Quebec, het historisch stadje Val-Jalbert

Je stapt het historisch stadje Val-Jalbert binnen en je waant je twee eeuwen terug. Een straat met arbeiderswoningen, een pulpfabriek, een oude molen en dan een enorme waterval, die van Ouiatchouan. Quebec is onooglijk mooi en wild, maar dit stadje heeft iets nostalgisch, iets uit ver vervlogen tijden. Deze spookstad was ooit het paradepaardje van de streek waar arbeiders een luxeleventje kenden.

Geschiedenis

Van Ouiat-Chouan naar Val-Jalbert

Het stadje bestond al zeer vroeg en stond bekend onder de naam Ouiat-Chouan. Maar het wordt pas een echte stad in 1901 wanneer Damase Jalbert er een pulpfabriek bouwt in opdracht van de Compagnie de Pulpe Ouiatchouan. Het dorp wordt dan ook naar hem genoemd, en heet voortaan Val-Jalbert. De ligging is ideaal, aangezien de machines van de fabriek kunnen worden aangedreven door de kracht van het water van de twee bovenliggende watervallen. Anderhalf jaar later is de fabriek startklaar en in 1902 wordt met de pulpproduktie gestart. Drie jaar na de opening van de pulpfabriek, namelijk in 1904 sterft de weldoener Damase Jalbert. Het kapitaal begint te ontbreken. De fabriek wordt opgekocht door Amerikanen, maar werkt nog steeds niet zoals het zou moeten.

Een luxeleventje in een luxedorp

In 1909 wordt de fabriek opgekocht door de Compagnie de Pulpe van Chicoutimi, geleid door Joseph-Edouard-Alfred Dubuc. Val-Jalbert wordt een moderne stad, vergeleken met de omliggende dorpen. In 1910 worden er grote werken uitgevoerd aan de fabriek, waardoor ze nog beter gaat functioneren. Het leven rond de fabriek wordt ook steeds beter. Er worden nieuwe huizen gebouwd met heel wat comfort voor die tijd: stromend water en elektriciteit. De arbeiders worden redelijk goed betaald. De mensen uit naburige dorpen zijn best jaloers op de luxe van de inwoners van Val-Jalbert. Ook opleiding wordt niet vergeten. Het kloosterpensionnaat Saint-Georges dient als school voor de kinderen van het dorp. De lessen worden door nonnen gegeven. Tijdens Wereldoorlog I kent de fabriek gouden tijden. De pulp dient voor het vervaardigen van kranten in Europa, waar een grote papierschaarste heerst door de oorlog.

De ondergang van Val-Jalbert

Ondanks de welvaart wordt het dorp niet gespaard van een plaag die over heel Europa en Amerika raast: de Spaanse griep. Heel wat inwoners sterven, anderen trekken weg. In mei 1924 kent het dorp nog meer ongeluk: de meeste arbeiders van de pulpfabriek worden ontslagen. De fabriek draait niet meer. Er is meer en meer vraag naar papier en niet meer naar pulp. De Compagnie kent ook financiële problemen. Op 13 augustus 1927 wordt de productie definitief opgeheven en wordt de fabriek gesloten. De inwoners trekken weg uit het dorp, op een paar uitzonderingen na. Op enkele jaren tijd is het dorp nagenoeg leeggelopen. De kerk sluit, het kloosterpensionnaat sluit en de geestelijken trekken weg uit het dorp. Uiteindelijk sluit ook het postkantoor. Het dorp is gedoemd om te verdwijnen. In 1942 wordt het dorp door de regering van Quebec onteigend.

Van spookstad tot toeristische attractie

Het volledig verlaten dorp is nog slechts een ruïne wanneer het in 1970 wordt opgekocht en opgeknapt. Nu is het een historisch dorp waar heel wat toeristen komen en het is het attractiepunt voor de streek, met zijn vele historische gebouwen, stille getuigen van een ver verleden. Maar dit volstaat nog niet en op 9 februari 2009 heeft de Corporation du Parc Regional de Val-Jalbert het akkoord bekomen van het Ministerie van Cultuur en Communicatie van Quebec (MCCQ) alsook van het Ministerie voor Economische Ontwikkeling van Canada voor de financiering. De infrastructuur wordt grondig aangepakt. Er komt een ontvangstgebouw. De huizen worden grondig opgeknapt en ingericht als kamers. De oude gebouwen krijgen een grondige renovatiebeurt en op de waterval wordt een platform gebouwd.

Hoe Val-Jalbert bezoeken?

