Kalmthout, veel meer dan de Heide alleen!

Wie dacht dat er in Kalmthout niets anders was dan de Kalmthoutse Heide, heeft het flink mis. Met één dag, neen, zelfs met één weekeinde, kom je niet toe om alles te doen wat Kalmthout te bieden heeft. Naast de heide is er het NEC De Vroente en het bijenteeltmuseum. Even verderop vind je het arboretum met de toverhazelaars en andere mooie bomen en planten. Voor kinderen en scholen is er het Suske en Wiske museum.
Kalmthout, een aangename gemeente ten Noorden van Antwerpen, vlak naast de Nederlandse grens, heeft heel wat te bieden. En niet alleen in de zomer! Immers, natuurwandelingen zijn even leuk onder een stralende zon, in de herfst, of nog wanneer er een flink pak sneeuw ligt. Musea bieden verkoeling wanneer het gloeiend heet is en een droog onderkomen in de winter of wanneer het regent. Weer of geen weer, in Kalmthout moet je wezen! Een overzichtje van de voornaamste bezienswaardigheden.

De Kalmthoutse heide

Grenspark De Zoom

We beginnen toch maar bij de klassieker. Iedereen zegt Kalmthoutse heide, maar eigenlijk gaat het hier om een natuurgebied dat deel uitmaakt van het veel grotere gebied "De Zoom - Kalmthoutse heide", dat aan beide kanten van de Belgisch - Nederlandse grens ligt. De totale oppervlakte is zo'n 3750 ha en je mag vrij en gratis rondwandelen in het hele gebied. Honden daarentegen moeten aangelijnd worden en mogen niet overal komen. Ze hebben geen toegang tot het deel waar de schapen staan. Opgelet want je kan zwaar beboet worden wanneer je deze regels overtreedt! Maar niet getreurd: er blijven op de heide genoeg plaatsen over om te wandelen met jouw trouwe viervoeter!

Wandelpaden

Wat dacht je van mooie wandelpaden en bewegwijzerde routes over verschillende afstanden, van 3 tot 8 kilometer. Ook wandelingen met een gids zijn mogelijk. Je hebt zelfs de keuze tussen een natuur- of een cultuurhistorische wandeling met gids. Ook aan de minder mobiele medemens werd gedacht. Zij kunnen lekker op de heide gaan uitwaaien in de speciale wombats. Dit zijn rolstoelen uitgerust met grote, brede wielen die geen enkel probleem hebben met de vele zandweggetjes.

Vennen en uitkijktoren
Op de heide vind je zoals gezegd een gedeelte waar schapen vrij rondlopen en grazen en een uitkijktoren waar je mag opklimmen. Verder zijn er ook een aantal vennen, waar je bovendien heerlijk kan schaatsen wanneer het gevroren heeft. Voor meer info en prachtige foto's kan je terecht op www.grensparkzk.be. De hoofdparking bevindt zich Putsesteenweg 131. In mei 2011 gingen ten gevolge van de hevige droogte 600 hectare heide verloren door een grote brand. Daarmee is het de grootste milieuramp in Vlaanderen.

Raadzaal Gemeentehuis: schilderijen met zichten van de Kalmthoutse heide

Les Dunes de Calmpthout van Joseph François

In de Raadzaal van het Gemeentehuis van Kalmthout vind je sinds 2017 het gigantische schilderij "Les Dunes de Calmthout" van Joseph François. Op dit schilderij prijkt een heidezicht uit de negentiende eeuw. Het werk dateert uit 1890.

Frans Van Kuyck

Eveneens in de raadzaal van het Gemeentehuis hangen sinds 2017 schilderijen van de liberale kunstschilder Frans Van Kuyck. Hij had in Kalmthout een buitenverblijf "Villa Zwaluwdak". In dit buitenverblijf bevindt zich nu het OCMW van Kalmthout. Op de schilderijen van Frans Van Kuyck een heidezicht uit 1900 met hoeve, geschilderd in de Korte Heuvelstraat. Verder een boszicht met heuvels, waarschijnlijk uit de omgeving van de Geusenbacklaan.

Diezelfde Frans Van Kuyck lanceerde in 1913 ook de traditie van de Antwerpse Moederdag op 15 augustus, dit in tegenstelling tot Moederdag op andere plaatsen in de wereld in mei.

Gebouw naast de hoofdparking van de Kalmthoutse Heide

Het bezoekerscentrum van het grenspark "De Zoom - Kalmthoutse Heide" vind je Putsesteenweg 131, naast de hoofdparking van de Kalmthoutse heide. Het is ondergebracht in het gebouw dat ook aan de Dienst voor Toerisme en het Bijenteeltmuseum onderdak biedt.

