How to behave in Pakistan

Voordat je naar Pakistan vertrekt, is het goed om je alvast in te lezen en deze tips door te nemen. Want Nederland en Pakistan, dat is echt een wereld van verschil! Bereid je goed voor en ontdek hoe ontzettend boeiend & fascinerend dit land is.

Burqa versus korte broek

Pakistan is een land dat speciaal voor moslims gecreëerd is (zie ook mijn verhaal ‘Nieuwe ontmoetingen in Pakistan’). Maar liefst 97% van de bevolking is moslim. Vooral in de meer traditionele gedeeltes van Pakistan (dat wil zeggen, bijna overal behalve in de steden Lahore en Karachi), moeten de mannen & vrouwen volgens zeer strenge gedragsregels leven. Deze regels zijn zó ontzettend anders dan onze gebruiken, dat je, vooral als (Westerse) vrouw, gemakkelijk de fout in kunt gaan.

In Pakistan is het niet gebruikelijk dat mannen & vrouwen contact met elkaar hebben. De afstand tussen mannen & vrouwen is voor onze begrippen onvoorstelbaar groot. Vooral in het traditionele gedeelte, aan de grens met Afghanistan, gaan de vrouwen allemaal in burqa gehuld, en is de echtgenoot de enige die zijn vrouw mag zien. Pakistani zullen dus echt niet op hun gemak zijn wanneer je als toerist, omdat het zo warm is, een korte broek aan doet. Sterker nog: als vrouw moet je zo min mogelijk van je vrouwelijke vormen tonen. Dus draag kleding die armen en benen volledig bedekt en die borsten en billen tenminste niet prononceert. Overigens is het voor mannen evenzeer ongepast om met blote benen te lopen. Je korte broek kun je net zo goed thuislaten. Je zult je (zowel mannen als vrouwen) gemakkelijk voelen in de lokale dracht: de shalwar qamiz - een lang, ruimvallend gewaad over een wijde broek. Deze zijn in allerlei stijlen te koop, van heel eenvoudig tot prachtig geborduurd.
Ga vooral niet de feministische vrouw uithangen in Pakistan, maar hou je aan de kledingcode, liefst ook met hoofddoek. Het gaat je zeker niet lukken om de burqa-ladies te emanciperen en de heren aan te leren dat een strakke spijkerbroek nog niet betekent dat je seks wil.

Niet zomaar knipogen!

Behalve de kledingcodes, is het ook verstandig om een aantal gedragscodes in de gaten te houden. In Pakistan is, zoals eerder gezegd, het contact tussen mannen & vrouwen aan strenge regels gebonden. Families zoeken partners voor hun (klein-)kinderen en de betrokkenen zelf hebben helemaal niets te zeggen over wij hun toekomstige echtgeno(o)t(e) zal zijn. Verder is het voor Pakistaanse mannen niet gebruikelijk om vrouwen publiekelijk aan te raken. Dit geldt ook voor het westerse gebruik om handen te schudden bij een eerste begroeting. Als je dit weet, kun je al bedenken dat daten, of zelfs flirten, onbekende rituelen zijn in Pakistan. Zelfs een gesprek aanknopen met de andere sekse is in veel gevallen al out of the question. Waarschijnlijk zul je als mannelijke toerist sowieso niet heel snel geneigd zijn om een praatje te maken met een in burqa gehulde dame, maar ook wanneer zij iets minder traditioneel gekleed is: Wees je bewust van de gedragsregels! Als man kun je niet direct met een vrouw praten tenzij ze je echtgenote is! En voor vrouwelijke toeristen: Pakistaanse mannen zullen al snel denken dat je meer wilt wanneer jij alleen meer interesse wilt tonen & aardig zijn. En flirtachtige acties zoals oogcontact zoeken & je hand door je haar halen wat in Nederland allemaal toch heel onschuldig is, kun je in Pakistan gewoon maar beter niet doen want de betrokken man zal dit hoogstwaarschijnlijk als een uitnodiging tot seks opvatten. Maar wanneer je je een beetje netjes gedraagt, met respect voor de Pakistaanse normen en waarden, kun je volop genieten van de gastvrijheid & de culturele rijkdom die Pakistan biedt.

Leuke boeken om alvast een beeld te krijgen

‘De dansmeisjes van Lahore: een leven als courtisane’ door Louise Brown. Een boek uit 2005 waarin verslag wordt gedaan over het leven van moslimprostituees in Pakistan.

‘De dochter van de profeet’ door Cheryl Benard. Een roman uit 1998 waarin een Amerikaanse man in Pakistan verdwijnt en zijn zus samen met een plaatselijke detective op speurtocht gaat. Het verhaal speelt zich rondom Peshawar (aan de grens met Afghanistan) af en vertelt over vluchtelingen, Taliban, hypocrisie en vrouwen die onderdrukt worden.

‘Wachters van de Pakistaanse hoogvlakte, de Pathanen’. Een samenwerking van Time Life-journalisten en André Singer, uit 1983. Een prachtig fotoboek met aanvullend verslag dat een heel goed beeld geeft van de manier van leven, en denken, van de Pathanen.