Spoorfietsen op militaire spoorlijn (Kapellen - Brasschaat)

Tussen Kapellen en Brasschaat ligt een oude militaire spoorlijn. Op deze spoorlijn, die werd gebouwd en gebruikt door de Duitsers tijdens WO1, kan je nu gaan spoorfietsen. Sinds juni 2016 verwelkomt een oude Leopardtank de kandidaat spoorfietsers. Eens ingeschreven, fiets je rustig tussen de natuur en kom je voorbij de Antitankgracht. Met wat geluk zie je een ree in het bos en fladderen er vlinders en libellen met je mee. Na vijf kilometer is het tijd voor een halte in Perron Noord en daarna fiets je lekker terug over hetzelfde spoortraject nadat je zelf je spoorfiets hebt gedraaid.

Spoorfietsen in Kapellen: hoe geraak je er?

Het startpunt om te spoorfietsen vind je op de Fortsteenweg in Kapellen. Om hier te geraken, rijd je naar het station van Kapellen (B). Of je komt er aan met de trein. Neem de Koning Albertlei tot aan restaurant Kandinsky. Hier sla je rechtsaf en ga je op de Fortsteenweg. Die volg je zo'n 200 meter. Je komt aan een militair domein en aan sporen. Op je linkerkant zie je sinds juni 2016 een oude Leopardtank staan (A). Hier brandt de lamp!

Op pad met de spoorfiets!

Wanneer kan je gaan spoorfietsen?

Je kan dagelijks spoorfietsen van pasen tot en met het einde van de herfstvakantie. Later of vroeger kan ook, maar dan is het op afspraak. Ook tijdens de gewone maanden kan je best je spoorfiets op voorhand reserveren, want het is er best druk! Jaarlijks verwelkomen de spoorfietsen zo'n 20.000 recreanten! Reserveren kan op 0474 481 603 of op www.spoorfietsen.be. Er zijn telkens twee shiften: de groepen vertrekken om 10 uur of om 14 uur. Reken een kleine drie uur voor de hele uitstap (twee maal één uur spoorfietsen en een halte aan Perron Noord om de spoorfietsen te draaien en iets te nuttigen).

Hoe ziet een spoorfiets er uit?

Een spoorfiets is een soort cuistax zoals aan de Belgische kust. In het Frans heet een spoorfiets draisine, in het Engels railbike. Op de spoorfiets heb je een platform met hierop twee fietszalen en twee sturen. Achteraan heb je een bank voor drie personen. Tussen de twee is best veel plaats, zodanig dat je er je spullen of een kinderwagen kan zetten. Je hebt twee soorten spoorfietsen: spoorfietsen die doortrappen en gewone spoorfietsen. Met de doortrappers moet je wel even opletten, vooral met kinderen. Bij deze spoorfietsen blijven de trappers draaien, ook al stop jij met trappen. Let je niet op, dan krijg je de trappers dus tegen je benen en dit kan behoorlijk pijn doen.

Er zijn ook groepsfietsen beschikbaar waar vier personen vooraan trappen terwijl acht personen achteraan aan een tafeltje zitten. Leuk als activiteit met de hele familie voor een verjaardag of een jubileum. Of wanneer je op stap bent met hele kleine kinderen of mensen die zelf niet kunnen trappen.

Bij slecht weer wordt op alle modellen van spoorfietsen een afdak voorzien.

Voor wie?
Aangezien de plaats tussen de fietsen en de achterbank groot is, kunnen personen in een rolstoel gerust mee op de spoorfiets. Ook een kinderwagen meenemen is geen probleem. Je kan ze stevig vastmaken aan het platform. Bij start-, stop- en eindplaats is een plank om makkelijk op en af de spoorfiets te kunnen. Jonge kinderen en mensen die niet willen trappen, kunnen plaatsnemen op de achterbank. Kinderen vanaf acht à negen jaar kunnen zelf trappen en vinden dit reuze leuk. Vooral wanneer je in groep bent en meerdere spoorfietsen hebt besteld, vinden kinderen het geweldig om elkaar in te halen. Voorbijsteken gaat natuurlijk niet!

Prijs

Voor een gewone spoorfiets (tot vijf personen) betaal je 35 euro, voor een groepsfiets (tot twaalf personen) betaal je 85 euro. Wanneer je op voorhand bestelt, moet je niet betalen wanneer het om één spoorfiets gaat. Die mag je ter plaatse de dag zelf betalen. Bestel je meer dan één spoorfiets, dan moet je wel op voorhand betalen. Bij een annulering krijg je het bedrag terug met aftrek van 5 euro.

Off we go!

