Fiesta de San Fermin (stierenrennen) in Pamplona
Dit festival begint in de middag van 6 juli en eindigt om middernacht op 14 juli in Pamplona. Tijdens dit feest is er muziek, volksdansen, straattheater, vuurwerk, de parade ‘Gigantes y cabezudos’, drank en eten en zijn er folklorische activiteiten, maar het bekendste onderdeel van dit feest is het moment waarop zes vechtstieren door de smalle straatjes van Pamplona worden gejaagd. Deze stieren leggen in ongeveer drie minuten een parcours door het centrum van de stad af. Ze lopen niet alleen door de straten, ook duizenden waaghalzen wagen zich op dit parcours. Het parcours eindigt na ongeveer drie minuten in de stierenvechtersring. Hier worden de stieren door de matadors gedood.
Stierenrennen
Het vermoeden is dat de traditie is ontstaan doordat de stieren vanaf 1591 door drijvers rennend door de straten van de stad, van de stal naar de arena werden vervoerd. Er gingen mensen mee rennen, maar dit was in de eerste instantie illegaal. De eerste legale stierenloop (ook wel encierro) werd gehouden in 1899. Het parcours wat is afgeschermd met een houten omheining is in totaal 848 meter lang en deze afstand wordt in nog geen drie minuten afgelegd. In de acht dagen die het festival duurt worden 48 vechtstieren door de straten gejaagd. Door valpartijen raken ieder jaar tientallen waaghalzen gewond en sommige mannen moeten dit met de dood bekopen. Hoe meer mensen er mee rennen, hoe minder ruimte er is om de stieren uit de weg te gaan, dus hoe gevaarlijker de stierenrennen zijn. De stieren overleven de dag in ieder geval niet, vandaar dat er ook altijd protesten zijn van het Comité Anti Stierenvechten tijdens deze dagen. Toch wordt anno 2017 nog steeds iedere dag van dit festival begonnen met de encierro.
Stierengevechten
De stierengevechten (corridas) vinden tijdens het festival ook dagelijks plaats en wel eind van de middag (18:30) in de stierenvechtersring (Plaza de Toros van Pamplona). Dan worden de stieren die ’s morgens naar de arena zijn gejaagd door de matadors tijdens het stierengevecht gedood. De tickets zijn schaars en duur.
Protesten door dierenactivisten
Tijdens de Fiesta de San Fermin vinden jaarlijks protesten door dierenactivisten plaats. Dit is een initiatief van de dierenrechtenorganisaties PETA en Animal Naturalis. Anno 2017 vinden deze protesten al veertien jaar plaats, zonder het gewenste resultaat: het stoppen van dit dierenleed. Tijdens deze protesten gaan honderden mensen met ontbloot bovenlichaam, bloedrood geschilderd en soms zelfs overgoten met bloed met spandoeken de straat op. Tot 2008 werd geprotesteerd met naaktrennen. Hiermee werd gestopt omdat de media-aandacht voor het naaktrennen zorgde voor meer toeristen bij de stierenrennen.
Schrijver Ernest Hemmingway
De schrijver Ernest Hemmingway bezocht Pamplona negen keer en vanaf 1923 tot 1927 jaarlijks. Hij kwam dan vooral voor het Fiesta de San Fermin. Voordat Hemmingway dit feest bezocht had nog niemand hier ooit van gehoord, maar Hemmingway maakte het Fiesta beroemd. Hij schreef er over in zijn boek ‘The Sun Also Rises’, dat in 1926 gepubliceerd werd. Hierin beschreef Hemmingway het Fiesta de San Fermin als een feest van overleving. De laatste keer dat Hemmingway Pamplona bezocht had hij het idee een monster te hebben gecreëerd. Tijdens zijn eerste bezoek waren er in de stad vrijwel geen toeristen te bekennen en tijdens zijn laatste bezoek puilden de toeristen de straten uit. Pamplona was Pamplona niet meer.
De heilige Saint Fermin
Het festival is vernoemd naar de beschermheilige van de stad: Saint Fermin van Amiens. Deze Fermin was de eerste bisschop in Pamplona en stierf in Amiens. Hij werd daar onthoofd. Na zijn dood werd beweerd dat er een zoete geur uit zijn graf opsteeg die ijs deed smelten, bloemen deed groeien en zieken genas. Het religieuze aspect van het feest is inmiddels een zeer ondergeschikte rol gaan spelen. Het enige onderdeel wat nog een beetje religieus is, is de processie die plaats vindt op 7 juli. Tijdens deze processie wordt het vijftiende-eeuwse beeld van Saint Fernin begeleid door dansers, straatartiesten en de burgemeester door het oude centrum gedragen. De processie begint en eindigt bij de kerk.