Langs de Saône: Saint-Jean-de-Losne, welbekend bij schippers

Saint-Jean-de-Losne is een Bourgondische stad op de Saône, in het departement Côte d'Or. Het stadje is welbekend bij de beroepsvaart en bij liefhebbers van de pleziervaart. Al sinds de Oudheid was het een strategisch punt aangezien het aanknopingspunten heeft met heel wat andere rivieren en waterwegen. Wie zelf niet over een boot beschikt, kan een boot huren. De Saint-Jean-Baptistekerk naast het water heeft een schitterend dak en een prachtig orgel. In het Maison des Mariniers kan je meer gaan leren over de binnenscheepvaart.

Saint-Jean-de-Losne: ligging

Saint-Jean-de-Losne is een stad in het departement Côte d'Or in Bourgondië. Het ligt op de Saône in Frankrijk, ten zuiden van Dijon, ten oosten van Beaune, ten noorden van Châlon-sur-Saône en ten zuid-westen van Auxonne. Het is de kleinste gemeente van Frankrijk qua oppervlakte: 36 ha land en 20 ha water. De stad heeft het statuut van historische stad en heeft de Légion d'Honneur mogen ontvangen. Het is een stopplaats voor pelgrims die via Dole en Vezelay naar Santiago de Compostela gaan.

Belang voor de binnenscheepvaart

Sinds de negentiende eeuw is Saint-Jean-de-Losne de hoofdstad van de schipperij. Dit omdat het heel gunstig gelegen is. Via de Saône kan je naar de Middellandse Zee en naar de Rhône. Verder zijn er ook aanknopingspunten met het Kanaal van Bourgogne, dat je naar de Seine en Parijs brengt en met het kanaal van de Rhône- Rijn, waarmee je op de Rijn komt en vandaar naar Noord- en Oost-Europa. Binnenschippers uit alle windstreken bleven vaak hier liggen totdat ze een nieuwe vracht kregen aangeboden. Het klimaat was er mild en je kon alle kanten uit met je lading. Het belang van de stad voor de binnenscheepvaart weerspiegelt zich onder andere in het Maison des Mariniers, in de vele maatschappijen die hier boten verhuren en in het grote feest voor de schippers dat hier gehouden wordt elk jaar in juni. Bovendien is Saint-Jean-de-Losne met zijn 665 ligplaatsen ook nog eens de eerste plezierjachthaven van Europa. De place to be dus voor al wie van water en boten houdt!

Bezienswaardigheden in Saint-Jean-de-Losne

Eglise Saint-Jean-Baptiste

De Johannes de Doperkerk (zie inleidingsfoto) is een gotische kerk gebouwd in de vijftiende en zestiende eeuw. Een bakstenen gebouw met een erg herkenbaar dak in Bourgondische stijl. De dakpannen zijn gevernist en de verschillende kleuren vormen een mooi patroon. Het koor is naar het oosten georiënteerd wat toch wel speciaal is voor een Franse kerk. Verder ook een enorm orgel uit de achttiende eeuw. Het orgel is geklasseerd als historisch monument want het is een van de weinigen die nog zo goed bewaard zijn gebleven.

La Maison des Mariniers

La Maison des Mariniers is een van de oudste huizen van de stad. Het dateert uit de vijftiende eeuw. Je vindt het in de Rue de la Liberté, op nummer 3. Van half april tot eind oktober kan je hier meer gaan leren over de binnenscheepvaart en de schippers van weleer. Je ziet er foto's, maquettes en gebruiksvoorwerpen van de vorige eeuw. Je ziet hoe de schippers via de jaagpaden hun schip verder trokken, zelf of met de hulp van paarden. Je leert er hoe een sluis werkt. Je mag er gratis binnen, maar een kleine bijdrage wordt natuurlijk geapprecieerd. Voor twee euro krijg je een deskundige uitleg. In een van de balken op de trap is in de vijftiende eeuw een Bourgondische maagd gebeeldhouwd.

Hotel de Ville

Het huis werd gebouwd in het begin van de zeventiende eeuw en was oorspronkelijk een hotel. Omdat Lodewijk de Veertiende hier een nacht kwam doorbrengen in juli 1650 kreeg het de bijnaam 'Logis du Roi'. Begin achttiende eeuw was dit gebouw meer een ruïne. In 1870 koopt Nicolas Hernoux het gebouw. Bij zijn dood wordt het verdeeld onder zijn twee zonen. In 1829 koopt de stad Saint-Jean-de-Losne een van de twee delen op om er een stadhuis van te maken. In het stadhuis hangt het kruis van de Légion d'Honneur, die Napoléon I aan de stad schonk in 1814. Dit kruis staat trouwens ook in het wapenschild van de stad.

