Rondvaart Oosterschelde naar nieuwe methode oesterkweek

Bekend is het traditionele verwerken en inpakken van de oesters in de historische oesterputten en loodsjes in Yerseke. Er wordt op diverse locaties en tijdens rondleidingen uitleg gegeven over de oesterkweek. Door enkele oorzaken is het voortbestaan van deze traditionele kweek in het geding. Door over te schakelen naar nieuwe methoden, hoopt men door te kunnen gaan met de oesterkweek. Deze nieuwe methoden zijn voor de toeristen sinds 2017 met eigen ogen te zien tijdens een rondvaart op de Oosterschelde.

• Virus en een onderwatervijand bedreigen de oester
• Geen gevaar volksgezondheid
• Ontwikkelen van nieuwe vormen van oesterkweek op de Oosterschelde
• Plan van aanpak: onderzoek en testen met de off-bottom cultuur
• De Franse methode van oesters kweken toepassen in Nederland
• Experimenten en ontwikkelingen anno 2017
• Toeristen kunnen alles van dichtbij beleven!
• Oesterkwekers aan het werk zien en oesters proeven
• Locaties van rondvaart en rondleidingen in Yerseke

Virus en een onderwatervijand bedreigen de oester

Er zijn anno 2017 twee zaken die het voortbestaan van de oestercultuur kunnen bedreigen.

Virus

Sinds 2010 is er sprake van een herpesvirus in de oesters waardoor er vooral veel jonge oesters doodgaan.

Oesterboorder

Dit is een kleine slak die een gaatje boort in de schelp van de oester. Vervolgens eet de slak of een andere zeebodembewoner het oestervlees op. Hoofdzakelijk jonge Japanse oesters (beter bekend als de Zeeuwse creuse) vallen ten prooi aan de oesterboorder. Deze jonge oesters hebben nog een dunne schelp en zijn natuurlijk een makkelijke prooi. Maar er worden door de kwekers toch ook veel oudere (en dus sterkere) schelpen met een gaatje gevonden.

Geen gevaar volksgezondheid

Al in 2008 werd het herpesvirus gesignaleerd in Frankrijk. Daarna is het virus verder verspreid. In Nederland werd het virus voor het eerst gesignaleerd in de Oosterschelde. Ook in de Waddenzee is het waargenomen. Belangrijk is dat het virus gevolgen heeft voor de oester zelf, maar voor mensen ongevaarlijk is!

Ontwikkelen van nieuwe vormen van oesterkweek op de Oosterschelde

Door de bedreiging van een virus en een roofslak slinkt de voorraad oesters. Een oester doet er een paar jaar over om tot een consumptieoester uit te groeien. Als er teveel jonge oesters sterven, wordt de voorraad consumptieoesters natuurlijk minder. De oesterkwekers zijn op zoek naar nieuwe kweekmethoden en gestart met andere en experimentele vormen van oesters kweken. De experimenten vinden plaats op de Oosterschelde.

Plan van aanpak: onderzoek en testen met de off-bottom cultuur

De oesterkwekers hebben de hulp van het ministerie van Economische Zaken en de wetenschap (Wageningen UR) ingeroepen. Samen is er een plan van aanpak opgesteld voor de periode 2016-2018. Wetenschappers en kwekers werken nauw samen in dit traject.

De Franse methode van oesters kweken toepassen in Nederland

Een van de belangrijkste uitkomsten is het uitproberen van nieuwe kweektechnieken. Eigenlijk een bestaande methode die bijvoorbeeld in Frankrijk al heel lang wordt toegepast. De zogenaamde 'off-bottom kweek'. Zakken en manden met oesters worden op een soort tafels gekweekt die op de bodem van de zee staan. Een andere manier is de oesters in kooien of mandjes aan lange lijnen te hangen. De achterliggende gedachte is dat natuurlijke vijanden zoals de oesterboorder op deze manier geen kans krijgen omdat de oesters niet meer op de bodem van de zee liggen.

Experimenten en ontwikkelingen anno 2017

Verschillende kwekers experimenteren met off-bottom technieken. Terwijl de oesterkwekers bezig zijn op zee, ontwikkelen diverse machinebedrijven nieuwe ontwerpen. Vaak naar aanleiding van input van de mannen op zee. Door zo samen te werken kunnen nieuwe vindingen en verbeteringen aan apparatuur, snel uitgeprobeerd worden.

Toeristen kunnen alles van dichtbij beleven!

Vanaf 2017 kan men het off-bottom kweken van dichtbij zien. Behalve op zee is er op het oesterputtencomplex in Yerseke ook een bedrijf waar men behalve oesters proeven ook tekst en uitleg krijgt over het hele kweekproces. Met ingang van 2017 is er een rondvaart naar de oesterpercelen mét demonstraties. Tijdens een twee uur durende rondvaart op een nieuwe boot, kan iedereen een goede indruk krijgen van het reilen en zeilen in de oesterkweek.

Oesterkwekers aan het werk zien en oesters proeven

De rondvaart gaat naar een oesterkweekperceel op de Oosterschelde. Daar kan men zien hoe de kweekinstallaties eruitzien. Er wordt uitleg gegeven over hoe de kweekinstallaties gebruikt worden. Om het verschil met het traditioneel kweken van oesters te laten zien, wordt er een sleep gedaan met een oesterkor (sleepnet). Men kan met eigen ogen zien hoe een grote hoeveelheid oesters er van dichtbij uitziet. Vaak zit er nog wat bijvangst in het net, zodat iedereen een idee heeft wat er allemaal leeft op de zeebodem. Behalve een mooie tocht over de Oosterschelde en een demonstratie over het kweken van oesters, is er natuurlijk ook de mogelijkheid om oester te proeven aan boord.

Locaties van rondvaart en rondleidingen in Yerseke

Er zijn verschillende locaties om op te stappen op de rondvaart of een rondleiding met uitleg te krijgen over de oesterkweek. De rondvaart naar de oesterkweekpercelen is van juni tot september. De boot vaart dan een keer 's ochtends en een keer ’s middags uit. Ook in Wemeldinge is er een opstapmogelijkheid.

Rondleidingen zijn mogelijk over de oesterputten onder leiding van een gids. Ook is er een bedrijf waar men een kijkje kan nemen hoe het er in de oestersector aan toegaat. En ook hier kan men weer oesters proeven. Mooie bijkomstigheid is dat het proeven kan gebeuren terwijl men een schitterend uitzicht heeft over de historische oesterputten en de Oosterschelde. Meer informatie is te vinden op de website van de VVV Zeeland.