NEC De Vroente
Tijdens de bezoekuren mag je in het NEC De Vroente gratis rondkuieren. Het centrum biedt drie tentoonstellingen. In de vaste tentoonstelling vind je opgezette dieren en educatieve infoborden over de fauna en de flora op de heide. Er zijn ook dwarsdoorsneden waar je een kijkje kan nemen in ondergrondse holen en op wortels van bloemen en planten. Alle opgezette dieren zijn dieren die dood werden aangetroffen en ooit door bezoekers in het centrum zijn binnengebracht. Je vindt er allerlei soorten vogels, maar ook vossen, everzwijnen en herten. Je kan ook een soort mini speurtocht op papier doen met vragen i.v.m. wat er in de tentoonstelling te zien is. De tijdelijke tentoonstelling wisselt jaarlijks. Zo was er al de tentoonstelling "Dier en plant als migrant". Deze tentoonstellingen zijn steeds boeiend, leerzaam en ludiek. De derde tentoonstelling is een kleine kunsttentoonstelling. Mooie natuurfoto's of schilderijen die eveneens te koop worden aangeboden.

Aan de balie van het bezoekerscentrum kan je ook educatieve spelletjes ontlenen die je tocht op de heide nog boeiender maken. Sommige kan je zonder begeleiding doen. Zo is er bijvoorbeeld de tas van Ruud Rups. Je begint bij de geboorte van het rupsje en doorloopt zijn hele leven aan de hand van leuke testjes en spelletjes. In de zak zit het nodige materiaal en een aantal leuke verrassingen. Vooral met kinderen heel leuk! De diverse fotozoektochten zijn ook heel prettig om met volwassenen of oudere kinderen te doen. Aan de hand van een pakje geplastificeerde foto's ga je opdrachtjes uitvoeren. Dingen zoeken of de foto's in de juiste volgorde leggen. Voor andere spelletjes heb je een gids nodig die je begeleidt. Voor het uitlenen van de spelletjes wordt een kleine vergoeding gevraagd maar de prijzen zijn echt democratisch. Verder organiseert het centrum ook vakantieateliers voor kinderen, speciale ateliers voor gehandicapten, vormingsdagen voor animatoren en leerkrachten, spelletjesnamiddagen, etc. De meeste activiteiten zijn volledig gratis. In de kast naast de balie staan ook verschillende natuurboeken en -affiches die je kan kopen. Voor meer info, foto's en prijzen kan je terecht op www.devroente.be of www.lne.be.

Het bijenteeltmuseum

In het linkse gedeelte van het gebouw bevindt zich het Bijenteeltmuseum. De ruimte is onderverdeeld in zeshoekige cellen, wat refereert naar de honingraten in de bijenkorf. In elke cel wordt een deeltje van het leven van de bij belicht. Je kan er alleen in rondneuzen, tegen een kleine vergoeding. Of je kan de rondleiding met gids doen. Deze duurt ongeveer anderhalf uur en hier moet uiteraard iets meer voor betaald worden. Wel even oppassen: de openingsuren van NEC De Vroente en die van het Bijenteeltmuseum lopen niet altijd gelijk.

Dienst voor toerisme

De derde pijler in het gebouw is de Dienst voor Toerisme van Kalmthout. Hier kan je terecht voor kaarten van wandel- en fietsroutes, boeken over Kalmthout en postkaarten. Je kan ook bepaalde streekproducten kopen, los of in mandjes. En, je kan er ook speciale edities van Suske en Wiske-albums kopen. Deze groene of blauwe edities handelen over de streek van Kalmthout en de typische bezienswaardigheden: de heide, de bijen, enz. Ieder jaar komt er een nieuw boek bij. Een collectorsitem! De wandelkaart van de Kalmthoutse Heide kan je hier ook bemachtigen voor slechts 1 €. Verder vind je ook nog draaimolentjes en rekken met gratis foldertjes over de heide en diverse activiteiten in de Kempen.

Even het gebouw binnenspringen voor of na een verkwikkende wandeling op de Kalmthoutse Heide loont de moeite en je ontdekt steeds nieuwe en andere dingen!

Het arboretum

Provinciaal Domein

Het arboretum van Kalmthout is een provinciaal domein met zeldzame bomen, struiken, vaste planten en bodembedekkers. Dit prachtige park is open voor het publiek van 15 maart tot 15 november. Maar dat betekent niet dat er in de rest van het jaar niets gebeurt! Op aanvraag is het arboretum het hele jaar toegankelijk voor groepen.

