Coziaklooster in Roemenië

Roemenië is een land met veel oude en nieuwe kloosters en kerken. Eén van de oudste en mooiste ligt ongeveer 75 km ten zuiden van Sibiu, direct aan de rivier de Olt, vlak bij de Căciulatie bronnen. Niet alleen het klooster is beroemd, ook het water van de bronnen. Napoleon liet het in flessen naar Parijs vervoeren en ook nu nemen de bezoekers een flesje mee als zij het klooster bezoeken.

Een veilige burcht aan de Olt

Het klooster is meer dan zes eeuwen oud en werd tussen 1386 en 1388 door Mircea-Voievod gebouwd. Op een kilometer afstand stond al een ander klooster, opgericht door zijn vader Radu. Er rest nog alleen een ruïne die bekend staat als het ‘Oude Cozia’. Het door Mircea gestichte klooster diende niet alleen als plaats voor contemplatie en gebed, maar ook als een plaats waar de omwonenden in tijden van gevaar een veilig onderdak vonden. Tijdens aanvallen en belegeringen, o.a. door de Turken, trok het volk uit de omgeving zich terug in de burcht. Daar werden dan ook vaak de kostbaarheden en een deel van de wintervoorraden opgeslagen.

verbouwingen en restauraties

In de loop van de eeuwen is er veel aan het klooster veranderd en gerestaureerd. De ligging had tot gevolg dat er nog wel eens een stuk naar beneden stortte en de brokstukken met het water werden afgevoerd, brand deed zijn verwoestende werk en ook de Turken zorgden voor grote schade. De buitenste muur en de grote kerk, gebouwd van witte steen, hebben echter vrijwel alles overleefd. Ook het kruis op de toren dateert nog uit die tijd. Oorspronkelijk kreeg het klooster de naam ‘het Walnoot-klooster’omdat in midden in een gebied vol walnootbomen stond. Later werd het Cozia naar een berg in de directe omgeving genoemd.

Tijdens de regering van Neagoe Basarab (1517) werd de beschildering gerestaureerd en de naar hem vernoemde bron gebouwd. In 1704 werd de kerk uitgebouwd met een portaal in Byzantijnse stijl. De beschildering werd opnieuw gerestaureerd evenals de bron. Volgens de overlevering wordt er een wens vervuld van iedereen die van het water drinkt of er een munt ingooit.

In de kerk zijn op de westelijke muur de originele portretten van Mircea en zijn zoon Mihail te vinden, aan de linkerkant dat van Şerban Cantacuzino. Helaas is de originele houten iconastase, de wand die het gedeelte dat alleen toegankelijk is voor mannen van de rest van de kerk afscheidt, in de 18de eeuw verbrand. De nieuwe iconastase, in 1794 opgetrokken uit steen, kreeg in 1907 zijn huidige beschildering. De kandelaars in dit gedeelte waren een schenking van prins Constantin Brâncoveanu (1654-1714).

De stoffelijke resten van Mircea en een deel van zijn familie zijn in de kerk ondergebracht. Hier ligt o.a. ook Teofana, de moeder van Mircea, die na het overlijden van haar zoon non werd.

Wat er nog meer te zien is

In het klooster is verder een museum te vinden waar o.a. een collectie munten, oude boeken, religieuze voorwerpen en ornamenten zijn te zien. Op het terrein bevinden zich een aantal andere gebouwen waaronder een ziekenhuisje. Vlakbij het klooster bevindt zich midden in de rivier de Olt een grote steen waaraan een oude legende verbonden is. Volgens de overlevering bevindt zich naast het altaar in de kerk de toegang tot een tunnel die onder de rivier door naar de overkant zou leiden. Via deze tunnel zou Mircea aan de Turken ontsnapt zijn toen deze het klooster onverwachts overvielen, de muren neerhaalden, alles van waarde stolen en het klooster daarna in brand staken. Staande op de steen zou de oude Mircea toe moeten hebben zien op de gedeeltelijke verwoesting van zijn schepping. Ook vandaag staat de steen nog bekend als ‘Masa lui Mircea’, Mircea’s Tafel.