Hulst in Zeeuws-Vlaanderen: Vestingstad en Reinaertstad

Hulst is een stad in Zeeuws-Vlaanderen. Deze plaats wordt door velen beschouwd als de 'meest Vlaamse stad van Nederland'. In het centrum van Hulst heerst een Bourgondische sfeer. Er zijn heel wat toeristische bezienswaardigheden in deze stad, waaronder de oude vestingwerken en verschillende monumenten ter ere van het literaire personage Reinaert de Vos. De Sint-Willibrodusbassiliek in Hulst werd in 2009 verkozen tot de mooiste kerk in Nederland.

Geschiedenis van de stad Hulst

Deze plaats is waarschijnlijk ontstaan in de elfde eeuw. In die periode bestond er volgens oude bronnen een kleine nederzetting genaamd 'Hulust' op de plek waar later de grote markt van Hulst zou komen. De plaatsnaam Hulst is waarschijnlijk afgeleid van de plant genaamd hulst. Er bevond zich bij deze plaats namelijk een bos waarin veel hulst voorkwam.

Heilzame plant

De plantensoort hulst werd in de middeleeuwen beschouwd als een soort magische plant in het volksgeloof. Men dacht onder meer dat het mensen kon beschermen tegen heksen, demonen en blikseminslagen. Daardoor dacht men ook dat het een heilzaam idee was, om een nederzetting te beginnen bij een plek waar zoveel van die heilzame plant bloeide.

Filips van den Elzas

In het jaar 1180 kreeg Hulst stadsrechten van de legendarische graaf Filips van den Elzas. Deze Vlaamse graaf was zeer actief bij het transformeren van het middeleeuwse Vlaanderen richting een modernere staat. Dit deed hij onder meer door het promoten van economische initiatieven, hervormingen van het rechtstelsel en het bevorderen van de ontwikkeling van steden. Ook speelde Filips van den Elzas een belangrijke rol in de literatuurgeschiedenis als mecenas van één van de grootste middeleeuwse dichters: Chretien de Troyes.

Vestingstad Hulst
Nadat Hulst officieel een stad was geworden, groeide het uit tot een belangrijke haven- en handelsplaats in deze regio. Op den duur werden er ook grote verdedigingswerken rond de stad gebouwd. Hulst werd vervolgens een belangrijke militaire vestingstad, die in de loop der eeuwen heel vaak ten prooi viel aan oorlog.

Toerisme in Hulst: Vestingstad met de mooiste kerk van Nederland

Hulst was eeuwenlang een Vlaamse stad. Het werd beschouwd als een zusterstad van Gent. Bij de vrede van Münster in 1648 werd echter bepaald dat Hulst voortaan een onderdeel was van Nederland. Toch heeft Hulst in de daaropvolgende eeuwen altijd een Bourgondische, Vlaamse sfeer behouden, waardoor velen het 'de meest Vlaamse stad van Nederland' noemen. De stad is populair bij de Vlamingen: op de vele terrassen die Hulst rijk is, kan men in de zomer daarom veel Vlaamse dagjesmensen aantreffen.

Sint-Willibrodusbasiliek
Eén van de belangrijke toeristische bezienswaardigheden in Hulst is de Sint-Willibrordusbasiliek. Dit is een Rooms-katholieke kerk in het centrum van de stad. De kerk werd in de 15e eeuw gebouwd in de stijl van de 'Brabantse Gotiek'. In het radioprogramma Plaza werd deze basiliek in 2009 verkozen tot de mooiste kerk van Nederland. Binnen deze kerk zijn onder meer indrukwekkende beschilderingen te bewonderen die de staties van de kruisweg van Jezus Christus uitbeelden. Zij werden geschilderd door de Vlaming Jan Jozef Deloose.

Wandeling vestingwerken
In de vestingstad Hulst zijn nog veel stadswallen en verdedigingswerken zichtbaar die stammen uit de Tachtigjarige Oorlog. Het is een zeer populaire bezigheid voor toeristen om een wandeltocht te maken langs die stadswallen. De zogenaamde 'Vestingwandeling' heeft een lengte van 3,5 kilometer. Daarnaast zijn er echter bij de VVV van Hulst ook langere wandelroutes door deze historische stad te verkrijgen. Er is bijvoorbeeld ook een vestingroute van 13 kilometer.

Reinaertstad: Hulst en 'Van den Vos Reynaerde'

Een bijnaam van Hulst is de Reinaertstad (of 'de Reynaert Stad'). Deze Zeeuws-Vlaamse stad profileert zich namelijk erg duidelijk als een plaats die een sterke band heeft met het beroemde literaire meesterwerk 'Van den Vos Reynaerde'. Door sommige literatuurhistorici wordt vermoed dat de auteur van dat beroemde dichtwerk ('Willem die Madocke maecte') afkomstig was uit Hulst, al zijn beslist niet alle historici het daarmee eens.

Hulsterloo

In het dichtwerk 'Van den Vos Reynaerde' komt een bos voor dat 'Hulsterloo' wordt genoemd. Letterlijk staat er in dit middeleeuwse handschrift geschreven: "Int oostende van Vlaenderen staet een bosch ende dat heet Hulsterloo." Dit bos bevond zich in de middeleeuwen bij Hulst. Bij dat bos lag ook een dorp dat eveneens de naam Hulsterloo droeg. Later is dat dorp verdwenen. Waarschijnlijk raakte het dorp Hulsterloo aan het einde van de middeleeuwen ontvolkt door economische malaise en vele oorlogshandelingen in deze streek. Nabij de locatie waar vroeger dat dorp lag, is later de plaats Nieuw-Namen ontstaan. Deze plaats ligt in de gemeente Hulst.

Als de vos de passie preekt

Op allerlei manieren wordt het literaire personage Reinaert de Vos in de gemeente Hulst geëerd. Op de Markt staan bijvoorbeeld een aantal beelden die geïnspireerd zijn door dit boek. De beeldengroep draagt als titel: 'Als de vos de passie preekt'. Bij de Gentsepoort (één van de stadspoorten van Hulst) staat het 'Reynaertmonument'. Tot in allerlei kleine details zijn er in Hulst verwijzingen naar Reinaert de Vos te vinden: zo staat de afbeelding van deze vos zelfs op suikerzakjes en luciferdoosjes uit Hulst.

Hulst: stad en gemeente in Zeeuws-Vlaanderen

Anno 2020 heeft de stad Hulst circa 11.000 inwoners. Het is de hoofdplaats van de gemeente Hulst, die in totaal circa 27.000 inwoners heeft. Andere plaatsen in deze gemeente zijn onder meer Sint Jansteen, Kloosterzande, Clinge, Nieuw-Namen en Graauw. Er bevinden zich binnen de gemeente Hulst diverse natuurgebieden, waaronder het Verdronken Land van Saeftinghe en het Waterwingebied Sint Jansteen. Een groot jaarlijks evenement dat plaatsvindt in Hulst is de Vestingcross. Dit is een befaamde profveldrit, die met ingang van 2021 een onderdeel is van de Wereldbeker Veldrijden.