Toscane; Siena en zijn dom

Het is jammer dat in Siena de pest uitbrak in 1348, anders had hier de grootste kathedraal uit de kerkelijk geschiedenis gestaan. Door deze ziekte, die maar liefst twee-derde van de inwoners opeiste, werd door de bestuurders veel geld (bijna alles wat de stad rijk was) besteed om de ziekte te bestrijden. De pest samen met een fout in de berekening, zorgden ervoor dat de kerk uiteindelijk is zoals hij er nu uitziet. Alleen de kathedraal is nog steeds niet af.

Algemeen

In deze oude historische stad, in de Toscane te Italië, met zijn nauwe straatjes is één van de mooiste kerken (beter omschreven als het kerkelijk pronkstuk) van de Toscane te vinden. De Duomo Santa Maria Assunta (de Dom van Sint Maria Hemelvaart). De kerk staat op het hoogste plek van Siena en valt vooral op door zijn groen-wit gestreepte marmer.

Geschiedenis

In de 12e eeuw werd aan de bouw van deze kathedraal, die in gotische stijl is opgetrokken, begonnen op de plaats waar een oude kerk heeft gestaan. In totaal werd er meer dan een eeuw aan de dom gebouwd.

De bouw werd tijdelijk stilgelegd in 1339 omdat er een wijziging in het plan kwam. Men wilde namelijk de bestaande kerk als dwarsschip gebruiken voor de nieuw te bouwen kerk. Dit plan werd in 1355 volledig van tafel geveegd vanwege de verkeerde statische berekening, de hoogte van de kosten en de pest die in 1348 meer dan tweederde van de bevolking opeiste. Wanneer de pest de stad niet had geteisterd was de Duomo di Siena de grootste kerk van de Christelijke wereld geweest. Helaas door de ziekte werd al het geld dat de stad rijk was gebruikt voor de burgerij in plaat voor het bouwen van een kerk. In 1369 kreeg de kerk zijn huidige vorm en afmetingen.

Voorgevel

De voorgevel van de kathedraal stelt de Maria ten hemel opneming voor, ontworpen door Giovanni Pisano. Deze dom architect begon in 1284 met de bouw van de voorgevel. Helaas heeft hij het werk nooit afgezien, want hij kreeg onenigheid met het stadsbestuur en verliet de stad in 1296.

Deze kathedraal is de eerste in Italië met een voorgevel met pompeuze gotische vormentaal naar het voorbeeld van de Franse kathedralen. Het witte marmer komt uit Carrara, het groene (zo donker dat het wel zwart lijkt) uit Prato en het roze marmer is van Siena zelf. Giovanni begon met de brede en zeer hoge westgevel met drie portalen, de decoratie voor de zuilen, de wimbergen en de pinakels aan de zijkant.

Hij ontwierp levendige, met elkaar verband houdende figuren, met een duidelijke Franse invloed.
De schilderingen op de voorgevel verwijzen naar de Hemelvaart en Verheerlijking van Maria. De profeten, filosofen en patriarchen zijn een verwijzing naar het Oude testament.

Ruim honderd jaar (1376) nadat Pisano de stad verliet, voltooide Giovanni di Cecco, het bovenste deel met drie topgevels en het roosvenster (omlijst door kleine tabernakels; 35 bustes van pofeten en patriarchen) boven het middenportaal. De drie grote mozaïeken aan de voorkant zijn een geschenk van Venetiaanse kunstenaars in de 19e eeuw.

Interieur

De binnenkant van de dom is nog mooier dan de buitenkant. De wanden en pilasters zijn zwart-wit gestreept, het gewelf dat dateert uit de 14e eeuw is blauw met gouden sterren. Tussen de bogen van het middenschip en het gewelf loopt een kroonlijst met 172 borstbeelden van pausen uit de 15e en 16e eeuw. Er ligt een vloer met mooie mozaïeken.

De preekstoel

Ontworpen door de vader van Giovanni Pisano, welk het werk voltooide in 1268. Aan de rand van het preekstoelgedeelte staat in reliëf het leven van Jezus. Het steunt op negen zuilen. De trap is later aan het geheel toegevoegd,

De vloer

De vloer is rijkelijk versierd met mozaïeken. Eén daarvan is de mozaïek van Romulus en Remus (de stichters van Rome) met de namen van de steden die zij hebben ingenomen. Een ongewoon kostbare marmeren vloer gelegd in intarsie. Men begon met het leggen van de vloer in 1369 en pas in de 15e eeuw was hij klaar, 56 velden met filosofen, sibillen, deugden en bijbelse scènes. Een geheel omvattend beeld van de geschiedenis van de oudheid via het christendom tot de stichting van Siena.

Beelden

• Een 1,85 meter hoog bronzen standbeeld van Johannes de Doper gemaakt door Donatello (1386-1466) in 1457. Deze beeldhouwer maakte dit beeld toen hij reeds 71 jaar oud was. Het behoort tot het late werk van Donatello en getuigt van dezelfde uitdrukkingskracht als van de heilige Maria Magdalena, te bewonderen in de dom van Florence. Waarschijnlijk zijn de fijn uitgewerkte rafels van de cape van geitevel die Johannes draagt, en zijn op hennep lijkende haren eerst in een wasmodel verwerkt
• Michelangelo heeft in 1503-1504 een 1,24 meter hoog beeld van Petrus uit marmer gemaakt. Ongeveer 3 jaar eerder kreeg Michelangelo opdracht om vijftien standbeelden te maken voor de nissen van het Piccolo (mini altaar). Hij heeft er slechts twee zelf gemaakt, Petrus en Paulus. De overige heeft hij wel ontworpen
• Ook Bernini heeft voor deze kathedraal een beeld gemaakt, de 1,80 meter hoge Maria Magdalena. Ook het beeld de heilig Hiëronymus is van zijn hand

Lees verder

• Toscane; Siena en zijn geschiedenis
• Toscane; Siena en de Palio
• Toscane; Siena en zijn paleizen
• Toscane; Siena en overige bezienswaardigheden
• Toscane; Siena en de Heilige Catharina