Wat is het tijdsverschil tussen Nederland en andere landen?

Voor mensen die veel reizen naar het buitenland is het altijd handig te weten wat het tijdsverschil is tussen Nederland en het land van bestemming. Met dit artikel willen we u de tijdsverschillen doorgeven van de belangrijkste bestemmingen. De landen staan op alfabetische volgorde. Ook staan er interne links zodat u snel het land van bestemming kunt kiezen: wereldtijden - tijdsverschil - tijdzone. Voor de Olympische Zomerspelen in Tokio in 2020 is het 7 uur later dan in Nederland en België.

• Tijdzone - tijdsverschil
• Wanneer beginnen de zomertijd en de wintertijd?
• Plaatselijke ware tijd
• Plaatselijke middelbare tijd
• Zonale tijd
• Nederland: van plaatselijke ware tijd via plaatselijke middelbare tijd naar zonale tijd
• Verzoek over te gaan tot plaatselijke middelbare tijd
• Spoorwegen en telegraafdiensten
• Invoering van één tijd op 1 mei 1909
• Op 1 juli 1932 werd de tijd van de vijfde meridiaan oosterlengte over Woudrichem ingevoerd
• Op 16 mei 1940 werd de Midden Europese tijd ingevoerd
• Letter A
• Letter B
• Letter C
• Letter D
• Letter E
• Letter F
• Letter G
• Letter H
• Letter I
• Letter J
• Letter K
• Letter L
• Letter M
• Letter N
• Letter O
• Letter P
• Letter R
• Letter S
• Letter T
• Letter U
• Letter V
• Letter Z

Tijdzone - tijdsverschil

Een tijdzone is een gebied op aarde (15°breedte) met gelijke (standaard)tijd. Er zijn 24 tijdzones van 15° breedte. In de praktijk bestaan er meer dan 24 tijdzones. Er worden momenteel 40 verschillende tijdzones gebruikt. Nederland loopt 1 uur voor op de nulmeridiaan van Greenwich (UTC). Iedere dag op aarde begint formeel op de Line-eilanden in Kiribati. Hier loopt de tijd 14 uur voor op UTC. Het eindigt 26 uur later op de onbewoonde Amerikaanse eilanden Howland en Baker. Deze loopt 12 uur achter op UTC.

Wanneer beginnen de zomertijd en de wintertijd?

Let op i.v.m. verschillende start zomertijd kunnen tijden tijdelijk één uur verschillen. Hawaï, Thailand, IJsland en de noordelijke gedeelten van Australië hebben geen zomertijd. Op het andere halfrond werkt de zomertijd andersom. Zo gaat in Australië de klok terug naar wintertijd. Dat betekent dat het verschil met Nederland in de zomer twee uur minder is dan in de winter.

Pas op 1 mei 1909 kent men in Nederland een nationale tijd. Vanaf toen gold de middelbare zonnetijd van Amsterdam. Daarvoor kende men lokale tijden en in sommige plaatsen zelfs verschillende tijden. Dit heette de zogenaamde plaatselijke ware tijd. Door schaalvergroting en integratie was een nationale tijd noodzakelijk. Tijdens de Duitse bezetting van Nederland werd de Midden Europese tijd ingevoerd. Deze bleef na de oorlog gehandhaafd. Bij de zomertijd gaat de klok één uur vooruit om 02:00 naar 03:00 uur. Een uur minder betekent dus één uur minder slapen! Bij de wintertijd gaat de klok één uur achteruit om 03:00 naar 02:00 uur. Een uur extra betekent dus één uur extra slapen!

Enkele ezelsbruggetjes:

• "Je wint-er-tijd mee als de wintertijd in gaat (de klok gaat dus achteruit en de dag wordt een uur langer)
• In het voorjaar gaat de klok vooruit en in het najaar zet men de klok naar achteren
• Als het weer achteruitgaat (het wordt kouder), gaat de klok een uur achteruit. Gaat het weer vooruit (het wordt warmer) gaat de klok een uur vooruit".