Herdenkingsmonument
Naast de Saint-Jean-Baptistekerk staat een herdenkingsmonument. Het werd gebouwd door architect Félix Vionnois en in 1891 ingehuldigd. Het monument staat op de plaats zelf waar de schepenen in 1636 aan de bevolking meedeelden dat ze vrij waren. De oorspronkelijke kanonnen werden aan de stad geschonken door Napoleon I, maar werden in 1849 verwijderd. In 1901 kreeg Saint-Jean-de-Losne twee nieuwe kanonnen, l'Embuscade (de hinderlaag) en Le Désastre (de ramp) genaamd. Deze twee kanonnen werden tot aan de Tweede Wereldoorlog gebruikt om saluutschoten af te vuren.

De haven, de kaai en de brug

De kaaien werden trapsgewijs gebouwd in 1838. De bouw vergemakkelijkte het aanleggen en het lossen en laden van de vele binnenschepen. Nu bieden ze een aangename halte voor de vele pleziervaartboten en een gezellige zitplaats om in de zomer te genieten van het voorbijvarende verkeer. Naast de Saône kan gewandeld worden. De huidige brug is in gewapend beton en werd gebouwd tussen 1947 en 1951. Deze brug vervangt de stenen brug uit 1833 die tijdens de Tweede Wereldoorlog tweemaal gedynamiteerd werd. Een eerste maal in 1940 door de Fransen zelf, een tweede maal in 1944 door de Duitsers.

Zelf een boot huren of gewoon meevaren?

Aangezien Saint-Jean-de-Losne het centrum is voor alles wat met varen te maken heeft, kan je hier natuurlijk ook zelf het water op.

Cruise op de Saône

Even ten zuiden van Saint-Jean-de-Losne ligt S2N. zij organiseren cruises op de Saône met of zonder maaltijd.

Een boot huren

Liever zelf achter het roer? Ook dat is mogelijk. Bij Le Boat kan je een boot huren. Je kan kiezen uit boten voor twee of vier personen of je kan een familieboot voor tien personen huren. Je hebt er geen patenten of brevetten voor nodig. Na een korte uitleg op de basis kan je op pad. Geniet van het water en van de rust en de stilte. Waan je voor enkele dagen kapitein en laat je medepassagiers de sluizen bedienen. Ontdek de fauna en flora in en naast het water. Op stap gaan met een plezierboot kan ook met kleine kinderen en dankzij de fietsen die je kan huren, kan je ook de steden ontdekken die naast het water liggen.

Te doen

La balade des Mariniers

Vanuit Saint-Jean-de-Losne kan je drie wandelingen maken die, hoe kan het ook anders, te maken hebben met de binnenscheepvaart en de pleziervaart. Je kan kiezen uit drie verschillende thema's: techniek, dagelijks leven of patrimonium. Je kan de wandeling maken door de borden te volgen en voor de kinderen zijn er overal spelletjes voorzien. De interactieve app biedt je nog meer informatie en opdrachten.

Le Pardon des Mariniers

Elk jaar, tijdens het derde weekend van juni, wordt er sinds 1970 een groot feest georganiseerd ter ere van de binnenscheepvaart. Mooi versierde binnenschepen trekken in stoet voorbij en er wordt een mis voorgelezen op een van hen. Later is er vuurwerk en kermis.

Aankomst van Sinterklaas

Je denkt misschien niet meteen aan Sinterklaas wanneer je aan Frankrijk denkt, maar in sommige streken komt de heilige man de kinderen ook verwennen. En in Saint-Jean-de-Losne komt hij zelfs officieel aan. Per boot natuurlijk, of wat had je gedacht? Na zijn aankomst trekt Sinterklaas de stad in en krijgen de kinderen snoepjes en fruitsap.

Feestweekend met Zell-Weierbach

Saint-Jean-de-Losne is sinds 1964 verzusterd met het Duitse Zell-Weierbach, een stad bij Offenburg. Elk jaar komen de twee steden samen voor een weekend en dan wordt er stevig gefeest.