Midzomer en midwinter: het feest van de zonnewende

Al in de prehistorie konden mensen de dag van midzomer en midwinter bepalen. Zij hadden geen klokken en kalenders nodig, maar keken naar de baan van de zon en de schaduwen op aarde. De zonnewende werd beschouwd als een magische gebeurtenis en ging gepaard met feesten en rituelen, die een ode vormden aan de zon en het licht. Hoewel we nu veel meer weten over de aarde en hoe deze om de zon draait, vinden rond 21 juni en 21 december nog altijd feesten en rituelen plaats. Uit respect voor de traditie, uit spirituele overwegingen, maar ook gewoon omdat het fijn is dat de dagen zo lang zijn (met midzomer) of dat de korte dagen weer gaan lengen (met midwinter).

Midwinter

Typische midwintertradities zijn het midwinterhoornblazen in Twente en de Achterhoek en het Sint-Thomasluiden in Zuidoost-Friesland. Deze van oorsprong heidense gebruiken waren lange tijd op sterven na dood, maar zijn weer helemaal terug. Van oorsprong zijn ze bedoeld om tijdens de donkerste dagen van het jaar met hun geluid kwade geesten te verjagen. Nu kun je tussen begin december en begin januari elke avond in Twente en de Achterhoek wel ergens een demonstratie van de midwinterhoorn meemaken, soms met wandeling en streekmaaltijd erbij. Tussen 21 en 31 december luiden in het Friese Katlijk en Oudehorne de klokken, op 30 december opgetuigd met een heus midwinterfeest.

Midzomer

In de geest van het beroemde megalithische monument Stonehenge (waar de zon op midzomer vanuit de steencirkel gezien precies op de reusachtige heel stone schijnt) wordt rond midzomer gemediteerd en gedanst bij Drentse hunebedden en op andere magische plekken die soms tot op het laatst geheim worden gehouden. Met connecties in de heksen- en druïdenwereld of al googlend op ‘zonnewende’ kom je wel te weten waar!

Meer informatie

• Midwinterhoorn Twente (voor de jaarlijkse agenda)
• Katlijk (informatie over Sint-Thomasluiden)

En dan nog:

Gewoon feestelijk, maar ook een ode aan de zon, is het Sunsation Festival: muziek, theater en poëzie tijdens de kortste nacht van het jaar in een observatorium in Lelystad (Sunsation).