(citaten uit Trouw)

Plaatselijke ware tijd

De plaatselijke ware tijd (zolang de klokken tenminste goed liepen) was eeuwenlang van kracht. Klokken en kettinghorloges werden gelijk gezet m.b.v. een zonnewijzer. Bij de hoogste zonnestand stond de zonnewijzer op 12 uur. Dat was in het oosten van Nederland eerder het geval dan in het westen. Daarom liepen de klokken in het oosten voor.

Plaatselijke middelbare tijd

De aarde draait onregelmatig om haar as. Dus de tijd tussen twee passages van de meridiaan die elkaar opvolgen is niet gelijk. Volgens een vast jaarcyclus variëren de dagen maximaal een half uur. Om te vermijden dat de klok steeds bijgesteld moest worden nam men de plaatselijke middelbare tijd aan.

Zonale tijd

Alle klokken worden geregeld naar de middelbare tijd van één arbitrair gekozen meridiaan. Lokale tijden zijn dan vervangen door regionale tijden.

Nederland: van plaatselijke ware tijd via plaatselijke middelbare tijd naar zonale tijd

Tot de 19de eeuw was er de plaatselijke ware tijd. Sommige steden namen de plaatselijke middelbare tijd aan. Dit leidde tot verwarring. Zo was het in Amsterdam in februari een kwartier later dan in Haarlem en in november een kwartier vroeger.

Verzoek over te gaan tot plaatselijke middelbare tijd

De ministers van Binnenlandse Zaken vroeg in de periode 1835-1836 aan de belangrijkste steden om de plaatselijke middelbare tijd in te voeren. Maar niet alle steden voldeden aan dit verzoek (het gebeurde alleen in Holland, Friesland en Utrecht). In Drenthe lag het aan onkunde, in Brabant aan onverschilligheid, en in Zeeland vroeg men zich af wat het nut voor de samenleving was. In almanakken werd melding gemaakt van de verschillen.

Spoorwegen en telegraafdiensten

De spoorwegen en telegraafdiensten dwongen een nationale tijd af. Er was meer ordening nodig. Maar de invoering ervan verliep wel chaotisch. Op 1 mei 1892 gingen de spoorwegen over van de Amsterdamse naar de Greenwichtijd onder druk van de Duitse spoorwegen die meer eenheid wilde hebben in Europa. De klokkentijd in Nederland kreeg toen een internationale dimensie (schaalvergroting en integratie). Ook de post- en telegraafdienst gingen over op de Greenwichtijd.

In 1892 waren er drie soorten tijden:

1. een West Europese tijd van de spoorwegen;
2. een Amsterdamse tijd;
3. een lokale tijd (door tramondernemingen).

Invoering van één tijd op 1 mei 1909

Op 1 mei 1909 werd de middelbare tijd van Amsterdam ingevoerd als de nationale tijd van Nederland. Dit was een compromis tussen de voorstanders van de Midden Europese tijd en die van een West Europese tijd. De spoorwegen en de telegraafdiensten moesten hun tijd dus weer aanpassen.

Op 1 juli 1932 werd de tijd van de vijfde meridiaan oosterlengte over Woudrichem ingevoerd

Op 1 juli 1937 paste Nederland haar nationale tijd aan aan die van West Europa door de tijd van de vijfde meridiaan oosterlengte over Woudrichem te gebruiken. Deze tijd verschilde 20 minuten van de West Europese tijd en 40 minuten van de Midden Europese tijd.

Op 16 mei 1940 werd de Midden Europese tijd ingevoerd

Tijdens de Duitse bezetting van Nederland werd de Midden Europese tijd ingevoerd. Deze bleef na de oorlog gehandhaafd.

Letter A

Letter B

Letter C

Letter D

Letter E

Letter F

Letter G

Letter H

Letter I

Letter J

Letter K

Letter L

Letter M

Letter N

Letter O

Letter P

Letter R

Letter S

Letter T

Letter U

Letter V

Letter Z

Lees verder

• Sjabbattijden: wat houdt deze heilige rustdag in?