Royal De Luxe: Frans toneelgezelschap op bezoek in Antwerpen

Een olifant, een duiker, een hand, een kleine reuzin, een zak vol brieven, paspoppen die gekke toeren uithalen, een oma, een kleine zwarte man en een kleine reus. Wat al die dingen gemeen hebben? Royal De Luxe. Een Frans toneelgezelschap uit Nantes dat sinds 1979 steeds gekkere dingen verzint en daarmee de wereld verovert. Een gezelschap dat regelmatig opduikt in Antwerpen, onder andere tijdens de Zomer van Antwerpen. De enorme marionetten duiken op op verschillende plaatsen in de stad en vertellen samen een verhaal.

Royal de Luxe

Frans straattheatergezelschap

Royal de Luxe is een prestigieus Frans straattheatergezelschap dat sinds 1989 zijn basis heeft in Nantes. De groep werd in 1979 in Aix-en-Provence opgericht door Jean-Luc Courcoult. Hun originele voorstellingen zijn altijd opgebouwd rond enorme poppen of dieren. Interactie met het publiek is hun hoofddoel. De voorstellingen zijn steeds gratis.

Verrassing en mysterie

Verrassing en mysterie zijn twee hoofdingrediënten van de voorstellingen. Geen klassiek straattheater dus. Het straattheatergezelschap ging al naar Zuid-Amerika, Azië en Afrika met zijn producties. In Europa kregen Berlijn, Barcelona, Parijs, Londen en Leeuwarden al het bezoek van de reusachtige figuren.

Royal de Luxe op bezoek in Antwerpen

In 1993, het Cultuurjaar, kwam het gezelschap voor de eerste maal naar Antwerpen met "Cargo". Hier werd het ruim van een boot omgetoverd tot een Franse straat. Sindsdien is Royal de Luxe regelmatig te gast in de Scheldestad. 1998 bracht "Retour d'Afrique", waarbij een grote Reus zocht naar een kleine zwarte reus. In 2002 brachten ze "Petits contes chinois", in 2006 "Het bezoek van de Sultan der Indiën op zijn olifant die door de tijd kan reizen". De 12 meter hoge houten olifant paradeerde toen door de stad aan de zijde van een reuzin waarop de sultan verliefd was. Bezoekers mochten plaatsnemen op zijn rug en mee door de stad wandelen. In 2008 volgde "Opstand van de Paspoppen", wat voor heel wat opschudding zorgde op de Meir. In 2010 was het straattheatergezelschap terug in Antwerpen, met weer een fantastisch spektakel "De duiker, zijn hand en de kleine reuzin". De volgende afspraak was in juni 2015, in het kader van de Zomer van Antwerpen. De 7,5 meter grote grootmoeder, gezeten in een reuzerolstoel en met typisch Franse sloffen aan kwam nog eens een bezoekje brengen aan Antwerpen met een van haar kleinkinderen, een kleine zwarte reus. Deze reus kwam ook al eerder naar Antwerpen, in 1998 om precies te zijn. Oma reus is de enige pop die kan praten. Ze vertelt oude verhalen over Antwerpen. In 2019 komt Royal de Luxe ook even naar Antwerpen, maar houden ze het wel bescheidener. "Miniatures" houdt met kleine mannetjes de wereld onder een vergrootglas van 3 tot 7 juli tussen twee tribunes op de parking van het Bosuilstadion in Deurne.

1993: Cargo

Het ruim van een boot werd omgetoverd tot een typische Franse straat. Met die oude cargoboot voer het gezelschap naar Zuid-Amerika om er in 1992 de anti-conventionele verjaardag van de ontdekking van Amerika te vieren. Het schip maakte daarna ook een halte in de Antwerpse haven.

1998: Retour d'Afrique / terug uit Afrika

Een grote reus zocht in augustus 1998 naar een kleine reus door de straten van Antwerpen. De zes meter hoge reus werd gecreëerd na een bezoek van het gezelschap aan Kameroen.

2002: Petits contes chinois revus et corrigés par les nègres

Een spektakel rond 9 Afrikaans-Europese vertellingen waarbij het publiek de volgorde bepaalde.

2006: Bezoek van de Sultan der Indiën op zijn olifant die door de tijd kan reizen

Door de straten van Antwerpen paradeerde in juli 2006 een mechanische houten olifant van 12 meter hoog met op zijn rug een Indische sultan. Bezoekers konden eveneens in een mandje op de rug van de olifant plaatsnemen en zo genieten van de gevels in de Antwerpse straten. Naast de olifant wandelde tevens de reuzin waar de sultan op verliefd was. Hun ontmoeting moest in Antwerpen plaatsvinden.

2008: Opstand van de paspoppen

In juli 2008 was 'La révolte des mannequins' oftewel de 'Opstand van de paspoppen' te zien op de Antwerpse Meir. In de etalages van de winkels stonden paspoppen met handgeschreven boodschappen. Immers, in 1900 werd begonnen met de massaproductie van paspoppen. De paspoppen zaten gevangen en waren vaak verdrietig. Tot ze op een dag uit hun keurslijf ontsnapten.

