Griekse taalhulp voor op vakantie

Grieks is geen makkelijke taal; niet alleen omdat het niet op onze germaanse taal lijkt qua uitspraak, maar zeker door de andere schrijfwijze. In dit artikel wordt daarom de uitspraak benadrukt en is de schrijfwijze bijzaak. Handig voor de vakantie op een van de griekse eilanden(of het vaste land, natuurlijk). Het wordt vaak erg gewaardeerd als je moeite doet om iets in het Grieks te zeggen; zelfs als je alleen maar kunt groeten! Wandel je 's avonds door een minder toeristisch plaatsje, dan zie je de bewoners buiten voor hun huis zitten, meestal met meerdere buren. Eerst wordt er slechts gekeken, maar zodra jezelf groet, zul je een brede lach op de meeste gezichten zien en uiteraard groeten ze je terug. Kalispera!

Begroetingen

Hieronder volgen de meeste begroetingen:
Vaak wordt uit beleefdheid, (tegen mensen die je niet zo goed kent) het woordje sas toegevoegd: kalispera sas.

In de toeristische gebieden wordt een aardig woordje Engels of Duits gesproken; ook de menu-kaarten zijn in meerdere talen opgesteld. Het neemt niet weg, dat het ook hier wordt geapprecieerd, als je een beetje Grieks spreekt. Begroeten bij het binnenkomen en natuurlijk vragen om de rekening! Wees niet bang, dat je uitspraak niet perfect is; je wordt zeker niet uitgelachen!

Een aantal korte zinnetjes:

Zodra je wat vaker bij hetzelfde restaurant komt krijg je voorafgaand aan de maaltijd OF juist aan het einde nog een 'borreltje': een ouzo of een raki voor de heren en een soort likeurtje voor de dames. Grieken kunnen erg vrijgevig zijn en begrijpen niet altijd, als je zoiets afslaat. Natuurlijk ben je niet verplicht te drinken, maar sla het dan af met enige uitleg (bijvoorbeeld, dat je echt niet meer moet drinken, omdat je er slecht tegen kan). Het is raadzaam hier rekening mee te houden, als jezelf voor of na de maaltijd iets wilt drinken.

Grieks eten en ingredienten

Voorgerechten

• Bestel eens mezedes: dit zijn kleine hapjes van warme en/of koude voorgerechtjes.
• Dolmades: rijst evt met vlees in druivenbladeren.
• Gebakken mosselen.
• Taramasalata: viskuitsalade.
• Melitsano: auberginesalade.
• Kaas- of spinazie-pastijtjes etc. etc.
• Tzaziki: yoghurt met komkommer en knoflook. Wordt ook vaak bij het hoofdgerecht geserveerd.

Salades

Als je een salade bestelt, zul je zien, dat die al wordt geserveerd voordat de hoofdmaaltijd komt. Grieken zien dit eigenlijk ook als een voorgerecht. Choriatiki salata is een griekse boerensalade: tomaten, komkommers, olijven, uien, paprika's en feta, met oregano en natuurlijk met olijfolie. Je kunt ook een tomatensalade bestellen; staat niet altijd op de kaart, maar wordt geserveerd met wat uienringen en olijfolie.

Hoofdgerechten

Enkele hoofdgerechten, die je bijna op iedere menukaart zult tegenkomen:

• Mousaka: aardappel- en/of aubergineschijfjes met gehakt en bechamelsaus. lekker gekruid.
• Gevulde tomaten/paprika's: gevuld met vlees, rijst en kruiden.
• Souflaki: gegrild varkens- of lamsvlees aan spies.
• Suzukaki: gekruide gehaktrolletjes in tomatensaus.
• Bifteki: let op, alhoewel het klinkt al biefstuk is dit gebraden gehakt.
• Kleftiko: gerecht van lamsbout in folie uit de oven. (Kreta)
• Stifado: sudderpannetje met rundvlees, veel uien, tomaten en knoflook.

Vlees

Een 'gewoon' stuk vlees is zeker te krijgen; vaak wordt het vlees gegrild, maar (zeker op verzoek) kan het ook gebraden worden. Veel gerechten zijn met geiten- of schapenvlees bereid. Omdat dit vee in de vrije natuur loopt, waar zeer veel kruiden staan, heeft het vlees een unieke smaakt.

Vis

Vis een belangrijk onderdeel van de menukaart. Het hoge zoutgehalte maakt dat de vis van bijzondere kwaliteit is
Baars, inktvis, calamares, kabeljauw, zwaardvis, sardientjes en andere kleine visjes staan bijna altijd op de kaart. Af en toe kun je ook kreeft bestellen. Een ervaring apart!

Let op: Bestel je vlees of vis in een taverne waar ook Grieken zelf eten, let dan op of er bij het gerecht standaard iets geserveerd wordt. Vaak dien je de bijgerechten apart te bestellen!

Nagerechten

Vaak krijg je na het eten wat fruit: (water) meloen of schijfjes appel met kaneel en evt. wat likeur. Wil je iets bestellen van de menukaart probeer dan eens het volgende:

• Baklava: gemaakt van bladerdeeg, amandelen en honing
• Kadaïfi: gemaakt van bladerdeeg, walnoten, kaneel, suiker en een beetje citroen

Groente en fruit

Op alle Griekse eilanden is een overvloed aan verse groenten en fruit; in de meeste plaatsen rijdt wekelijks een groentekar rond met groente en fruit, dat zo van het land komt. (Uiteraard is er ook voldoende te koop in de supermarkten en minimarkets). Afhankelijk van het seizoen zie Perziken, nectarines, meloenen. Vergeet niet de tomaten, in de meest gekke vormen, meestal door en door rood; wat hebben die een smaak!

Griekse kaas

Er zijn meerdere soorten kaas, die enigszins op onze bekende kazen lijken:

• Graviera: lijkt het meest op Gruyere (harde kaas, die je kunt raspen (over de spaghetti bijvoorbeeld)).
• Mizithra: een ongezouten kaas, van zogende schapen (lijkt het meest op cottage cheese).
• Feta: half zachte, witte kaas van geiten of schapenmelk. Een echte goede feta is brokkelig. Ook heerlijk: gebakken in bierbeslag (saganaki) of op de boerensalade.

Kruiden

Veel gebruikte kruiden zijn oregano, basilicum, tijm, rozemarijn, munt en salie zijn in overvloed te verkrijgen. Vaak zie je ook kruiden 'in het wild' groeien, bijvoorbeeld in de bergen.

Olijfolie

Niet vreemd, als je ziet hoeveel olijfbomen op de eilanden staan,dat er ook olijfolie in overvloed is. Het wordt bij heel veel gerechten gebruikt. De kwaliteit is heel goed en het is natuurlijk erg gezond (plantaardig en onverzadigd vet).

Wellicht niet het allerbelangrijkste is het tellen, maar voor wie het proberen wil volgen hier de cijfers van 1 tot 10: