Nantucket Island – eiland van de walvisvaarders en Quakers

Nantucket is een prachtig eiland voor de oostkust van Amerika van 22,5 kilometer lengte en 5,6 kilometer breedte. Het ligt bijna 44 kilometer voor de kust van Massachusetts en vormt samen met de eilandjes Tuckernuck en Muskeget de Nantucket County. Er wonen iets meer dan 11.000 mensen. Het was de uitvalsbasis voor de walvisvaarders en de beroemde Essex en Pequod voeren daar uit op weg naar de potvissen. Nantucket is uitgegroeid tot voorpost van New York en een toeristische bestemming.

Het eiland dat thuishaven was voor de walsvisvloot

• Nantucket en de walvisvaarders
• Vuurtoren
• Noormannen
• Wampanoag
• Godsdienst en Quakers
• Walvisvaart en potvis
• Diversiteit op het eiland
• Einde van een tijdperk
• Crier

Nantucket en de walvisvaarders

Nantucket is beroemd geworden door het boek Moby Dick van Herman Melville. Het boek begint op het eiland, van waaruit walvisvaarders de Atlantische Oceaan op gingen om walvissen te vangen. Ook de Essex voer uit vanaf Nantucket, de walvisvaarder die echt door een potvis werd geramd; de historie die Melville inspireerde tot zijn onvergetelijke Moby Dick. Tegenwoordig is het een eiland dat graag toeristen ontvangt en waar genoeg te beleven is. Er zijn:

• vele en goede restaurants;
• galerieën;
• werf;
• musea;
• historische locaties;
• boutiques en winkels.

Vuurtoren

Nantucket heeft een lange maritieme geschiedenis. Er staan drie vuurtorens op het eiland;

1. op het noordelijke puntje;
2. langs de oostelijke kust;
3. bij de haven.

Zeevarende geschiedenis van Nantucketers

De vuurtorens herinneren aan de zeevarende geschiedenis van de Nantucketers. Het eiland en de stad waren in de achttiende en negentiende eeuw het middelpunt van de walvisvangst. Nu zijn de vuurtorens bakens voor de vrachtvaart, pleziervaart en vogelaars, voor de picknickers en surfers. De vuurtoren bij de haven is in 1746 gebouwd en het was de tweede vuurtoren die in Amerika werd gebouwd.

Noormannen

In de 11e eeuw bezochten de Noormannen het eiland. Het was 1602 dat de Engelse kapitein Gosnold met zijn schip langs de kliffen van Siasconse, het oostelijkste puntje van Nantucket, zeilde en het eiland op de kaart zette. De oorspronkelijke bewoners van het eiland zijn de Wampanoagindianen. Zij leefden ongestoord tot in 1641 het eiland werd ingenomen door de Engelsen.

Wampanoag

Toen de Europeanen de baas gingen spelen in het gebied rond Cape Cod, werd Nantucket een toevluchtsoord voor regionale indianen. De groeiende bevolking leefde van vis en walvis. Na 1659 werd de geschiedenis meer en meer door de Engelsen bepaald. De Europeanen brachten ziekte en alcohol mee en onderdrukten de indianen. De voordien gezonde bevolking werd ziek en verslaafd. De Engelse kolonisten verplaatsten zich en in 1795 werd de stad Nantucket gesticht. Het eiland, de provincie en de stad kregen alle drie dezelfde naam. Voordien heette het gebied Wampanoag, dat 'ver land' betekent.

Godsdienst en Quakers

De oorspronkelijke bewoners werden vanaf 1670 gekerstend. Na 1700 vestigden de Quakers zich er. Tegen het einde van 1700 was de religie van de Society of Friends in de meerderheid op het eiland. Het werd een toevluchtsoord voor Quakers die elders werden vervolgd en verdreven. De Nantucket Quakers werden invloedrijk in het Amerikaanse bedrijfsleven en de overheid.

Walvisvaart en potvis

Lang voordat de witte mannen naar het eiland kwamen, hielden de indianen zich bezig met walvisvangst. Ze verwerkten aangespoelde walvissen en gebruikten de olie en het vlees. Ook gingen ze met sloepen achter de walvissen aan. In 1712 ontdekten ze de potvis als bron van fijne olie. Daarna begon de glorietijd van de Nantucketpotvisjacht. Meer dan honderd jaar lang, van 1700 tot 1830, was Nantucket de hoofdstad van de walvisjacht. In de toptijd lagen er 150 walvisjagers in de haven.

Diversiteit op het eiland

In de loop van de jaren groeide de diversiteit van de eilandbevolking. Er kwamen ook Afro-Amerikanen wonen en de slavernij werd er in 1770 afgeschaft. De stad ontwikkelde zich als een bruisend centrum met:

• havens;
• werf;
• lijnbanen;
• pakhuizen;
• kuiperijen;
• winkels met scheepsbenodigdheden:
• kaarsfabrieken.

Walvisolie

De Quaker kooplieden gingen sober gekleed maar waren heel rijk. Ze beheersten de handel in de havenplaats waar de dikke geur van walvisolie zich mengde met de zilte zeelucht.

Einde van een tijdperk

In de negentiende eeuw eindigde een tijdperk. Een grote brand in 1846 vernietigde de stad en veel Nantucketers zochten hun geluk elders: de uittocht naar Californië was een feit. In dertig jaar tijd daalde het inwoneraantal met 60%. De laatste walvisjager verliet in 1869 de haven om er nooit meer terug te keren. Nantucket werd een voorpost van New York voor kustvaarders en vrachtschepen.

Toerisme

Het toerisme kwam op en projectontwikkelaars ontdekten het eiland. Eilanders verhuurden kamers en er werden hotels gebouwd. Heden ten dage is toerisme de hoofdbron van inkomsten. Vanaf het eiland zijn walvissafari’s te maken.

Crier

Een bekend fenomeen in Nantucket is de stadsomroeper, de crier. Met een bel en een goede stem werd het nieuws in de straten verkondigd. Beroemd is Billy Clark the town crier of Nantucket. Hij leefde in de negentiende eeuw en scharrelde met een centenbakje zijn inkomsten bij elkaar. Tegenwoordig, nu het nieuws op vele manieren via papier en digitaal tot ons komt, wordt de crier ingeschakeld bij het jaarlijkse Daffodil Festival.

Lees verder

• In the Heart of the Sea - film over walvisvaarder Essex
• Potvis - de diepzeeduiker met walschot en ambergrijs
• Dwergvinvis of Minke Whale in de Noordzee
• Walvisvaarder Hidde Dirks Kat van Ameland
• Ambergrijs, amber, ambergris - geurende stof uit de potvis