Gran Canaria, eiland van de eeuwige lente

Gran Canaria is het populairste eiland van de Canarische Eilanden onder de zonaanbidders, die een zonvakantie in Spanje willen boeken. Maar Gran Canaria is meer dan alleen een aantrekkelijke zonbestemming. Het is een eiland met een rijke cultuur en een schitterend, gevarieerd landschap: van het ruige vulkaan gebergte en idyllische dorpjes in het binnenland tot uitgestrekte zandstranden in het Zuiden.

• Geografie van Gran Canaria
• De vulkanische oorsprong van Gran Canaria
• Klimaat
• Gran Canaria, een miniatuurcontinent
• De bevolking van Gran Canaria
• Taal op Gran Canaria
• Religie op Gran Canaria

Geografie van Gran Canaria

Een vulkanisch archipel

Gran Canaria is één van de Canarische Eilanden, een vulkanisch archipel in de Atlantische Oceaan. De archipel (eilandengroep) bestaat uit zeven grote bewoonde eilanden – Tenerife, Fuerteventura, Gran Canaria, Lanzarote, La Palma, La Gomera, El Hierro – en uit vier kleinere, rotsachtige eilandjes die deels onbewoond zijn: La Graciosa, Montaña Clara en Alegranza ten noorden van Lanzarote en Los Lobos ten noorden van Fuerteventura.

Afstanden

• De afstand van west naar oost bedraagt ongeveer 500 km.
• Van noord naar zuid ca 200 km.
• De afstand van Gran Canaria naar de zuidpunt van Spanje bedraagt 1100 km
• De afstand van Gran Canaria naar Afrika 209 km.
• En de afstand van Fuerteventura naar de westkust van Afrika 114 km.

Oppervlakte

De totale oppervlakte van de eilanden is ruim 7500 km² en die van Gran Canaria 1560 km². Na Tenerife en Fuerteventura is Gran Canaria het 3e grootste eiland van de Canarische archipel.

Vulkanisch gebergte

Gran Canaria heeft een ruwe circelvorm met een diameter van ongeveer 50 km. In het centrum bevindt zich een bergmassief (el cumbre). De hoogste top is Pozo de las Nieves,1950 meter hoog. Ten noordwesten ervan bevinden de beroemde Roque Nublo (wolkenrots), die 1815 meter hoog is en de Roque Bentayga (1404 meter).

De vulkanische oorsprong van Gran Canaria

De oorsprong van Gran Canaria en de andere zes Canarische Eilanden, is vermoedelijk hetzelfde: ze zijn uit de Atlantische Oceaan omhooggestegen als gevolg van vulkanische werking. Dit is op alle eilanden nog goed te zien: lavavelden, basaltdekken en vulkaankegels, krateropeningen (calderas). Bijvoorbeeld vlakbij Las Palmas (de hoofdstad van Gran Canaria) bevindt zich de beroemde Caldera de Bandama. Bovendien is er nog steeds sprake van vulkanische activiteit. Op Lanzarote bijvoorbeeld is op sommige plaatsen de bodem nog warm. Islote de Hilario, dat in het Parque Nacional de Timanfaya ligt, is heetste plek van het eiland: slechts 6 meter onder het oppervlak heersen er temperaturen van 400 °c. Restaurant El Diablo, dat in dit park ligt, grillt er zelfs boven (roosters zijn over een groot gat in de grond geplaatst).

Klimaat

Subtropisch klimaat

Gran Canaria heeft een zonnig, subtropisch klimaat. Het hele jaar door is het eigenlijk lekker weer en zijn de temperaturen vrij gelijkmatig. Het milde, gelijkmatige klimaat is te danken aan de invloed van de golfstroom en aan de passaatwinden. De eilandengroep ligt voor de kust van Afrika en door deze ligging zijn de temperaturen vrij hoog. Maar zowel de Canarische stroom, een aftakking van de golfstroom, als de vochtige passaatwinden koelen de hoge temperaturen af.

Sneeuw op de pico del Teide

In de bergen, in het binnenland is het wat koeler, vooral in de wintermaanden kan het er koud zijn. Op de hoogste bergtoppen ligt er zelfs enkele maanden per jaar wat sneeuw, op de pico del Teide op Tenerife het langst.

Het zonnige zuiden

Het zuiden van Gran Canaria (o.a Maspalomas, Playa del Ingles) ligt in de regenschaduw van de bergen, met als gevolg dat het daar droger en zonniger is dan in het noorden (o.a Las Palmas). In het zuiden is het eigenlijk altijd zonnig en warm weer. In het noorden daarentegen kan het wel ’s bewolkt zijn en af en toe een buitje vallen.In de zomer komt het wel ’s voor dat er een dik wolkendek boven de zee hangt in Las Palmas. De canario’s noemen dit verschijnsel: 'la panza del burro' (de buik van de ezel).

