hij ontwierp bijvoorbeeld ook de barokke Sint-Augustinuskerk in Antwerpen. De Mont de Piété was oorspronkelijk een soort pandjeshuis.

De befaamde klokkentoren
Het beroemdste beeld van Bergues uit de film "Bienvenue chez les Ch'tis" is toch wel de mooie klokkentoren van het belfort (Beffroi). Over de betekenis van het woord "beffroi" krijg je in de film een uitleg door Annabelle. In de film krijg je een eerste maal een uitzicht over de streek vanop de klokkentoren met muziek van de "carillon" (de beiaard). Ook de scène met de huwelijksaanzoek van Antoine vanop de mooie klokkentoren staat in eenieders geheugen gegrift. Het middeleeuwse stadhuis heeft de oorlog overleefd maar de klokkentoren werd tijdens de oorlog verwoest. Na de oorlog werd de klokkentoren terug opgebouwd met de brique de sable, de plaatselijke gele zandbaksteen.

Binnenhaven

Aan de binnenhaven en aan de kaaien van Bergues valt geen activiteit meer te bespeuren. De haven van Duinkerken heeft Bergues helemaal overschaduwd en ook het feit dat Bergues landinwaarts ligt heeft de fluviale activiteit geen goed gedaan. Toch kan je hier mooie wandelingen maken en genieten van de rust.

Het stadje is erg veranderd sinds de film. Dagelijks stromen hier horden toeristen binnen, op zoek naar de plekken uit de film. Speciaal voor hen werden ook de "Tours ch'tis" gemaakt. Rondwandelingen met gids langs de hoogtepunten uit de film. Overal zie je verwijzingen naar de film en naar de Ch'tis. Het Ch'ti-bier vloeit rijkelijk en toeristen vragen naar de Maroilles, de stinkende en sterk smakende kaas.

Ben je op bezoek aan de Belgische kust en weet je niet wat doen, spring dan eens de grens over en breng eens een bezoekje aan het lieflijke stadje Bergues!