Hamamelis of Toverhazelaar

In de winter is het arboretum het mekka voor iedere hamamelisliefhebber. De hamamelis of toverhazelaar is dan ook een winterbloeiende plant die prachtige kleuren tevoorschijn tovert of er nu sneeuw ligt of niet. Ieder jaar in januari - februari zijn er de hamamelisfeesten. Tijdens de feesten kan je genieten van een verzameling hamamelissen uit heel Europa. Iedere zondag tijdens de feesten kan men een speciale hamameliswandeling maken in het park onder begeleiding van een gids van 11 uur tot 15 uur. Iedere wandeling duurt ongeveer een uur, dus rond 16 uur sluit het park zijn deuren.

Winkelen en de innerlijke mens versterken

Aan de in - en uitgang van het arboretum vind je een gezellig winkeltje waar je leuke geschenkideeën kan opdoen (en kopen natuurlijk), allemaal in verband met de natuur, bloemen en planten. Er naast is ook een binnen- en buitencafetaria. Het arboretum heeft een ruime parking maar is ook heel gemakkelijk bereikbaar per trein. Het station van Kalmthout ligt op 50 m van de ingang. Adres: Heuvel 2.

Natuurreservaat De Maatjes

Een natuurreservaat dat hoofdzakelijk op Nederlands grondgebied ligt met rietvelden, broekbosjes en natte weilanden. Je vindt het domein in het noordoosten van Kalmthout in het gehucht Nieuwmoer. De parkeerplaats en het informatiebord vind je aan de visvijver Hanneke Wiewau.

Militair Domein Klein Schietveld

Dit militaire domein ligt op het grondgebied Brasschaat - Kalmthout en vormt samen met het militaire domein Groot Schietveld in Brecht een gebied van 900 ha dennenbos, eikenberkbos, weilanden, vennen en heide. Het wandelpad met de rode pijltjes is 12 kilometer lang en spijtig genoeg niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers en kinderwagens. Je vindt dit domein ten zuidoosten van Kalmthout.

Gemeentelijk Park Strijboshof

Een buitenverblijf uit het einde van de 19de eeuw met een park van 4 ha. Het park is vrij toegankelijk en in de zomer worden er op maandag Parkconcerten in gehouden. De voormalige villa van het domein, de villa Belgrano, is nu het Strijboshof, een taverne / feestzaal waar heel veel trouwpartijen worden gehouden omwille van het prachtige park.
Adres: Achterbroeksesteenweg 69.

Provinciaal Suske en Wiske museum

Dat Kalmthout ook nog wat anders in petto heeft dan natuur, bewijst het Suske en Wiske museum. Het museum is hoofdzakelijk bedoeld voor scholen en georganiseerde groepen met kinderen. Je kan er kennis maken met de stripwereld en met het werk van Willy Vandersteen. In het atelier kan je zelf aan de slag: zelf een strip maken, meespelen in een strip en nog veel meer. Alle gemaakte werkjes kan je mee naar huis nemen in een handig koffertje. Het basisprogramma duurt 3 uur. Soms zijn er ook projectdagen, dan wordt er rond een bepaald thema gewerkt. Op bepaalde dagen en na afspraak zijn ook familiebezoeken mogelijk. Het museum bevindt zich in de villa van de overleden striptekenaar Willy Vandersteen. Je vindt het museum in de Beauvoislaan 98.

Kalmthoutse Straatfeesten

Ieder jaar op Pinksterweekend worden in Kalmthout de Kalmthoutse straatfeesten gehouden. Drie dagen feest, optredens, braderijen, rommelmarkten, animatie, etc. Bij mooi weer zeker ook een aanrader voor een dagje uit.

Het zwarte goud van Kalmthout

Begin 2015 lanceerde de gemeente Kalmthout een nieuwe lekkernij: een praline met praliné en een crunch. Bovenop het logo van Kalmthout. Het logo bestaat uit negen bolletjes in verschillende kleuren. Het paars staat voor de Kalmthoutse heide in volle bloei. De paarse bolletjes vormen ook de K van Kalmthout. Het blauw staat voor de recreatie, het groen voor het agrarische karakter en het oranje voor de economie. Elk seizoen krijgt een andere kleur de nadruk. In de zomer zal paars de hoofdkleur zijn, in de lente groen, in de herfst oranje en in de winter blauw. De lekkernij wordt gefabriceerd door Chocolaterie Het Zwarte Goud. Je vindt de praline bij de toeristische dienst van Kalmthout.

De heikneuters

We eindigen even waar we gestart zijn: op de heide. De heikneuters is de bijnaam van de Kalmthoutenaars. Het is samengesteld uit twee delen. De kneut is een kleine zangvogel die je tegenkomt op arme zandgrond. En arme zandgrond vind je... op de heide!

Zo zie je maar, voor elk wat wils in Kalmthout en vervelen moet je er zeker niet doen!