Temperatuur

De gemiddelde jaartemperatuur bedraagt 22°C; de koudste maand is januari met een gemiddelde maandtemperatuur van 20°C en juli en augustus zijn de warmste maanden met gemiddeld 25°C. De meeste regen valt in de periode november tot en met maart. De droogste maanden zijn de zomermaanden juni, juli en augustus. Door de golfstroom ligt de temperatuur van het zeewater bijna het hele jaar door tussen de 19 en 24°C. Het hele jaar door kun je dus een duik in de zee nemen.Maar de beste maanden om in zee te gaan zwemmen zijn de maanden vanaf augustus tot en met oktober, want dan is het water lekker opgewarmd. Bovendien is het water vrijwel altijd schoon en zo helder dat je scholen vissen kunt aanschouwen.

Gran Canaria, eiland van de eeuwige lente

Het gevolg van dit alles is aan aangenaam, constant klimaat met nauwelijks merkbare verschillen tussen zomer en winter (overigens geldt dit niet voor de canario’s zelf en het modebeeld: herfst- en wintercollecties verschijnen in de winkels wanneer de zomer is afgelopen Voor de canario’s bestaat er wel degelijk een wisseling van de seizoenen en ze dragen rustig handschoenen en een dikke winterjas zodra de herfst zíjn intrede doet, hoewel het nog steeds een graadje of 20 is!). Niet voor niets wordt Gran Canaria ook wel het eiland van de eeuwige lente genoemd.

Gran Canaria, een miniatuurcontinent

Hoewel alle eilanden dus van vulkanische oorsprong zijn, zijn ze landschappelijk bijzonder gevarieerd. Er zijn gele, grijze en zwarte stranden bestaande uit fijn zand of grofkorrelige lava. Naast vlaktes zijn er hoge bergen waarvan de toppen enkele maanden met sneeuw bedekt zijn.

De westelijke eilanden: Tenerife, La Palma, La Gomera en El Hierro zijn bergachtig en vooral in het noordelijk gedeelte dichtbegroeid, dus erg groen. (Met name La Palma). De zuidelijke kanten van deze eilanden zijn veel droger en zonniger. De oostelijke eilanden Lanzarote en Fuerteventura zijn vlakker en door hun ligging bij Afrika veel zonniger en droger en ze staan bekend om hun lange, uitgestrekte stranden.

Gran Canaria zit er letterlijk en figuurlijk een beetje tussenin. Vrijwel alle soorten Canarische landschappen zijn op dit miniatuurcontinent vertegenwoordigd: van groene valleien en vulkanisch berggebied in het binnenland – het noorden – tot Sahara-achtige duinen van Maspalomas en lange zandstranden in het Zuiden. Cactussen in de meest verschillende soorten en maten groeien naast weelderige Canarische palmbomen en subtropische bloemen en planten zoals de bougainvillae, paradijsbloem en kerstster.

De bevolking van Gran Canaria

De Guanches

De oorspronkelijke bewoners van de Canarische Eilanden, de Guanches, vermengden zich aan het eind van de 15e eeuw met de Spaanse veroveraars. Hun nakomelingen waren de voorouders van de huidige bevolking.

Bevolkingsdichtheid

Op de Canarische Eilanden wonen anno 2007 1,9 miljoen mensen onder wie ook Portugezen, Engelsen, Scandinaviërs, Italianen en Duitsers. Gran Canaria telt zelf ongeveer 800.000 inwoners, waarvan de helft in de hoofdstad Las Palmas woont.

Multi-culturele samenleving van Las Palmas

In Las Palmas is er sprake van een multi-culturele samenleving: onder andere Marokkanen, Indiërs, Filippijnen, Koreanen, Saharanen, Japanners, Zuid-Amerikanen, Afrikanen en Chinezen, wonen en leven broederlijk naast elkaar. Het aantal mensen dat uit Zuid-Amerika afkomstig is, is het sterkst vertegenwoordigd.

De invloed van Zuid-Amerika op Gran Canaria

Hoewel Gran Canaria tot Spanje behoort, voelen de Canariërs zich anders dan de Spanjaarden van het vasteland (El Peninsula), want zij staan sterk onder invloed van Latijns-Amerika. Die invloed is het meest meest merkbaar in Las Palmas. De band met Zuid-Amerika bestaat al eeuwen lang; reeds in de 15e eeuw waren de eilanden bevoorradingsplaatsen voor de schepen naar Zuid-Amerika. Daarbij zijn tal van Canariërs naar Latijns-Amerika geëmigreerd, vooral naar Venezuela en Cuba. De Zuid-Amerikaans invloed is terug te vinden in de taal, muziek, eetcultuur en bij het Canarisch carnaval. In sommige Canarisch restaurantjes staan Cubaanse gerechten op het menu zoals 'arroz a la Cubana' (Cubaans rijstgerecht met ei, banaan en tomatensaus). In Las Palmas tref je her en der een Cubaans café aan en de salsa is erg populair. Je kunt er vele salsa dansscholen en salsa clubs vinden.