2010: De duiker, zijn hand en de kleine reuzin

Verhaal aangepast aan elk land waar het komt

Het verhaal van de duiker, zijn hand en de kleine reuzin van Royal de Luxe werd eerder al opgevoerd in Nantes/Saint-Nazaire in Frankrijk in juni 2009. Daarna trok het naar Berlijn in Duitsland in oktober 2009. Daar heette het spektakel "Das Wiedersehen von Berlin" en was het gebaseerd op de geschiedenis van de val van de Berlijnse Muur. Begin 2010 was Royal de Luxe te gast in Santiago in Chili. In augustus 2010 kwam het verhaal naar Antwerpen. Regisseur van het verhaal is Jean-Luc Courcoult en ook in Antwerpen werd het verhaal aangepast aan de Antwerpse geschiedenis, met elementen van Antigoon, Brabo, de hand van Antwerpen en de scheepvaartmaatschappij Red Star Line.

Het verhaal

De reus bevindt zich op de oever van de rivier en vraagt aan iedereen die voorbij wil tol. Met het geld bouwt de reus de stad van zijn dromen, met enorme badkuipen (de dokken). Op een dag wordt de reus gevangen genomen en wordt zijn hand afgehakt. De reus en zijn hand zinken naar de bodem van de Atlantische Oceaan. Daar varen de boten van de Red Star Line op en af tussen Antwerpen en Amerika. Op een dag valt een postzak van het schip. De hand recupereert de zak en neemt hem mee naar Antwerpen, naar de enorme badkuipen. De kleine reuzin doolt nog steeds in Antwerpen rond, op zoek naar haar oom. Deze begeeft zich in duikerspak ook terug richting Antwerpen. Zullen ze elkaar terugvinden?

De postzak

Tussen 1875 en 1935 maakten miljoenen mensen de overtocht tussen Antwerpen en Amerika, op zoek naar een beter leven, als pleziertocht of op zakenreis. Eenmaal in Amerika aangekomen, schreven velen brieven naar het thuisfront. Deze brieven gingen via postzakken mee naar Europa. En zo'n postzak speelt een hoofdrol in het verhaal van "De Duiker, zijn hand en de kleine reuzin". De overboord gevallen postzak wordt opgevist door de hand en meegenomen naar Antwerpen. De zak werd gevuld met meer dan 100.000 brieven, kaartjes en tekeningen gemaakt door kinderen uit scholen, ouderen uit rusthuizen en mensen van schrijfateliers. Opdracht was: schrijf een brief en vertel over je nieuwe leven in Amerika. Maar ook kopieën van echte, originele oude brieven zitten in de postzak. Echte pareltjes, aangrijpende verhalen en historische getuigenissen. Deze zak gaat mee door de straten van Antwerpen en op het einde van de rit worden de brieven uitgedeeld onder de aanwezigen. Wie zo'n brief kon bemachtigen had een leuk aandenken aan de doortocht van de reuzen.

2015: Oma reus en de kleine zwarte reus

Het straattheatergezelschap Royal de Luxe mocht in 2010 niet minder dan 800.000 toeschouwers verwelkomen. Met hun nieuw programma "Le mur de Planck" kwamen ze in 2015 weer naar Antwerpen, vijf jaar na hun laatste passage. Ditmaal een nieuw verhaal over de kleine zwarte reus en zijn oma, weer bedacht door hun geestelijke vader Jean-Luc Courcoult. Zoals gewoonlijk was er geen programma en doken de poppen overal in de stad op in het weekend van 19 tot 21 juni 2015. Oma reus is de enige pop die kan praten. Ze vertelde oude verhalen over Antwerpen en over de familiegeschiedenis van de reuzen zelf. Gezeten in haar gigantische rolstoel rookte ze pijp, spuwde af en toe eens en liet windjes die naar vanille roken.

De Muur van Planck

De Muur van Planck is een plek ergens in de ruimte, voorbij de Big Bang. Het is een plek waarop elke wiskundige berekening naar het oneindige botst. De perfecte plek dus voor de geboortegrond van de reuzen.

Oma reus vertelt

Oma reus vertelde op verschillende plaatsen in Antwerpen verhaaltjes. Oma reus spreekt een bizarre taal, samengesteld uit Romaanse, Aziatische, Angelsaksische en Arabische klanken. In Antwerpen zorgde een tolk voor een simultane vertaling naar het Nederlands. Haar verhalen haalt oma reus uit een koffer vol dossiers over het verleden, het heden en de toekomst van Antwerpen. Sommige verhalen zijn echt, andere zijn verzonnen. Zo komt de Red Star Line weer aan bod (net als in 2010), gaat het over walvisbeenderen, over zwart Jefke in de Zoo en over een koffieverkoper op een bakfiets. Op 21 juni kreeg oma reus dan een speciale "begrafenis".

Meer in het MAS

De 40 reuzen van Antwerpen werden voor de gelegenheid afgestoft en kregen tijdelijk een plaatsje in het MAS (Museum aan de Stroom). Ook de beenderen van Druoon Antigoon lagen er bij: een gigantisch schouderblad en een reuzenrib. De beenderen van Antigoon werden volgens de legende ooit uit de Schelde opgevist. Meer info op www.mas.be

2019: Miniatures

Geen reuzen deze keer maar wel echte personen en kleine mannetjes die ons de wereld onder een vergrootglas tonen. "Miniatures" is een antwoord op de problemen van de maatschappij, op de chaos. Het spektakel is grotendeels gebaseerd op de gebeurtenissen in de luchthaven van Zaventem op 22 maart.