Doolhof en labyrint en zoeken maar

De kortste weg tussen twee punten is altijd nog de rechte lijn. Maar bij een doolhof bestaat geen rechte lijn. Een doolhof is een systeem van paden waarbij het de bedoeling is om omwegen te vermijden en zo snel mogelijk het einddoel te bereiken. Maar bij elk kruispunt moet een keuze worden gemaakt waardoor het moeilijk is om die kortste weg te vinden. Daar komt bij dat er soms doodlopende punten zijn en er weer moet worden omgekeerd. Een labyrint lijkt op een doolhof maar heeft slechts één route van het beginpunt naar het eindpunt.

Lang ronddolen en zoeken in doolhof

Een doolhof wordt ook wel dwaaltuin genoemd. Meestal is in een doolhof een bepaalde plek aangelegd die gevonden moet worden. Zo’n plek kan een uitkijktoren zijn of een waterpartij of een beeltenis. Het systeem van gangen is tijdens het lopen door een doolhof niet te overzien. Wel is er soms een uitkijkpunt, zoals bijvoorbeeld een verhoging in het landschap, van waaruit een totaaloverzicht mogelijk is. Als het vinden van de juiste weg niet snel lukt kan men lang in een doolhof “ronddolen”.

Verschillende soorten doolhoven

Aanwijzingen en afbeeldingen: Een doolhof kan zodanig zijn geconstrueerd dat de zoeker de juiste route moet vinden langs verschillende aanwijzingen of afbeeldingen.
Kermisattractie: Soms is een doolhof uitgevoerd als een kermisattractie. Meestal is zo’n doolhof opgebouwd uit glazen wanden waardoor het voor toeschouwers leuk is om het geklungel van de zoekers in de doolhof te volgen.
Meerdere lagen: Er bestaan ook doolhoven die op verschillende niveaus zijn aangelegd en daarbij gebruik maken van bruggen. Vanaf die bruggen kan een overzicht worden verkregen van het grondplan.
Opdrachten: Soms moeten bij het doorlopen van de doolhof bepaalde opdrachten worden uitgevoerd.
Toepassing in tuinen: Doolhoven werden onder meer toegepast in Italiaanse tuinen in de renaissancetijd. Een bekend voorbeeld is te vinden in een schetsboek uit Mantua.

Labyrinten al eeuwenoud

Door de eeuwen heen zijn er labyrinten geweest. Er zijn er al bekend van een afbeelding van 3200 jaar oud zoals een labyrint in het Griekse Pylos en anderen op rotstekeningen in het gehele Middellandse Zeegebied. Ook zijn in de Romeinse kunst labyrinten te vinden soms met een karakteristieke vorm waarbij de rondgangen onderverdeeld zijn in vier kwadraten.

Verschillende labyrinten

Dwaalsporen: Om labyrinten ingewikkeld te maken zijn er soms allerlei afbuigingen als dwaalsporen aangelegd.
Grondwerk veranderen: Om een labyrint bij herhaling spannender te maken kunnen verschuifbare panelen of hekwerken worden toegepast waardoor het grondwerk steeds kan veranderen.
In kerken: Een aantal middeleeuwse kerken heeft een labyrint in de tegels op de vloer zoals de kathedraal van Chartres. In de middeleeuwen moesten die labyrinten op de knieën worden afgelegd.
Op bordspelen: Bordspelen lijken vaak op een labyrint waarbij de speler een specifiek doel moet bereiken en onderweg opdrachten moet uitvoeren. Bepaalde plekken als een gevangenispoort, of bij het ganzenbord de put, kunnen dan beter gemeden worden. Ook het bekende spel monopoly is een labyrint. Bij bordspelen kan de weg wel in zijn geheel worden overzien.

Belemmerd uitzicht voor spanning

De paden van een doolhof of labyrint hebben vaak een afscheiding door een hoge heg waardoor het uitzicht op het totaal wordt belemmerd. Soms bestaat het volgsysteem uit lijnen op de grond of uit lage muurtjes waar overheen gestapt kan worden. Dat is minder angstig voor kinderen maar nodigt wel uit tot vals spelen.