Joods Historisch Museum: rituelen en geschiedenis

Het Joods Historisch Museum is gevestigd in vier synagogen, die tegen elkaar ‘aangeplakt’ staan in het centrum van Amsterdam. Ze vormen een opvallend bewijs van de toeloop van joodse immigranten naar de stad in de 17de en 18de eeuw. De vier gebedshuizen bieden een inkijkje in de joodse religie, geschiedenis en cultuur in Nederland. Wat gebeurt er tijdens een bar mitswa? Waarom breekt op een bruiloft de bruidegom een glas en roepen de omstanders ‘mazal tov’? Wat houdt een besnijdenis in en waarom eten joden honing tijdens het joods nieuwjaar? Vragen waarop je antwoord krijgt in het oudste gebouw van het Joods Historisch Museum, de sfeervolle Grote Synagoge. Hier is een expositie ingericht over het joods religieus leven. Belangrijke thema’s zijn ‘de schoonheid van heiligheid’, verbeeld in versierde gebruiksvoorwerpen als een torakroon, toraschild en torarol (de tora is het heilige boek).

Viering sabbat

Ook het alledaagse leven wordt geëerd in schoonheid. Tijdens de viering van de sabbat thuis gebruikt een familie onder meer fraaie gebedskleden, kandelaars en kidoesjglazen. De inhoud van de vele joodse feesten en rituelen wordt eigentijds verbeeld in filmpjes en ander beeldmateriaal.

Op de vlucht

Op de eerste verdieping vind je een tentoonstelling over de geschiedenis van de joden in ons land tot 1890. Zij vluchtten in de zeventiende eeuw vanuit Zuid-Europa voor de inquisitie, vanuit Oost-Europa voor pogroms, en vonden in het Nederland van de Gouden Eeuw de vrijheid om hun geloof te belijden.

Holocaust

Over die eerste eeuwen is minder bekend dan over het vervolg van de geschiedenis (geëxposeerd in een andere synagoge): die van de twintigste eeuw en met name de Tweede Wereldoorlog. Neem in dat verband ook een kijkje in de Hollandse Schouwburg (Plantage Middenlaan 24; dagelijks 11-16 uur), vanwaar in 1942 en 1943 tienduizenden joden werden gedeporteerd. Een plek om heel stil van te worden.

Praktische informatie

• Nieuwe Amstelstraat 1
• 1011 PL Amsterdam
• 020 – 531 03 10
• website museum
• dagelijks 11-17 uur
• (gesloten op joods nieuwjaar en grote verzoendag)
• toegang: € 3 - € 12 (Museumjaarkaart geldig)

Weetjes

• Andere thema’s in het museum zijn: joodse kunst en cultuur (met onder meer de schilder Charlotte Salomon). Ook is er een afdeling voor kinderen.
• Joodse feestdagen vinden elk jaar op andere data plaats. Kijk op de website voor de data.
• Restauranttip: King Solomon aan het Waterlooplein (Israëlische, koosjere keuken).