Het vertrek

Na betaald te hebben op het militair domein, krijg je een spoorfiets toegewezen. Meestal moet je gewoon aansluiten bij de vorige, volle spoorfiets want er mogen geen lege plekken tussen de spoorfietsen onderling zijn. Heb je afgesproken met andere mensen, wacht dan even op elkaar alvorens op te stappen, anders zit je niet bijeen. Wanneer iedereen er is, mag de eerste vertrekken. Wanneer deze spoorfiets uit het zicht is, vertrekt de volgende. Zo zit je niet op elkaars lip. Ben je in groep met meerdere spoorfietsen, dan kan je natuurlijk dichter op elkaar vertrekken.

De heenweg
Eens vertrokken, trap je op je eigen tempo vijf kilometer van Kapellen naar Brasschaat. Eerst fiets je langs de gebouwen en de voertuigen van het militair domein. Daarna gaat het door het natuurgebied "De Uitlegger" met bos, weide en vennen, langs de Antitankgracht die tussen beide Wereldoorlogen werd aangelegd en langs een bunker. Je fietst de hele tijd op een historische spoorlijn, aangelegd door de Duitsers in WO I. Deze spoorlijn diende om zich te kunnen verplaatsen tussen de forten van Kapellen en Brasschaat, om goederen te kunnen vervoeren en om de omgeving te kunnen bewaken. Tussen beide forten reden geregeld gepantserde treinen met schietsleuven en kanonnen. Onderweg zal je poortjes moeten open- en dichtdoen, want je gaat een aantal wandelwegen kruisen. Je hebt onderweg tijd genoeg om van de natuur te genieten en om foto's te trekken. Na ongeveer een uurtje kom je aan in Brasschaat. Hier neem je een zijweg (je bedient zelf de wissel!) en zo kom je aan bij Perron Noord, een bistro. Je kan hier van woensdag tot zondag iets klein eten, iets drinken en naar het toilet gaan. Op andere dagen mag je hier picknicken met je zelf meegebrachte lunch. Kinderen kunnen zich even uitleven in de speeltuin. Ondertussen worden de spoorfietsen gedraaid. De weg is enkele richting, dus je kan pas terug vertrekken wanneer de laatste spoorfiets is aangekomen.

Perron Noord
Perron Noord is gelegen in Kamp Noord, een voormalig militair kamp. Aan de overkant heb je het oudste militair vliegveld van België. Het werd in 1911 opgericht op het Klein Schietveld. Koning Albert I schonk het eerste vliegtuig aan het leger. Soldaten kregen hier vroeger hun vliegopleiding. Tijdens het weekend wordt hier nog steeds druk gevlogen. In de voormalige verkeerstoren van Kamp Noord kom je meer te weten over deze plek (o.a. afbeeldingen van de gepantserde treinen die over de spoorwegen reden, afkomstig uit het archief van het nabijgelegen Gunfire Museum) en over de omliggende natuur. Je hebt hierboven ook nog eens een prachtig uitzicht op de omgeving.

De terugweg

Na ongeveer een uurtje rust, stap je terug op de spoorfiets en fiets je hetzelfde traject terug, maar dan in omgekeerde richting. Nog eens vijf kilometer dus. Onderweg kan je weer genieten van de rust en van de prachtige natuur. Met wat geluk zie je heel wat vlinders, vogels, kikkers, libellen en misschien zelfs een ree. Deze uitstap is natuurlijk prachtig in de zomer bij goed weer maar zeker ook in de herfst wanneer het bos mooie kleuren heeft aangenomen.

De Leopardtank

Sinds juni 2016 staat aan de ingang van de spoorfietsen een oude Leopardtank. De tank werd gebouwd in 1969 en bood plaats aan vier soldaten. Het kanon kon vuren over een afstand van twee en half kilometer. De Leopardtank weegt zo'n veertig ton en werd natuurlijk onschadelijk gemaakt. Hij heeft nu alleen nog maar een monumentale waarde en dient als toeristische blikvanger. Ook het naastliggende militaire domein zal onder handen worden genomen en het houten onthaal zal worden heringericht.

Nog meer spoorfietsen

Wie de smaak van het spoorfietsen te pakken heeft, kan ook terecht in Wallonië. Hier heet een spoorfiets "une draisine", "une railbike" of "un vélorail". In Wallonië kan je op twee plaatsen terecht:

• In het mooie kader van de Eifel, meer bepaald in de Hoge Venen kan je starten in Leykaul (A) en de zeven kilometer afleggen op de oude spoorbaan die vroeger Kalterherberg met Sourbrodt verbond. Na de inspanning en de ongeveer twee uur durende tocht kan je een Luikse wafel gaan verorberen in een oude wagon die dateert van 1930.
• In de provincie Namen kan je peddelen op de oude spoorbaan in de Vallei van Molignée (B). In de verte lonkt de abdij van Mardesous. De start van deze uitstap ligt in Molignée.