Taal op Gran Canaria

Castilliaans

De voertaal op de Canarische Eilanden is het Castillaanse Spaans, de officiële taal van de ‘’Peninsula”, de Spaanse aanduiding voor het vasteland van Spanje.

Zuid-Amerikaanse invloed

Maar de uitspraak komt dichter in de buurt van het Zuid-en Middenamerikaans. Ook wordt de voertaal vaak doorspekt met Zuid-Amerikaanse uitdrukkingen zoals het woord 'guagua' (bus).

'La Palma' in plaats van 'Las Palmas'

Een bijzonderheid in de uitspraak is het weglaten van de 's' als die na een klinker staat. De meesten zeggen niet niet 'dos' (het cijfer 2), maar 'dó'. Ander voorbeeld: ze zeggen niet 'Las Palmas', maar 'La Palma' (heel verwarrend want La Palma is een ander eiland van de Canarische Eilanden).

Canarische uitdrukkingen

De Canarische spreektaal kent tal van uitdrukkingen die je voortdurend op straat, in het café of op de markt hoort. Zoals 'chacha/o', dat een afkorting van 'muchacha/o' is (meisje/jongen). 'Qué pasó?' of 'Qué hay?', dat als een groet wordt toegepast (in het Engels vergelijkbaar met 'What’s up') 'Chos!' of 'ño!' geeft een uitdrukking van verbazing aan.

Canarische koosnaampjes

De Canariërs zelf zijn een open, gastvrij volk met veel gevoel voor humor. Bij de bushalte, op de markt, op het plein – vooral in het binnenland – maken de Canariërs graag een praatje met je en in de dorpen groet iedereen je. En het is heel gebruikelijk dat als je iets vraagt, of bij binnenkomst en verlaten van een winkel of café, je wordt aangesproken met tal van Canarische koosnaampjes zoals 'Adios mi cielo!' (Dág, mijn hemeltje), 'Si, mi niño' (Ja, mijn jongen), 'Hola mi reina' (Hallo mijn koningin), 'Perdona mi hijo!' (Sorry, mijn zoon!). Erg vermakelijk, maar ook gezellig is deze omgang van de Canariërs met elkaar.

Religie op Gran Canaria

Het katholieke geloof

De Spaanse veroveraars brachten in de 15e eeuw ook het christelijk geloof met zich mee. De huidige bevolking van de eilanden is katholiek. Het katholieke geloof leeft heel sterk onder de Canarische bevolking. De Canariërs – zowel jong als oud – gaan trouw ’s zondags én doordeweeks naar de kerk, nemen de biecht af en maken iedere keer een schietgebedje als ze een ambulance horen, de zee in gaan, langs het kerkhof of ziekenhuis rijden. In de hoop dat hem of haar geen tegenspoed overkomt.

Feesten

De Canariërs hebben ter ere van de Moeder Gods een groot aantal kerken gebouwd. Veel kerken, gewijd aan de Virgen (Heilige Maagd) of Nuestra Señora (Onze Lieve Vrouw) zijn genoemd naar een bepaald aspect van Maria. Bijvoorbeeld La Concepción (Maria Onbevlekte Ontvangenis), La Asunción (Maria Hemelvaart) of Los Dolores (Moeder van Smarten). De Canariërs zijn echte feestvierders. Omdat elke plaats een heilige heeft en aan elke heilige wel een fiesta is gewijd, is er elke maand in dorp of stad één of meerdere feesten. Het word gevierd met processies, soms met vuurwerk op elke hoek van de straat, muziek en dans. Langs de weg staan overal stalletjes met snoep en gedroogde zoute inktvis, dat geroosterd wordt.

Beschermheiligen

Naast de traditionele kerkelijke feestdagen worden op het eiland ook de herdenkingsdagen van Maria – Mariafeesten – en een groot aantal heiligen gevierd. Beschermheilige van de Canarische Eilanden is de Virgen de la Candelaria (Maria van de Lichtmis). Bovendien kennen alle afzonderlijke eilanden een Virgen als beschermheilige. Die van Gran Canaria is Nuestra Señora del Pino (Onze Lieve Vrouw van de Pijnboom), die speciaal vereerd word in de kerk van Teror.