Vijf dingen die je moet weten over China

In westerse ogen is China een grote onbekende. Wat weten we over dit immense land waar bijna 20% van de wereldbevolking woont? We kennen de grootste steden: Beijing, Shanghai en Hong Kong. We kennen de Chinese Muur en het terracotta-leger. We weten dat er veel rijst wordt gegeten, dat de mensen Chinees praten en dat ze maar één kind mogen hebben. Hier volgen vijf dingen die iedereen moet weten over China.

Één kind, onder voorwaarden

Het idee bestaat dat alle Chinezen maar één kind mogen hebben. Niet waar! Op het platteland mogen stellen een tweede kind hebben (vooral als het eerste kind een meisje is). De regel geldt verder alleen voor de Han-Chinezen. Han is de naam van de grootste etnische groep (92%) in China. Mensen die tot een minderheidsgroep behoren, zijn uitgesloten van de één kind-regel en mogen dus twee kinderen hebben in de stad en drie of vier op het platteland. Als Han toch meer dan één kind krijgen, moeten ze een boete betalen, maar rijke families hebben dat er graag voor over. En een tweeling krijgen is natuurlijk geen reden voor een boete. Wel belangrijk: om überhaupt kinderen te mogen krijgen, moet je getrouwd zijn.

De Chinese taal bestaat niet

Chinees wordt vaak genoemd als de taal met het grootste aantal sprekers, maar dat is niet juist.. Er zijn zeven hoofdgroepen binnen het Chinees, waarvan de Mandarijn-groep de grootste is (d.w.z. het grootste aantal dialecten). Mandarijn Chinees is daarmee de taal met de meeste sprekers. De andere groepen zijn Kantonees, Hakka, Xiang, Min, Gan en Wu. Alle hoofdgroepen omvatten verschillende lokale dialecten, die al dan niet onderling verstaanbaar zijn. Mandarijn Chinees (plaatselijk bekend als putonghua) is de standaardvariant en wordt op school aangeleerd. Maar dat is dus niet per se de moedertaal van elke Chinees. Puur wetenschappelijk gezien zijn alle hoofdgroepen verschillende talen, maar ze worden meestal dialecten genoemd. Er is dus geen uniforme Chinese taal, hoewel Mandarijn dicht in de buurt komt. Bijzonder is wel dat al deze dialecten dezelfde geschreven taal hebben: dezelfde karakters worden op een verschillende manier uitgesproken.

Ultra-censuur

De Chinese overheid houdt haar bevolking strak in de gaten. Kranten en televisie worden nauw in de gaten gehouden door de Propaganda-departementen van de partij. Nieuws komt gefilterd binnen via het enige staatspersbureau Xinhua. Hierdoor is de berichtgeving vaak gekleurd, maar Chinezen zijn zich er wel degelijk van bewust dat het nieuws te vaak positief is. Sateliettelevisie is niet toegestaan in China, maar er zijn wel enkele kanalen uit Hong Kong. Als zij over China praten, wordt het programma ineens onderbroken door reclame.

Bij internet is de censuur nog duidelijker: het web wordt gecontroleerd door de Beijing Internet Information Administrative Bureau. Dit bureau heeft de macht om nieuws te verbannen en om propaganda-eisen te stellen. Nieuws over lokale protesten tegen corruptie en een stijging in het salaries van partij-ambtenaren mag niet gepubliceerd worden. Positieve artikelen over de partij worden aangemoedigd om de stijging in benzineprijzen te verdoezelen.

Verschillende websites worden constant geblokkeerd, waaronder Wikipedia en de BBC website. Ook zoekopdrachen via Google (of andere zoekmachines) worden gemanipuleerd. Zo is het bijvoorbeeld onmogelijk om informatie te krijgen over de Falun Gong. Deze groep promoot meditatie, maar is sinds 1999 verboden nadat volgers massaal demonstreerden in Beijing. De Chinese overheid noemt de Falun Gong een cult die haar volgers oproept zelfmoord te plegen en geen medicijnen te gebruiken in geval van ziekte. En probeer in China maar eens te zoeken op “human rights”, “democracy” of “June 4, 1989” (de datum van de studentenprotesten op Tianmen Square): je vindt wel websites, maar je kunt geen enkele bekijken.
Op de Worldwide Press Freedom Index 2007 van Reporters Sans Frontiers (journalisten zonder grenzen) staan 169 landen en China staat op een abominabele 163e plaats. Ter vergelijking: Nederland staat 12e (gezakt van gedeeld 1e in 2006).

Geen religie?

Officieel is er geen religie in China (behalve dan het communisme…), maar in werkelijkheid worden oude spirituele gewoonten nog steeds gevolgd. Er zijn nog steeds Buddhistische monniken en mensen branden wierook voor Buddha. Ook huisaltaartjes zijn heel normaal. Verder zie je overal mensen Tai Chi beoefenen. Deze vorm van martial arts richt zich op gezondheid, meditatie en zelfverdediging. Omdat Chinezen Tai Chi vaak ‘s morgens doen in groepen, lijkt het net een kerkbijeenkomst in slow-motion. Ook het gedachtegoed is spiritueel.

Mensenmassa

Op 9.326.410 km2 wonen ruim 1,3 miljard mensen. In combinatie met een sterke neiging tot centralisatie leidt dit tot een land waar vol=vol een heel andere klank aanneemt. Een typische Chinese stad is een miljoenenstad. Elke stad onder een miljoen inwoners is een kleine stad. En omdat het openbaar vervoer weinig ontwikkelt is, zijn Chinese steden vol met auto’s, brommers, trucks, fietsers, voetgangers en al het andere wat voortbeweegt. Volgens sommigen voldoen de auto’s aan de Europese emissie-standaarden, maar daar is bar weinig van te merken. Chinese steden stinken en er hangt een constante smog-laag. Wie niet van mensenmassa’s houdt, kan maar beter wegblijven. In China zie je altijd en overal mensen en ben je nooit alleen.