Met de trein of te voet

Het dorpje kan op twee manieren bezocht worden: met een treintje of te voet. Het treintje gaat tot aan de grote waterval en terug, via alle belangrijke gebouwen van het dorpje. Onderweg krijgt men een deskundige uitleg met de nodige anekdotes en historische details. Te voet kan u zelf bepalen hoe u het dorpje doorkruist. Er is ook een uitgestippelde wandeling van 30 kilometer, door het dorp, langs de watervallen, langs de oevers van de rivier en terug naar het dorp.

Kabelbaan

Naast de fabriek vertrekt er een kabelbaan. Boven hebt u een schitterend uitzicht over de streek en over de Lac-Saint-Jean, het grote meer van de streek.

Wat valt er allemaal te beleven in Val-Jalbert?

Het bezoek aan het dorp en de watervallen

U komt aan bij het spiksplinternieuwe ontvangstgebouw. U brengt een bezoekje aan het kloosterpensionnaat, waar u kan deelnemen aan een klasje gegeven door nonnen, net als in 1921. Daarna gaat u naar het museum, waar zich een collectie oude voorwerpen bevindt. In de Rue Labrecque vindt u de oude gerestaureerde arbeiderswoningen. Daarna komt u aan de molen, die zorgde voor het nodige water voor het verwerken van hout tot pulp. Bij de waterval kan u op een glazen platform genieten van het neerstromende water. Het lijkt wel of u er midden instaat. Daarna gaat het verder naar boven, naar het houthakkerskamp. Hier verbleven de houthakkers, die zorgden dat de fabriek bevoorraad werd met bomen. Zij verbleven de hele week in het houthakkerskamp en trokken in het weekend terug naar hun gezin. Nog hoger bevindt zich de Chute Maligne, die 49 meter hoog is. Ze wordt de tweede waterval genoemd. De Chute Ouiatchouan is 72 meter hoog, 20 meter hoger dan de Niagara-watervallen. Terug beneden in het dorp kan u een bezoekje brengen aan een arbeiderswoning.

Toneelstukjes

Op verschillende plaatsen en op verschillende tijdstippen kan u naar theaterstukjes gaan kijken, opgevoerd door mensen in de typische kledij van de periode 1920 - 1930. Dit is het geval bij het kloosterpensionnaat, bij het huis op het plateau, bij de molen, in de General Store en bij het postkantoor.

Verblijven in Val-Jalbert

Wil u echt een historisch bad nemen, huur dan een kamer in Val-Jalbert zelf. Dit kan op twee plaatsen: of in een arbeiderswoning, of in de General Store. Op beide plaatsen kan u een mooie kamer huren, met King Size bed en bad. Goedkoop is het niet, u moet op een 300 $ rekenen voor een nacht. Iets verder, op de oever van de rivier Ouiatchouan is er ook een moderne camping en chalets voor 4 personen. Voor de camping moet u tussen de 30 en de 40 $ rekenen per nacht en de chalet kost zo'n 500 $ per week.

Ligging Val-Jalbert en kostprijs bezoek

Kostprijs

Het dorp bezoeken kan niet gratis. Voor een volwassenen betaalt u 23$, voor kinderen tussen 6 en 16 jaar 11,50$. Kinderen onder de 6 jaar mogen gratis naar binnen. Deze prijzen zijn van 2010. De kabelbaan is niet inbegrepen in de prijs, hiervoor betaalt u 4$ extra de man, en 2$ voor kinderen.

Ligging Val-Jalbert

Val-Jalbert ligt in de streek van de Saguenay- Lac-Saint-Jean, aan de westkant van het enorme meer. Het ligt 8 kilometer ten Noord-Westen van Chambord. Het juiste adres is:
Village historique de Val-Jalbert
95, Rue Saint-Georges
Chambord
Quebec
Canada

Geen geld om naar Canada te gaan?

Is Canada u te duur? Neem dan een kijkje op de mooie site van het spookstadje op www.valjalbert.com. Op deze mooie site waant u zich in het dorpje. Voor prachtige foto's kan u een kijkje nemen op: www.pbase.com/zobroc/val_jalbert.
Bent u het Frans machtig, dan kan u de twee interessante boeken van Marie-Bernadette Dupuy lezen: "L'enfant des neiges" en het vervolg "Le Rossignol de Val-Jalbert". Deze twee romans hebben een historische achtergrond en spelen zich volledig af in Val-Jalbert en grote omgeving, in de periodes 1920 en 1930. Het dorp komt echt tot leven in deze twee mooie boeken.

Goede (virtuele) reis!!!